Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
Wie denkt dat nagelkunst een trend van de laatste tijd is, zit er zeker zesduizend jaar naast. Al in het oude Egypte beschilderden vrouwen en mannen hun nagels met henna om te laten zien tot welke sociale klasse ze behoorden. De lagere klassen droegen neutrale tinten en hoe hoger in rang, hoe feller en opvallender de kleuren. Van koningin Nefertiti wordt gezegd dat ze bloeddruppels door de henna mengde voor een dieprode kleur. Ook de Inca’s brachten jaren later gedetailleerde adelaars aan op hun nagels, en weer jaren later zou de Franse koning Louis XVI zwichten voor een laagje goud en zilver.
“Ultralange nagels zoals die van Cardi B zijn al eeuwenoud
Ultralange nagels zoals die van rapper Cardi B, waarmee ze in video’s nonchalant aardappeltjes van haar bord prikt, zijn ook al eeuwenoud. Nobele dames in de Ming-dynastie (rond 1500) zagen extreem lange nagels niet als smaakloos, maar juist als teken dat ze rijk genoeg waren om bedienden in te zetten voor huishoudelijk werk. Keizerin Ci-Xi spande met haar vijftien centimeter de kroon. Op afbeeldingen namen haar nagels en de met goud en juwelen beklede nagelbeschermers (een soort hoesjes) een prominente plek in.
Van hood naar haute
Rond 1995 kreeg de nagelkunst een nieuwe impuls toen zwarte R&B-sterren als Mary J Blige, Missy Elliott en Lil’Kim met hun acrylnagels de hitlijsten domineerden. Hoewel typerend voor de kleurrijke, schreeuwerige mode van die tijd, werd deze extravagante nagelstijl weggezet als ordinair, of ghetto fabulous. Iets voor zwarte vrouwen uit achtergestelde buurten. Zo’n tien jaar later waren het supersterren als Beyoncé,Rihanna en Lady Gaga die opnieuw de aandacht trokken met bijzondere nagels. Alle stijlen van de afgelopen millennia kwamen nu samen in één gloednieuwe nageltrend. Lange nagels à la Ci-Xi met glinsterende steentjes, opvallende kleuren uit het oude Egypte en miniatuurkunstwerken, logo’s en zelfs portretten zoals de Inca’s deden. Modehuizen als Chanel eigenden nail art vervolgens toe – zoals ze wel vaker doen met trends die ontstaan bij gemarginaliseerde groepen. Geen Fashion Week meer zonder nieuwe trends, geen fotoshoot zonder acryl. Dus kijkt niemand nu nog van op van witte vrouwen met die ghetto fab nagels. Van hood naar haute.
Maar waar het bij de Egyptenaren om een natuurproduct ging, bestaat onze lak uit chemische stoffen zoals tolueen en formaldehyde. Het was dan ook de auto-industrie die Revlon in de jaren 30 inspireerde tot de eerste nagellak zoals we die nu kennen. Een glittertopping voegt daar nog microplastic aan toe. Wel verkopen merken als Zoya en Boho nagellak op waterbasis met minder chemische stoffen. En de weekmaker DBP, die vroeger in nagellak zat, heeft de EU inmiddels verboden vanwege hormoonverstorende eigenschappen.
De prijs van mooie nagels
The New York Times legde in 2015 pijnlijk bloot welke wereld schuilt achter de talrijke nagelstudio’s in New York: zestigurige werkweken, uurlonen van nog geen drie dollar, mishandeling, eindeloze onbetaalde proefperiodes en dagelijkse blootstelling aan giftige dampen. Dat kan leiden tot astma, ooginfecties en in ernstiger gevallen zelfs tot miskramen en een verhoogde kans op kanker, schrijft de krant. De salonmedewerkers, veelal illegale migranten uit Vietnam en Nepal, woonden in kamers niet groter dan de omtrek van hun matras. Na diverse mediaonthullingen kwam er strenger toezicht op het naleven van arbeidsvoorwaarden, zoals het aantal werkuren, mondkapjes en minimumloon.
“Werknemers in nagelstudio's maken geen melding van misbruik uit angst voor ontslag, mishandeling of vernedering
In Nederland lijkt de situatie niet beter. Ook hier wordt vermoed dat een deel van de jonge, vaak Vietnamese meisjes in nagelstudio’s slachtoffer is van mensenhandel. Onder andere NOS op 3 deed hier onderzoek naar. Werknemers maken geen melding van misbruik uit angst voor ontslag, mishandeling of vernedering van de in Vietnam achtergebleven familie. Toezicht is er nauwelijks. Iedereen kan een nagelstudio openen; niemand checkt of je voldoet aan veiligheidsvoorschriften. Ook zijn de salons volgens de FIOD en Europol aantrekkelijk voor illegale arbeiden witwaspraktijken omdat er vaak contant betaald wordt. Het is goed mogelijk dat een deel van de Vietnamese kinderen die de afgelopen jaren uit de beschermde opvang van het COA verdwenen, nu in nagelstudio’s werken.
Niet elke salon waar Aziatische vrouwen werken, is illegaal. Maar als je slechts 20 euro contant hoeft neer te leggen voor een gelmanicure en het personeel geen Nederlands of Engels spreekt of überhaupt geen contact maakt, is het mogelijk niet helemaal pluis. Een goede mani- of pedicure in een goed geventileerde werkruimte kost nu eenmaal geld. Gelukkig zijn er ook goede salons waar het niet alleen draait om winst, maar ook om gebruik van niet-schadelijke producten, tevreden klanten en, misschien wel het belangrijkste, goede arbeidsomstandigheden.
Dit artikel verscheen eerst in OneWorld-magazine.
