In de Nederlandse media wordt Poetin veelal afgeschilderd als een bad guy: de voormalig KGB-agent die erop uit is om de wereld te veroveren, of in ieder geval de Sovjet-Unie in ere te herstellen. Met zijn hand op de gaskraan kan hij zijn geopolitieke spel kracht bijzetten. Onze correspondenten in Nicaragua (Jurriaan van Eerten), Zuid-Afrika (Andrea Dijkstra) en Cambodja (Ate Hoekstra) gingen daar de straat op. Hoe kijken mensen elders in de wereld naar Poetin en zijn fratsen?
Zuid-Afrika
PRETORIA – In Zuid-Afrika zien ze Rusland vooral als belangrijke handelspartner. Beide landen zitten in het BRICS-samenwerkingsverband (met Brazilië, India en China), de Zuid-Afrikaanse president Zuma ging al vijf keer bij Poetin op de koffie en Rusland gaat in Zuid-Afrika vijf kernreactoren bouwen.
Ook wij zijn onderdrukt geweest en onze regering moet Rusland kritisch bevragen wat het precies in de Oekraïne doet
“Prima dat we met Rusland handeldrijven en ik ben blij met de kerndeal”, reageert de in kleurig Afrikaanse blouse en jeans geklede zakenman Khaya Sikhosana (47). Door kapotte elektriciteitscentrales kampt Zuid-Afrika dagelijks met stroomstoringen. “Hopelijk lost kernenergie dit probleem op”, zegt Sikhosana. “Zuid-Afrika moet Rusland echter geen carte blanche geven. Ook wij zijn onderdrukt geweest en onze regering moet Rusland kritisch bevragen wat het precies in de Oekraïne doet.” Veel Zuid-Afrikanen lijken hier echter weinig van te begrijpen en vragen telkens wie in die oorlog nou ‘de good- en badguys’ zijn.
Blanke Zuid-Afrikanen lijken sceptischer tegenover Rusland. “De Apartheidsregering zag de Russen dan ook als “die rooi gevaar”, grinnikt ambtenaar Kemp Myburgh (48) die uitlegt dat meningen over Rusland ook nu nog langs die lijnen zijn verdeeld. Zelf vindt hij het oké dat zijn land met Rusland handel drijft. “Maar bij de boycot had Zuid-Afrika de kant van de EU moeten kiezen in plaats van fruit naar Rusland te exporteren. Onze ANC-regering heeft echter een zwak voor de Russen. Vergeet niet hoe Rusland de militaire tak van het ANC destijds hielp met militaire trainingen.”
Cambodja
PHNOM PENH – “Rusland? Wat is er met Rusland dan?” Theng Kea – 25, lichtblauw overhemd, vrolijke glimlach – moet diep in zijn gedachten graven. En dat terwijl de jonge ingenieur kort daarvoor nog trots vertelde dat hij zowel het nationale als het internationale nieuws op de voet volgt. Dan begint het te dagen. “Was er vorig jaar niet een vliegtuig dat op de grens met Rusland met een raket werd neergehaald? Dat vond ik toch wel erg raar. En ik heb gehoord dat Europa de druk met Rusland opvoert. Maar verder weet ik niets hoor!”
Was er vorig jaar niet een vliegtuig dat op de grens met Rusland met een raket werd neergehaald?
Kea’s reactie is kenmerkend voor Cambodja’s jonge bevolking. Onderhield Cambodja in de jaren ’80 nog een nauwe relatie met Rusland, sinds het uiteenvallen van de Sovjet-Unie is die vriendschap weggeëbd. Jonge, ambitieuze Cambodjanen als Theng vinden het veel interessanter om de ontwikkelingen in Zuid-Korea en Amerika te volgen dan zich bezig te houden met de fratsen van Poetin.
De 24-jarige Sonith Vang vormt een uitzondering op die regel. Hij studeert Internationale Betrekkingen en beschouwt Rusland als een onderdeel van Azië. “In plaats van op Europa zou Rusland zich meer op Azië moeten richten”, vertelt de zomers geklede student. “Hier zijn genoeg economische ontwikkelingen waarin de Russen een belangrijke rol kunnen spelen.” Of Rusland zich gepast gedraagt op het wereldtoneel? Met enige aarzeling: “Ik denk dat ze nu soms iets te agressief te werk gaan. Misschien moeten ze wat minder vanuit hun eigen belangen denken.”
Nicaragua
MANAGUA – In 1979 vond in Nicaragua de Sandinistische revolutie plaats. De Marxistisch georiënteerde Sandinisten wierpen de dictatuur van toenmalig president Somoza omver en namen de macht over. Direct daarna werden de banden met Rusland aangehaald. In 2008 was Nicaragua dan ook het eerste land wereldwijd dat na Rusland de provincies Zuid-Ossetië en Abkhazië, losgebroken van Georgië, erkende als zelfstandige staten. Vlak daarna kwam ontwikkelingshulp vanuit Rusland aan Nicaragua op gang, o.a. in de vorm van bussen en ziekenhuizen die cadeau werden gegeven.
Desondanks heeft een groep studenten grafisch ontwerpen geen idee wie Poetin is. Rusland, ja dat land kennen ze, daar hebben ze al die bussen van gekregen. De oorlog in Oekraïne weten ze van, maar zonder enig detail te kunnen noemen. “We krijgen hier maar weinig internationaal nieuws door”, verdedigt Daniela Mantilla Gutierrez (18) zichzelf. “Het nieuws hier wordt sterk gecensureerd door de staat, en is erg naar binnen toe gericht. Internationaal horen we vooral over de Verenigde Staten.”
Zij interesseren zich niet in de wereld, omdat ze de oorlog niet hebben meegemaakt
Volgens persfotograaf Oswaldo Rivas ligt het aan de jonge generatie dat zij dit nieuws niet meekrijgen. “Zij interesseren zich niet in de wereld. Dat komt omdat ze de oorlog niet hebben meegemaakt”, zegt Rivas, die zelf zijn carrière begon door de burgeroorlog vast te leggen die volgde op de Sandinistische revolutie. Volgens Rivas zijn de fratsen van Poetin reden tot zorgen. “Europa moet zich beter organiseren, zodat ze een blok vormen. Anders raken ze alles kwijt wat ze hebben opgebouwd. Het leger van Rusland is het modernste ter wereld, dat moet je niet onderschatten.”
