De boodschap was duidelijk: de mensen die in deze vitale velden werken, zijn onmisbaar om de maatschappij draaiende te kunnen houden. Des te opvallender is het dat juist in deze sectoren mensen al jaren klagen over hoge werkdruk en lage salarissen. Is het, nu we als maatschappij zo’n dringend beroep op deze mensen doen, geen goed moment om te vragen: wordt dit werk wel voldoende beloond?
- In de zorg lopen de lonen erg uiteen, maar het gemiddelde loon voor HBO verpleegkundigen is 2400 euro per maand.
- Basisschooldocenten verdienen gemiddeld 2950 euro per maand. Voor docenten in het voortgezet onderwijs is dat 3305 euro per maand.
- Veel supermarktmedewerkers zijn minderjarig en moeten het doen met minder dan 5 euro per uur. Fulltime winkelpersoneel verdient gemiddeld 2083,50* per maand.
- Pedagogisch medewerkers in de kinderopvang verdienen gemiddeld 2200 euro per maand.
- Gemiddelde verdient een buschauffeur 2242 euro, een treinmachinist 3831 euro en een conducteur 2190 euro.
- Vuilnismannen verdienen gemiddeld 2087,50 euro per maand, brandweerlieden gemiddeld 1983,50 euro, en een brandweercommandant zo’n 2800 euro.
- Ambulancemedewerkers verdienen gemiddeld zo’n 3000 euro per maand.
Alle bedragen zijn brutosalarissen.
Hoge werkdruk, weinig loon
“Nu we ze nóg harder nodig hebben, en de werkdruk verder toeneemt, blijkt hoe wrang het is dat ze onderbetaald zijn
Waar anderen thuis moeten blijven bij de minste verkoudheid, wordt van zorgmedewerkers juist verwacht dat ze doorwerken. En dat niet alleen: ze komen voor hun werk met zieke en kwetsbare mensen in contact. Thuisblijven is pas een optie als ze koorts hebben. Om de werkdruk op hun (oud-)collega’s te verlichten, begonnen twee verpleegkundedocenten een groep op LinkedIn, waar (oud-)verpleegkundigen en andere zorgverleners zich kunnen aanmelden om bij te springen waar mogelijk.
Harder nodig dan ooit
“Klánten in de supermarkt nemen een gecalculeerd risico; de medewerkers hebben geen keuze
De caissières en vakkenvullers zijn veelal minderjarig en ontvangen meestal het minimumloon. De hoogte daarvan hangt af van hun leeftijd, maar het is bijna altijd minder dan 5 euro per uur. Fulltime supermarktmedewerkers boven de 23 verdienen overigens niet veel meer: de gemiddelde kassamedewerker krijgt bruto 1550 euro per maand – meer dan 1000 euro onder het modale inkomen. Medewerkers in de logistiek (onder andere werkzaam in distributiecentra van supermarkten) verdienen gemiddeld zelfs nog zo’n honderd euro minder.
En supermarktmedewerkers zijn niet de enigen in een vitale sector die mensen weinig betaalt. Pedagogisch medewerkers en andere mensen in de kinderopvang bijvoorbeeld, verdienen wel meer dan kassamedewerkers, maar met een gemiddeld inkomen van ruim 2000 euro nog steeds honderden euro’s onder het modale inkomen. Op dit moment vangen zij de kinderen op van anderen die ondanks de coronacrisis moeten blijven werken, en zijn ze dus even onmisbaar. Bovendien zijn zij door hun werk veel in contact met mensen, en zetten zo hun eigen gezondheid op het spel.
Wat ook niet stil mag komen te vallen: het openbaar vervoer. Terwijl ook daar gemiddeld onder het modale inkomen wordt verdiend. De overheid wil dat bussen en treinen zo lang mogelijk blijven rijden, en roept reizigers op het contact met buschauffeurs zo veel mogelijk te mijden door achterin in te stappen. Toegang tot de voorkant van de bus wordt versperd door een rood lint. Zo loopt een chauffeur minder risico.
Niet-cruciale inkomens
- In 2020 ligt volgens het CPB het modale inkomen (meest voorkomende brutoloon) op 2816 euro per maand.
- In 2018 was het gemiddelde besteedbare inkomen – het nettobedrag dat een huishouden kan besteden – 29.500 euro per jaar (wat neerkomt op zo’n 2450 euro per maand). Het meest voorkomende netto inkomen lag op 19.000 euro per jaar (1580 euro per maand).
- Het basisbehoeftenbudget, het bedrag dat een huishouden minimaal ter besteding nodig heeft, is voor een alleenstaande 1039 euro per maand, en voor een stel met twee kinderen 1922 euro. Dit bedrag geeft in Nederland ook de armoedegrens aan.
- Mensen in loondienst hebben recht op het minimumloon: dat ligt in 2020 op 1653,60 per maand (op basis van een fulltime werkweek).
“Wij zijn afhankelijk van deze mensen: ze verdienen het daar goed voor betaald te worden
Datzelfde gebeurde niet toen Ierse bankiers in de jaren 60 en 70 meermaals maandenlang staakten. Zij hadden verwacht dat de maatschappij uiteen zou vallen en de economie zou instorten, maar dat doemscenario bleef uit. In plaats daarvan maakten mensen hun eigen geld, traden winkeliers op als alternatieve banken of gebruikten mensen cheques (die ze niet konden inwisselen, maar dat leek niets uit te maken). De samenleving bleek gedurende dat halfjaar prima zonder de bankieren te kunnen; er was zelfs sprake van economische groei.
Maar een periode van zes maanden waarin onze cruciale, maar veelal onderbetaalde werknemers zouden staken? Dan zou de maatschappij wel degelijk uiteenvallen, vooral nu we ze nog harder nodig hebben dan normaal. Wij zijn afhankelijk van deze mensen: op zijn minst verdienen ze daar goed voor betaald te worden.
*Rectificatie: Eerder schreven we dat kassamedewerkers gemiddeld 1550 euro bruto per maand verdienen. Het correcte bedrag is 2083,50 euro.
