Een gemiddeld avondmaal legt 33.000 kilometer af tot het in je mond belandt. Wat kunnen we doen om deze voedselkilometers te verminderen? Pascal Henneberque (42) heeft een oplossing: een drijvende kas. Een kas die je midden in de stad aanlegt om lokaal en vers voedsel te produceren.
Wie is Pascal Henneberque?Henneberque studeerde arcitectuur aan de Academie van Bouwkunst in Amsterdam. Hij maakte deze studie niet af, maar heeft daar wel zijn ontwerpen uit de tekst aan te danken. Hij werkt als bouwkundig ontwerper voor verschillende architecten- en ontwerpbureaus, maar houdt zich daarnaast veel bezig met voedsel. Naast De Drijvende Kas, zijn Eten Wat de Stad Schaft, een serie over voedselproductie in de stad en Adams Appeltje, een herintroductie van appelbomen in de stad, projecten waar hij aan werkt.
De Drijvende Kas is onderdeel van de Eat This Roadtrip: een reeks acties van FoodGuerrilla die plaatsvinden in aanloop naar Wereldvoedseldag op 16 oktober. Van 5 tot en met 16 oktober ligt ergens in de grachten van Amsterdam een drijvende, doorzichtige kas. Deze kas is onderdeel van Henneberque’s oorspronkelijke plan: een geheel zelfvoorzienende, mobiele, drijvende kas.
Waarom is dit initiatief nodig?
“We weten amper waar ons voedsel vandaan komt. Velen zijn zich niet bewust dat bijvoorbeeld Tilapia in Vietnam onder niet al te frisse omstandigheden wordt gekweekt. Daarnaast woont in 2050 75 procent van de hele wereldbevolking in de stad. De Rabobank rekende uit dat elke avondmaaltijd gemiddeld 33.000 kilometer aflegt, dat is van Amsterdam naar het zuidelijkste puntje van Zuid-Amerika. Dus we kunnen wel ons voedsel overal vandaan halen, maar dat werkt alleen omdat de olie op dit moment goedkoop is. Waarom verbouwen we ons voedsel niet waar het wordt gegeten, in een transparante kas die je overal aan kunt leggen? Mensen zien dan meteen hoe het anders kan.”
“Ik denk ook dat je voor globale problemen lokale oplossingen nodig hebt. Een slimme stad is een stad die antwoorden weet te formuleren op de uitputting en vervuiling van onze aarde. Voedsel speelt hierin een grote rol. Eén derde van alle containers die over de wereld gaan, zitten vol met eten. Ik denk dat daarom innovatieve en duurzame manieren van voedsel produceren noodzakelijk zijn.”
Ik wil voedsel terugbrengen naar het hart van de maatschappij
Waarom een kas op het water in de stad?
“Het is natuurlijk niet nieuw om in de stad voedsel te produceren. Het is zelfs onmogelijk om al het eten in de stad te telen, juist met de voorspelling dat steden in bewonersaantallen alleen maar blijven groeien. Wat dit project anders maakt is dat we in een mobiele kas, die dus letterlijk transparant is, voedsel produceren op de plek waar je het het minst verwacht: midden in de stad. Het plan is dus niet dat ik ga telen op een braakliggend terrein, maar onder het oog van de stedeling. Ook zij die niet geïnteresseerd zijn in waar ons voedsel vandaan komt, zien het zo toch. Bovendien ligt de kas midden in de stad zonder het risico dat ze afgebroken moet worden. Als het moet, vaart de kas naar een andere plek. Niemand die de ‘moestuin’ komt opdoeken omdat er gebouwd moet worden.”
Wat wil je bereiken met deze actie?
“Ik wil voedsel terugbrengen naar het hart van de maatschappij. Ik wil laten zien hoe ons voedsel wordt geproduceerd, daar zorgt de transparantie van de kas voor. Ik hoop op die manier bewustwording te kweken op het gebied van voedselproductie en dat mensen zich gaan afvragen wat ze eten. Daarnaast wil ik die voedselkilometers verminderen.”
Doorsnede van de kas. Onderin wordt voedsel geproduceerd wat niet veel licht nodig heeft, zoals paddestoelen. Bovenin wordt voedsel gekweekt dat veel licht nodig heeft, zoals sla en ander groen.
Is de voedselproblematiek niet te ingewikkeld om op te lossen met een drijvende kas?
“Ik snap dat je met zo’n systeem niet heel Amsterdam voedt, maar in mijn ogen werkt elk beetje. De kas wordt een soort laboratorium waar je alles kunt leren over duurzame voedselproductie. Samen met partners ga ik onderzoeken waar de kansen liggen voor een creatieve en innovatieve manier van voedselproductie midden in de stad.”
Aan wat voor manieren denk je dan?
“Waarom gebruiken we eigenlijk zoveel kunstmest als ons oppervlaktewater vol met voedingstoffen zit? Denk alleen maar eens aan alle fosfaten in het water van alle wildplassers of woonbootbewoners. Bovendien wil ik vis kweken door midden van een aquaponicssysteem. Dit systeem maakt gebruik van micro-organismen om de poep van vissen om te zetten in voedingsstoffen voor planten. De planten filteren op hun beurt het water voor de vissen. Het is een natuurlijke, milieuvriendelijke en duurzame manier van voedselproductie, zonder dat het water verschoond of chemische meststoffen toegepast hoeven te worden. Stapje voor stapje probeer ik zo mee te helpen aan het creëren van een betere wereld.”
Maar als we alles lokaal kweken, eten we dan straks niet alleen nog maar sla?
“Ik denk dat het mogelijk is om veel meer te mixen, ik ben niet van plan om alleen maar bloemkool of sla te kweken. Ik wil ook vis kweken en Wouter Hassing van Mycophilia wil de lekkerste en bijzonderste paddenstoelen telen die je niet vindt bij de gemiddelde supermarkt. Een gevarieerd aanbod dus.”
Dit artikel is onderdeel van een reeks artikelen over de deelnemers van de Eat This Roadtrip, een initiatief van FoodGuerrilla. Zij helpen tien teams om wervelende good food acties – waarvan Meal of Ignorance er één is – op te zetten en zo aandacht te vragen voor Wereldvoedseldag. Kijk voor meer informatie over het slotevent en acties bij jou in de buurt op FoodGuerilla.
