Beeld: Jhon Freddy Barbosa Rojas
Opinie

Corona-verveling? Wat een voorrecht

Het frustreert veel Latijns-Amerikanen hoe laks Nederlanders met de coronacrisis omgaan, merkt Tessa Laan in Colombia. ‘Het is een voorrecht dat jullie groepsimmuniteit kunnen opbouwen en nog gewoon naar buiten mogen.’

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Het is zeven uur ‘s avonds, ik sta op het dakterras van het gebouw waar ik woon en staar naar de verlichte stad. Vanaf hier zie ik het Christusbeeld op een heuvel verderop, dat de Spanjaarden ooit plaatsten om de stad te beschermen. De brandende zon heeft plaatsgemaakt voor straatverlichting en een aangename koelte. Normaal is dit het moment dat het sociale leven in Cali op gang komt. Stelletjes in het park, overal sportende, etende, drinkende en dansende mensen.

Maar niet vandaag. Stelletjes blijven binnen, activiteiten zijn afgelast en de salsa is verstomd. Mijn huisgenoot is druk aan het touwtjespringen als onderdeel van onze thuisfitnessroutine. Twee dagen geleden deden we onze oefeningen nog in het park, vier dagen geleden in de sportschool. Er heerst nog geen straatverbod, maar we blijven thuis. Uit angst om besmet te raken misschien, maar ook uit solidariteit en het bewustzijn dat we allemaal moeten bijdragen aan het indammen van het virus.

‘Corona vieren’

Colombia heeft op het moment van schrijven 128 officiële coronabesmettingen op een inwoneraantal van bijna 50 miljoen. Valt mee, zal de gemiddelde Nederlander denken. De lijst van maatregelen valt echter niet mee. Zaterdag grapte ik nog dat we uit moesten gaan, omdat dit misschien wel de laatste mogelijkheid was. Die avond moest ik met mijn paspoort naar de club, om aan te tonen dat ik al in Colombia was voordat het coronavirus in Europa uitbrak. Zondagnacht sloot Colombia haar grenzen voor iedereen die het land in wilde. Maandag kondigde de regering de officiële noodtoestand af. Sinds woensdag is er een avondklok voor iedereen jonger dan 25 en ouder dan 60 jaar en vanaf dit weekend is een strengere lockdown aangekondigd. Sterker nog, het Colombiaanse volk vráágt om meer maatregelen en vindt dat de regering harder moet optreden.

Op de dag dat scholen werden gesloten, ging men in Nederland naar de kroeg om ‘corona te vieren’. Wat een privilege

Veel Colombianen zijn stomverbaasd over de lakse Nederlandse maatregelen. Wat een voorrecht, dat ons land het zich kan veroorloven om groepsimmuniteit op te bouwen. Dat we het ons kunnen permitteren om mensen ziek te laten worden. Dat de bevolking daar gezond genoeg voor is. Dat we zo makkelijk vanuit huis kunnen werken of zelfs een aantal weken helemaal niet hoeven werken. Dat iedereen verzekerd is, er goede, toegankelijke gezondheidszorg is. Dat onze grootste uitdaging in deze tijden is de verveling tegen te gaan nu het sociale leven platligt. Dat na zoveel officiële besmettingen iedereen nog gewoon naar buiten mag. Dat de dag dat scholen en universiteiten werden gesloten, mensen naar de kroeg gingen om ‘corona te vieren’ of thuis een ‘lockdownfeest‘ organiseerden. Wat een privilege.

Hoe anders is dat in een land waar een groot deel van de bevolking in de informele economie werkt. Van dag tot dag leeft. Waar veel gezinnen afhankelijk zijn van de schoolmaaltijden voor de kinderen. Waar lang niet iedereen verzekerd is of kan rekenen op steun van familie en vrienden. Hier denkt niemand eraan om ‘corona te vieren’. Al vanaf de allereerste besmetting gingen mensen vrijwillig in quarantaine, beperkten ze hun bewegingen en sociale contacten. Uit solidariteit en uit noodzaak.

Afkeer tegen Europeanen

De nonchalance van veel Europeanen frustreert de Colombianen. Enkele dagen geleden zette de Colombiaanse migratiedienst een groep Franse en Duitse backpackers het land uit omdat ze de verplichte veertien dagen quarantaine bij aankomst in Colombia aan hun laars hadden gelapt. Een goed en daadkrachtig optreden van de Colombiaanse overheid tegen de arrogantie van deze Europese toeristen, als je het mij vraagt.

400 jaar geleden bracht Columbus al Europese ziektes mee; dat wil niemand nog een keer meemaken

Online gaan memes rond: vierhonderd jaar geleden deden Columbus en consorten met hun Europese ziektes de oorspronkelijke bevolking van Latijns-Amerika flink slinken; daar zit niemand nog een keer op te wachten. In de Facebookgroep van expats in Cali schrijft een Europeaan dat het een uur duurde voordat hij een taxi had gevonden. De meeste taxi’s weigerden hem uit angst voor besmetting. Ook ik, wit, lang en blond, word schuin aangekeken en zelfs vermeden. Het voelt raar, onaangenaam. Alsof ik verantwoordelijk word gesteld voor iets wat ik niet heb of heb gedaan. Of zelfs voor dingen die ruim vierhonderd jaar geleden door mijn ‘voorouders’ zijn gedaan. Maar het zet me ook aan het denken. Over mijn eigen privileges, mijn bevoorrechte positie.

Privileges in de strijd

De Nederlandse kranten staan vol met berichten over de coronacrisis: over compensatiepakketten voor zzp’ers, de beursgang, over of kinderen nog buiten mogen spelen. Hier besloot de Colombiaanse overheid gisteren een pardonregeling uit te voeren voor iedereen met achterstallige betalingen op de waterrekening, zodat mensen weer stromend water kunnen krijgen. Ergens op pagina 19 van de Volkskrant vind ik een artikel over de zorgen om Afrika. Wat als de epidemie ook het Afrikaanse continent treft? ‘Als het coronavirus uit de hand loopt, kan pijnlijk duidelijk worden hoe diep de kloof is tussen arm en rijk in Afrika’, staat er. Volgens mij kunnen we ‘in Afrika’ wel weglaten: we gaan zien hoe diep de kloof is tussen arm en rijk in de hele wereld.

Quarantaine romantiseren is een privilege van klasse. Net als restricties aan je laars lappen

Een andere meme die rondgaat is er een waarbij de sterftegevallen van corona worden vergeleken met het jaarlijkse sterftecijfer door honger. Waarom krijgt corona zoveel meer aandacht? Het antwoord volgens deze meme: omdat honger de rijken niet treft en corona wel. Daar zit een kern van waarheid in, het coronavirus maakt geen onderscheid, al worden ook hierbij de armen harder geraakt dan de rijken. De meeste landen in Europa zijn niet meer gewend aan sociale ontregeling van deze omvang. Maar dan nog is de schaal van de impact in een land als Nederland niet te vergelijken met de mogelijke gevolgen voor veel mensen in Afrika of Latijns-Amerika. Zoals mijn huisgenoot zei: het romantiseren van quarantaine is een privilege van klasse. Net als quarantaine-restricties aan je laars lappen. Of groepsimmuniteit opbouwen. Laten we deze crisis ook gebruiken als moment van reflectie, op de bevoorrechtte posities en privileges van sommigen van ons, en het gebrek daaraan van anderen.

Ik zie de lichten van auto’s bewegen en stel me voor hoe het zou zijn als het dagelijks leven hier volledig stil komt te liggen. Zou de jongen die op straat arepa’s maakt ook zzp-compensatie krijgen? Zou het Christusbeeld boven op de heuvel daar een potje voor hebben?

Rectificatie: in de originele versie van dit artikel stond dat Nederlandse reizigers Colombia werden uitgezet omdat zij zich niet aan de corona-quarantaine hadden gehouden. Volgens de Nederlandse ambassade heeft deze overtreding niet plaatsgevonden.
We leven in onzekere tijden door het coronavirus. Er is behoefte aan betrouwbare informatie én verdieping. We hopen dat je dit bij ons vindt en wil bijdragen aan onze onafhankelijke journalistiek.

Dit kan je doen door te doneren of je te abonneren op ons magazine. Alvast bedankt!

Is de coronacrisis dan op zijn minst goed voor het klimaat?

Dakloos in coronacrisis: waar kun je terecht?

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons