In Scherpenzeel, een dorp op de grens van Gelderland en Utrecht, is een voormalige fabriekshal het decor van de bijeenkomst. Voor een publiek van zo'n veertig genodigden verzorgt Machiel van Dooren de aftrap. Samen met Frank van der Tang en Robin Pot stond hij begin 2014 aan de wieg van Made Blue. "Een paar jaar geleden sprak ik met Annette van Waning van schoonmaakbedrijf Hago. Zij vond het een aantrekkelijk idee om het water dat wordt gebruikt tijdens hun schoonmaakproces beschikbaar te maken voor plekken waar het minder voorhanden is. Een gemiddelde schoonmaakbeurt kost al gauw zo'n 50 liter per uur. Zo is het plan ontstaan om voor bedrijven hun waterverbruik inzichtelijk te maken en dat te koppelen aan plekken waar schoon water juist schaars is."
Water spiegelen
Dat koppelen noemt Van Dooren 'spiegelen'. "Voor elke duizend liter water die een bedrijf in zijn productieketen gebruikt, schenkt het 20 cent aan onze stichting. Die 20 cent is weer een gemiddelde van de kosten voor de productie van duizend liter schoon drinkwater wereldwijd, inclusief investeringen in materiaal en mankracht. Het geld dat bij de stichting binnenkomt gaat vervolgens naar waterprojecten in gebieden waar dat noodzakelijk is. Voor een groot bedrijf is die uitgave maar een klein deel van hun opbrengst, maar je kan er een hoop mee bereiken. Daarnaast doen bedrijven jaarlijks een bijdrage aan ons voor alle diensten, zoals de berekeningen en certificering."
Water footprint networkVoor de berekening van de watervoetafdruk van bedrijven maakt Made Blue gebruik van cijfers van het Water Footprint Network. Dit instituut berekent de hoeveelheid water die een bepaald product nodig heeft gehad tijdens het gehele productieproces. Zo is een kopje koffie niet slechts de 200 milliliter die in een kopje zit, maar kost de hele productie van de hoeveelheid koffie die een kop bevat liefst 140 liter water. Dezelfde berekeningen laat het Water Footprint Network ook los op het schoonmaken van een hotelkamer of kleding. Hier kun je een berekening maken van je eigen watervoetafdruk.
Doel is om eind dit jaar vijfentwintig bedrijven te hebben die hun waterverbruik in kaart willen brengen én daar iets voor terug doen. Maar hoe vind je een bedrijf dat zich bloot wil geven en daar ook nog eens geld voor wil inleveren? Volgens Van Dooren valt die zoektocht erg mee. "We zijn bij een aantal grote bedrijven langs geweest, van koffieproducenten tot schoonmaakbedrijven. Allemaal organisaties die door hun producten en diensten veel gebruik maken van water. Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) is een actueel thema en veel bedrijven doen er alles aan om duurzaamheid uit te stralen. Naar hun werknemers toe, maar ook zeker naar hun klanten. Dat kun je op deze manier dus mooi combineren."
Pioniers voor duurzaam ondernemen met water
Made Blue noemt zichzelf een pionier als het gaat om duurzaam ondernemen op het gebied van water. Want MVO is weliswaar iets wat al jaren een hot issue is in het bedrijfsleven, water is in de ogen van Van Dooren op dat gebied een onderbelicht thema. "Door het Kyoto-protocol eind jaren '90 zijn bedrijven vooral aan de slag gegaan met het verminderen van CO2-uitstoot. Het gebruik van zonnepanelen en andere duurzame innovaties nam sterk toe. Maar voor waterverbruik is eigenlijk geen regelgeving en weinig bedrijven gaan er duurzaam mee om. Daar willen wij verandering in brengen."
Water is een onderbelicht thema in het bedrijfsleven als het gaat om duurzaamheid
Een van de bedrijven dat zich heeft aangesloten bij Made Blue is HMSHost. Zij verzorgen op verschillende luchthavens, waaronder Schiphol, de drankvoorziening. Ze hebben ervoor gekozen om voor alle verkochte dranken, van sinaasappelsap tot bier, een bijdrage te leveren. "En dan gaat het niet alleen om de hoeveelheid vloeistof die er in een glas zit", voegt Bas van Asten, directeur Food and Beverage bij HMSHost, eraan toe. "We kijken ook naar het water achter het glas, het waterverbruik tijdens de productie van sinaasappels. Datzelfde geldt voor koffie, wijn, noem maar op. Als je dat bij elkaar optelt krijg je een enorme hoeveelheid water. Het is mooi als je dat terug kan geven in geld voor waterprojecten."
Waken voor 'greenwashing'
Om te voorkomen dat bedrijven Made Blue zien als mooi speeltje om hun duurzame imago een boost te geven, zorgt een aantal onafhankelijke partners (o.a. Royal HaskoningDHV en Aqua for All) ervoor dat alles zo transparant mogelijk gebeurt. "Het gaat erom dat het waterverbruik, de watervoetafdruk met een mooi woord, inzichtelijk wordt.", vertelt Van Dooren. "Dat betekent ook dat bedrijven er iets mee zullen doen als blijkt dat ze ergens onnodig veel water mee verbruiken. Het is dus niet alleen het spiegelen van de watervoetafdruk, maar tegelijkertijd ook het verminderen ervan. Je moet natuurlijk wel op je hoede blijven voor bedrijven die er misbruik van maken. Maar de partners die we tot nu toe hebben gevonden zijn hier in mijn ogen oprecht mee bezig. "
Hoewel er 20 cent van elke 1000 liter gebruikt water naar een project elders in de wereld gaat, vindt hij 'het waterneutraal maken van bedrijven' niet de juiste term. "Bedrijven kunnen ook kiezen om een bepaald deel van de productieketen te spiegelen. Zo berekent melkpoederproducent Vreugdenhil hun waterverbruik op basis van de hoeveelheid water die nodig is om hun melkpoeder elders in de wereld tot een glas zuivere voedzame melk te verwerken. Dat betekent niet dat ze verder niet transparant zijn, het gaat erom dat ze laten zien dat ze er bewust mee bezig zijn."
Drinkwaterprojecten
Made Blue werkt vooralsnog samen met vier organisaties die de waterprojecten in ontwikkelingslanden begeleiden. Marianne Spoelstra van Cordaid is erg blij met de samenwerking. "Het is heel bijzonder dat bedrijven laten zien dat ze er actief mee bezig zijn en een bijdrage willen leveren. Momenteel zijn we in het zuiden van Bangladesh bezig met een aantal scholen waar we waterpompen plaatsen. Maar naast deze investeringen is Made Blue ook het eerste initiatief waarbij bedrijven echt actief en concreet kunnen samenwerken als het gaat om een juiste omgang met water."
De volgende stap is om dit bij consumenten te doen
Als waakhond ziet Aqua for All er vervolgens op toe dat het geld en de liters water daadwerkelijk goed terecht komen. Via een database kan worden gevolgd wat bedrijven aan water verbruiken en waar in de wereld die liters water weer opduiken.
Tromgeroffel…
Bijna is het tijd om het opgehaalde bedrag bekend te maken. Machiel van Dooren is in ieder geval erg blij dat Made Blue al zoveel partijen bij elkaar heeft weten te brengen. "De volgende stap is om dit door te zetten en hier volgend jaar op 'Blue Thirstday' met 100 bedrijven te zitten. Dan is deze locatie hopelijk te klein. Het zou mooi zijn om dit op lange termijn ook op consumenten toe te passen. Een gemiddeld gezin is jaarlijks 150 euro kwijt aan waterverbruik. Een bijdrage van 12 euro op jaarbasis en er kunnen ergens anders alweer vele gezinnen van schoon drinkwater genieten."
Dan roept hij alle partijen naar voren voor de handtekening. Als alle krabbels gezet zijn wordt de cheque omgedraaid: €110.000,00. Een mooi bedrag waar 550 miljoen liter schoon drinkwater voor 'gemaakt' kan worden. Om dit te vieren staan er glaasjes bubbels klaar. Wat zou de watervoetafdruk van mijn glas champagne eigenlijk zijn?
Hoofdfoto: Hidde Jansen
Foto's tekst: Made Blue
