Ik ben altijd voorzichtig, maar ik laat van me horen. Ik ben activiste en kunstenares, ik werk samen met ngo’s, ik ondersteun lhbti+-rechten, maar doe dat anoniem.
Ik kom uit een moslimmilieu, en ook al is mijn familie niet heel gelovig, toch ben ik terughoudend. Als mijn ouders alleen zouden wonen, ver weg van de gemeenschap die hen omringt, dan zou ik misschien met hen kunnen praten, maar zolang ze in hun stad wonen, denk ik er niet aan. Dat kan ik hun niet aandoen.
Dit is de getuigenis van Yasmina*, die normaal gezien op 16 en 17 april samen met Layane El Hajjar te zien zou zijn geweest in de voorstelling Slow#5: Queer Courage in de Koninklijke Vlaamse Schouwburg in Brussel. Die voorstelling is afgelast vanwege het coronavirus.
“Als ik in Libanon uit de kast kom, zal de wet mij niet beschermen
Artikel 534
“In het Midden-Oosten zijn religie en politiek te sterk met elkaar verweven om lhbt-rechten te beschermen
In het Westen worden die rechten verdedigd door de regering en de rechtsspraak, maar in het Midden-Oosten zijn religie en politiek daarvoor nog veel te sterk met elkaar verweven. Onze wetten zijn niet alleen door een politiek systeem gemaakt, maar door menselijke interpretaties van een heilig boek. Dat maakt dat mijn rechten afhankelijk zijn van wie de op dat moment religieuze teksten interpreteert en van de aard van het probleem dat zich voordoet.
De impact van religie op de traditie is zo verankerd in onze cultuur dat het de concepten goed en kwaad heeft gevormd. Bewustwording en opvoeding over seksualiteit en gender bevinden zich daarom nog in een heel pril stadium. In het merendeel van de scholen wordt niet openlijk over seksualiteit gesproken, en binnen de meeste families evenmin. De wet kan uiteraard aangepast worden en ‘bescherming’ bieden, maar dan moet eerst de sociale en culturele consensus tussen de burgers veranderen en moeten de banden tussen religie en politiek afgebouwd worden.
Ik ben een wij
Die verantwoordelijkheid geeft ‘uit de kast komen’ een heel andere betekenis. Aangezien ‘gay zijn’ beschouwd wordt als een zonde, worden de ouders van iemand die gay is gezien als de dragers van slecht zaad. Wanneer ontdekt wordt dat een familielid lhbti+’er is, dan is in de ogen van de gemeenschap de hele familie daar schuldig aan.
“Ouders van homoseksuele kinderen worden als ‘onbekwaam’ bestempeld
Dat spook van sociale gevolgen en onderdrukking is bepalend voor de aanpak en de beoordeling van de familie en de manier waarop die reageert op de coming out van een kind. Het wordt kinderen ‘afgeraden’ om homoseksueel te zijn, want ze zouden worden beschouwd als personen met een ziekte en een stoornis. Sommigen worden met geweld meegesleept naar psychologen en therapeuten; in extreme gevallen komt het zelfs tot ‘bekeringstherapie’ waarbij met religieuze of psychologische middelen geprobeerd wordt iemands homoseksuele of biseksuele oriëntatie te veranderen in een heteroseksuele.
In de meeste gevallen zal het kind niet het huis worden uitgezet, maar worden opgesloten. Door de ‘hulp’ die aangeboden wordt, hoopt de familie het kind te kunnen dwingen terug te keren naar de norm, om weer heteroseksueel of straight te worden om zo de positie van de familie in de maatschappij te herstellen.
De dag des oordeels
“Als daad van liefde voor hun familie besluiten veel lhbti+'ers in het Midden-Oosten om niet uit de kast te komen
Onze eigen geschiedenis schrijven
Neem nu de gay pride. Die ‘mars van trots’ wil zichtbaarheid geven aan mensen uit de lhbti+-gemeenschap en de vrijheid en wettelijkheid van hun seksuele oriëntatie en genderidentiteit opeisen. Het bijzondere aan de mars schuilt in de viering van de identiteit en het unieke karakter van elke mens. Maar per definitie is dat afhankelijk van de plaats waar je opgroeit.
“Het woord queer bestaat niet eens in het Arabisch
Dat komt niet door een gebrek aan moed of bewustzijn. Wel doordat we onze eigen geschiedenis moeten schrijven en onze eigen strijd moeten voeren. De termen en ideeën die we hebben overgekregen, die gemaakt en toegeëigend zijn door de gemeenschap in de Verenigde Staten, helpen ons niet, zijn niet aangepast aan onze context.
We moeten leren om de tijd te nemen om onze eigen woorden te vinden in een taal die ons daarvoor nu nog geen ruimte geeft. Het woord queer bestaat niet eens in het Arabisch. Het woord homoseksueel heeft enkel een beledigende connotatie, en daar moeten we wat aan doen. Zonder woorden om te definiëren wie we zijn, bestaan we gewoon niet.
Moed zit niet in of naast de kast
“Het vergt moed om uit de kast te komen en evenveel moed om in het geheim lief te hebben
Die moed zit niet in of naast de kast. Wanneer alles om je heen wil dat je niet het leven zou leiden dat je leidt, schuilt de moed in het leven zelf.
De oorpsronkelijke versie van deze tekst verscheen op MO*.
