Grondtroepen of geen grondtroepen. Dat is de vraag waarvoor de Saoedische coalitie zich nu gesteld ziet. De luchtaanvallen van de afgelopen zes weken hebben hun beoogde (officiële) doel niet bereikt: de terugkeer van de legitieme regering en stabiliteit in de regio. Integendeel, de Houthi-alliantie heeft de strategisch belangrijke havenstad Aden ingenomen en voerde enkele dagen geleden aanvallen uit op Saoedisch grondgebied. Dat zijn nauwelijks tekenen van succes te noemen.
Het lot van de nieuwe jonge Saoedische minister van defensie, Mohamed bin Salman, tevens zoon van de nieuwe koning, is verbonden aan deze oorlog
Dat hóeft natuurlijk niet te betekenen dat je dan maar grondtroepen stuurt, maar de andere optie – toegeven dat operatie Beslissende Storm mislukt is – lijkt onbespreekbaar. Het lot van de nieuwe jonge Saoedische minister van defensie, Mohamed bin Salman, tevens zoon van de nieuwe koning, is verbonden aan deze oorlog. Slaagt hij, dan is hij een toekomstige kandidaat voor de troon. Mislukt hij, dan maakt hij een wel heel slappe start, en leidt ook zijn vader gezichtsverlies. Sterker, de hele soennitische wereld leidt dan gezichtsverlies, ten faveure van Iran: Riyadhs ergste nachtmerrie.
Grondtroepen dan maar. Die lijken inderdaad steeds dichterbij te komen. Afgelopen week deed (de semi-legitieme) president Hadi officieel een oproep aan de VN om grondtroepen te steunen. Niet zozeer te sturen, maar te steunen. Vermoedelijk om die troepen – als ze komen – een internationaal rechtelijk tintje te geven. Er is nog geen reactie van de veiligheidsraad, maar laten we er even vanuit gaan dat die grondtroepen er komen, al dan niet door de VN gesanctioneerd.
Geen handjevol: 150.000 soldaten
Het gaat dan niet om een handjevol soldaten. De Saoedi’s hebben het al een poosje over 150.000 troepen. De tegenstanders zijn namelijk met veel. Onduidelijk is precies hoeveel. Niemand weet hoeveel aanhangers de Houthi’s hebben, of met hoeveel hun bondgenoten zijn – legereenheden die loyaal zijn gebleven aan de verdreven president Saleh. Nog minder weet iemand hoeveel gewone Jemenieten zich aan hun zijde zullen scharen. Niet onbelangrijk, want iedereen in Jemen heeft een wapen en weet hoe daarmee om te gaan.
En dan is er het terrein. Jemen is geen vlakke zandbak; het landschap is bergachtig, onbegaanbaar en onberekenbaar. De Houthi-alliantie kent dat terrein als zijn broekzak. Bovendien zijn Jemenieten taai, opereren ze in ingewikkelde tribale structuren en zijn ze gewend aan moeilijke omstandigheden. Vermoedelijk was dat een van de redenen dat de Saoedi’s rekenden op bondgenoot Pakistan; hun landschap is vergelijkbaar met dat van Jemen en Pakistaanse soldaten staan bekend om een zelfde taaiheid. Het Pakistaanse parlement weigerde.
Eerdere militaire expedities in Jemen pakten noch voor de Egyptenaren, noch voor de Saoedi’s erg goed uit
Wie dan wel? In elk geval is men het er kennelijk over eens dat de Hadi-troepen in Jemen het niet aankunnen. Buitenlandse hulp is geboden. Ook zonder de Pakistanen kan de Saoedische alliantie dat getalsmatig wel aan. Saoedi-Arabië zelf, maar ook Egypte – de belangrijkste partner in dit scenario – , beschikt over een kwantitatief aanzienlijke krijgsmacht. Kwalitatief is dat veel minder duidelijk. Eerdere militaire expedities in Jemen pakten noch voor de Egyptenaren, noch voor de Saoedi’s erg goed uit.
De Egyptenaren intervenieerden begin jaren zestig tijdens de burgeroorlog in Jemen tussen republikeinen en de toenmalige heersende imams. Dat was desastreus. Onbekend met de omstandigheden in Jemen, verloor het duizenden soldaten. Jemen werd destijds het Vietnam van Nasser genoemd en het leger zou dusdanig verzwakt zijn dat het daarna de zesdaagse oorlog tegen Israël verloor. Het is dan ook de vraag of Egypte staat te springen om troepen te sturen. Waarschijnlijk niet, maar Saoedi-Arabië is een te belangrijke geldschieter om nee tegen te zeggen.
De Saoedi’s hebben geen ervaring met vechten
Ook de Saoedi’s hebben geen goede ervaringen met vechten in Jemen. Of beter gezegd: de Saoedi’s hebben geen ervaring met vechten. In 2009 probeerden ze de Houthi’s terug te drijven van hun zuidgrens. Dat mislukte; de Houthi’s namen zelfs tijdelijk Saoedisch grondgebied in. Meer ervaring, in Jemen of elders, is er niet. Jemenieten drijven dan ook de spot met Saoedische grondtroepen. Laat ze maar komen, is de teneur op social media. Berichten dat de piloten die de luchtaanvallen wilden uitvoeren een Bentley als beloning zouden krijgen, hielpen daarbij niet.
Gebed zonder einde?
Zowel Saoedi-Arabië als Egypte lopen het risico dat dit een gebed zonder einde wordt, met veel slachtoffers. Dat zal in beide landen tot politieke onrust leiden. De coalitie begint nu al her en der scheurtjes te vertonen. De Saoedische minister van cultuur stapte inmiddels op omdat hij zich schaamde voor de luchtaanvallen. In Koeweit en Egypte mort een deel van de bevolking over de deelname aan de coalitie en Pakistan lag dus al eerder dwars.
Het lijkt erop dat Riaydh zich verkeken heeft op de situatie en zichzelf en zijn bondgenoten in een uitzichtloze oorlog heeft gemanoeuvreerd
Het lijkt erop dat Riaydh zich verkeken heeft op de situatie en zichzelf en zijn bondgenoten in een uitzichtloze oorlog heeft gemanoeuvreerd. Een met alleen maar verliezers, de Jemenieten zelf uiteraard voorop. Tenzij er alsnog een vredesakkoord komt. Oman, dat als enige GCC-land geen deel uitmaakt van de coalitie, dringt daar al vanaf het begin op aan. Tot nu toe zonder succes, maar wie weet wat de alom gerespecteerde sultan Qaboos weet te bereiken.
