De interesse in nieuws over het buitenland blijft groot, maar grote delen van Latijns-Amerika, Azië en Afrika komen er bekaaid vanaf. Bovendien is de positie van de buitenlandcorrespondent verslechterd. Dat blijkt uit een onderzoek naar buitenlandjournalistiek in de Nederlandse media van LokaalMondiaal.
Je hoort het met regelmaat: Nederlands zouden steeds minder geïnteresseerd zijn in nieuws uit Afrika, Azië en andere verre landen. Ook bestaat de indruk dat kranten er steeds minder aandacht voor hebben. Het onderzoek van LokaalMondiaal schetst een ander beeld: ruim 78% van de Nederlandse nieuwsconsumenten is geïnteresseerd in berichtgeving uit het buitenland. Slechts 4% heeft geen belangstelling. De hoeveelheid buitenlandberichtgeving in de media bleef de afgelopen jaren nagenoeg hetzelfde: ruim een kwart van de totale berichtgeving gaat over andere landen. Dat is hetzelfde als vijf jaar geleden.
Nieuwswezen
De spreiding van berichtgeving over diverse continenten is wel scheef. Kranten schrijven aanzienlijk vaker over Europa dan over andere regio’s. De helft van al het buitenlandnieuws gaat over slechts twaalf landen. De Nederlandse krantenlezer krijgt het minste mee van landen uit Zuid-Amerika, Midden-Amerika en Oceanië. Blinde vlekken manifesteren zich duidelijk in Azië met nieuwswezen als Oezbekistan, Turkmenistan, en in Afrika met Eritrea en Botswana als landen die amper het nieuws halen.
De omvang van de buitenlandberichtgeving bleef stabiel, maar dat geldt dat niet voor de positie van de correspondent. Gemiddeld 30 procent van de buitenlandberichtgeving is afkomstig van de correspondent, maar het totaal aantal correspondenten is afgenomen. Door de hevige bezuinigingen kiezen veel media voor een steeds flexibelere arbeidsovereenkomst met correspondenten. Vaste dienstverbanden, waarbij een journalist in dienst is van één bepaald medium en daar een gegarandeerd aantal producties kwijt kan, is een zeldzaamheid geworden.
Broodschrijverij
Een neveneffect, aldus het onderzoek, is dat journalisten zich niet meer laten leiden door de inhoud van een verhaal, maar meer door de potentiële afzetmarkt en populariteit van een productie. Een gevaar van deze broodschrijverij is dat de variatie aan onderwerpen en verhalen versmalt. Daarbij kunnen correspondenten niet meer het onderzoek doen dat er nodig is, waar de kwaliteit van de buitenlandjournalistiek onder kan leiden.
Het correspondentschap lijkt ook steeds meer een beroep voor jonge avonturiers. Dat brengt uitdagingen met zich mee: zo reizen jonge journalisten te vaak zonder goede dekking naar oorlogsgebieden. De meer ervaren journalisten dreigen hierdoor buiten de boot te vallen. Deze correspondenten, zo schrijven de onderzoekers, zijn het institutionele geheugen van de buitenlandjournalistiek, deze kennis en ervaring die is opgebouwd moet gewaarborgd worden om een kaalslag voor kwaliteitsbuitenlandjournalist
Het rapport is te downloaden via de website van LokaalMondiaal.
