De immigratiedienst heeft de gedragscode voor tolken bij asielprocedures aangepast. De afspraken over banden met regimes waarvoor mensen vluchten zijn aangescherpt. Dit gebeurt nadat de directeur van de IND eind vorige maand toegaf dat twee Eritrese tolken zijn ‘weggestuurd’ vanwege banden met het regime.
‘De Gedragscode tolken IND is aangepast op artikel 8 Integriteit’, zo e-mailde de immigratiedienst woensdag aan de tolken die door de IND worden ingezet. ‘Gebleken is dat de inhoud van dit artikel voor meerdere interpretaties vatbaar was. Met deze wijziging hebben wij dit verduidelijkt.’
Tekst oude tolkengedragscode
Noch u, noch uw familieleden in de eerste of tweede graad zijn betrokken (geweest) bij een regime waarmee vreemdelingen stellen problemen te hebben ondervonden. Van een dergelijke
omstandigheid dient u onmiddellijk melding te maken bij de
coördinator tolken
.
Tekst nieuwe tolkengedragscode
Voor het verrichten van werkzaamheden als tolk is het uitgangspunt dat u, uw familieleden in de eerste of tweede graad of anderen binnen uw directe kring van bekenden (vrienden en/of kennissen) geen banden hebben, of hebben gehad, met een regime waarmee vreemdelingen stellen problemen te hebben ondervonden. Indien deze banden wel bestaan of hebben bestaan, dan meldt u dit onverwijld bij de coördinator tolken van de IND. Hierna zal de IND onderzoeken of de genoemde banden in de weg staan aan verdere inzet als tolk voor de IND. Het niet melden van de genoemde banden kan eveneens consequenties hebben voor de verdere inzet als tolk.
Aanvankelijk was in de gedragscode enkel opgenomen dat tolken en hun familieleden in de eerste en tweede graad niet betrokken mogen zijn geweest bij een regime waarmee vreemdelingen problemen (stellen te) hebben ondervonden.
De nieuwe gedragscode is een aanscherping hiervan: tolken moeten het ook melden als ze vrienden of kennissen hebben die banden hebben of hadden met een regime, en het niet melden van de genoemde banden kan ook consequenties hebben voor de verdere inzet als tolk. In de code is ruimte ingebouwd om tolken met regime-gelieerde familie of kennissen toch in te huren, mits uit onderzoek van de IND blijkt dat dit de tolkwerkzaamheden niet in de weg staat.
Twee tolken weggestuurd
OneWorld schrijft sinds augustus 2014 over de Eritrese tolken die worden ingezet door de IND. Uit ons onderzoek bleek dat de immigratiedienst tolken inzette van wie de familieleden actief zijn voor YPFDJ Nederland, de jongerentak van Eritrea’s enige toegestane politieke partij. Ook vonden we Facebookfoto’s van een tolk in YPFDJ-shirt en een foto waarop de tolk een beeltenis van de president omhoog houdt.
De IND heeft (deze) twee Eritrese tolken begin september weggestuurd vanwege banden met het regime, zo bevestigde directeur Rob van Lint in een interview met NRC Handelsblad. ‘Dat vond ik heel erg’, aldus Van Lint. Maar: ‘Meestal gaat het goed.’
Kamervragen en onjuiste antwoorden
Eerder had staatssecretaris Klaas Dijkhoff in antwoord op Kamervragen van GroenLinks Kamerlid Linda Voortman nog verklaard dat: ‘Uit het onderzoek naar deze tolken niet is gebleken dat zijzelf in verband gebracht kunnen worden met het betreffende regime. Daarom is de samenwerking met de desbetreffende tolken niet beëindigd en zijn evenmin andere maatregelen getroffen.’
Het was het woord van OneWorld tegen dat van de staatssecretaris
‘De staatssecretaris was zó beslist’, reageerde Linda Voortman op 3 oktober in het VPRO-radioprogramma Argos. ‘Ik dacht: het is het woord van OneWorld tegen dat van de staatssecretaris. Dan is het heel moeilijk om als Kamerlid iets te doen.’ Maar toen bevestigde de IND in NRC dat toch twee tolken zijn ‘weggestuurd’ vanwege banden met het dictatoriale regime. Voortman: ‘Óf de antwoorden van de staatssecretaris kloppen niet, óf er is gewoon slecht onderzoek gedaan (door de IND, red.).’
Voortman meldde de tolkenkwestie aan voor het Vragenuurtje in de Tweede Kamer. De voorzitter besloot om de vragen niet door te laten. Maar ‘hier is het laatste woord nog niet over gesproken’, aldus Voortman in de uitzending van Argos.
Nieuwe screening
OneWorld heeft de IND naar aanleiding van de nieuwe tolkengedragscode enkele vragen voorgelegd.
Sommatie van 111.000 euro
De twee Eritrese tolken die door de IND op non-actief zijn gezet, sommeren OneWorld om de artikelen over de Eritrese tolken te rectificeren en hen een vergoeding van 111.000 euro te betalen (vanwege immateriële schade en vermogensschade door misgelopen tolkeninkomsten). Het gaat om de broer en de zus van de voorzitter van YPFDJ Nederland. Zij stellen dat de YPFDJ er enkel is voor ‘sociale activiteiten’, en dat de organisatie niet gelieerd is aan het regime.
OneWorld heeft besloten om niet te rectificeren, noch te betalen.
We willen onder andere weten hoe de IND gaat controleren of de tolken informatie over banden met het regime daadwerkelijk melden bij de IND. En wat de nieuwe gedragscode betekent voor de twee Eritrese tolken die eerder zijn ‘weggestuurd’.
Een woordvoerder van de immigratiedienst zegt dat de vragen intern zijn uitgezet, maar dat het wegens de drukte bij de organisatie nog niet is gelukt om antwoorden te krijgen.
Verschillende tolken laten aan OneWorld weten dat zij deze week door de IND gebeld zijn om een afspraak te maken voor een screeningsgesprek. De IND heeft dit nog niet bevestigd.
Update 24 februari 2016: De twee in dit artikel aangehaalde tolken hebben een rechtszaak aangespannen tegen de IND. Zij wilden o.a. een rectificatie vanwege de uitspraak dat zij 'banden zouden hebben met het regime'. De rechter heeft dit verzoek afgewezen, maar acht de uitspraak van IND-directeur wel onrechtmatig. Volgens het beschikbare feitenmateriaal is er geen sprake van "banden met het regime", maar van een “een sterke schijn van betrokkenheid bij het regime”. Het vonnis is te lezen via Rechtspraak.nl
