‘Waarom moet je wachten tot je volwassen bent om iets goeds te doen?’

In dezelfde wijk zetten ze een uitgiftepunt op, van waaruit het ingezamelde voedsel naar families werd gebracht die het konden gebruiken – al dan niet met kinderen op diezelfde school. Niet veel later was Juupu (een samenvoeging van de namen Juul en Puck) geboren: een beweging van, voor en door jongeren, die armoede bestrijdt, bewustwording over het thema vergroot en andere jongeren aanspoort om ook bij te dragen.

Juupu hanteert geen harde inkomensgrens, maar via bestaande sociale wijkteams – verpleegkundigen, wijkagenten en maatschappelijk werkers – weten ze welke families baat zouden hebben bij hun voedselpakketten. Inmiddels bereikt Juupu 130 huishoudens in Limburg, met in totaal 350 mensen.

“We waren 13 en 14, we konden heus wel ergens mee helpen, broodjes smeren, íets.” Ze liepen ertegenaan dat vrijwilligersorganisaties vaak vrij formeel zijn georganiseerd: er zijn bepaalde functies, eisen en sollicitatieprocedures, en voor jongeren is daarom al snel geen plek. Juul: “We besloten dat systeem te omzeilen.”

Puck en Juul begonnen thuis zogeheten community dinners te organiseren: asielzoekers, eenzame ouderen, vrijwilligers en andere buurtgenoten konden bij hun thuis van een maaltijd genieten en zo even uit hun isolatie stappen. “Dat gaf zo’n goed gevoel”, zegt Puck. “Toen zagen we voor het eerst in dat armoede niet alleen financieel, maar ook sociaal is. Het gaat om een gevoel dat je geen kant op kunt, om eenzaamheid. Of om het feit dat een kind moet kiezen: óf op schoolreisje, óf op voetbal. Terwijl al die ervaringen even belangrijk zijn.” Die etentjes waren zo’n succes dat lokale organisaties het project overnamen. Puck en Juul konden hier en daar praktische klusjes doen voor sociale wijkteams, en organiseerden buurtbrunches voor zorgverleners en wijkbewoners. Telkens kwamen ze oog in oog te staan met de armoede die veelal achter gesloten deuren speelt.

“Aan het begin keken veel klasgenoten ons raar aan”, lacht Puck. “Zo van: waarom zou je vrijwilligerswerk doen, als je ook een bijbaantje kan nemen waar je tenminste geld voor krijgt? Maar de kracht van Juupu is juist: wij spreken de taal van jongeren, we weten dat we vooral duidelijk moeten maken dat het leuk is om iets voor een ander te doen. Inmiddels zijn onze klasgenoten een stuk enthousiaster.”

Even leek corona roet in het eten te gooien, maar Juupu heeft dit jaar uiteindelijk juist nieuwe samenwerkingen gevonden. Ze werden bijvoorbeeld benaderd door het Rode Kruis, die graag producten wilde leveren die Juupu weer kon uitdelen. En Puck en Juul zochten zelf contact met verschillende supermarkten, die dagelijks een enorm overschot hebben maar producten die nog maar kort houdbaar zijn niet mogen doorverkopen. Juupu verspreidt die producten nog dezelfde dag – nog altijd onder mensen die net niet in aanmerking komen voor de officiële Voedselbank.

Sinds het nieuwe schooljaar zijn ook de inzamelpunten weer open, en de nieuwe samenwerkingen gaan door. De bewustwordingsactiviteiten vinden momenteel plaats via Facebook en Instagram.

Het onderwerp raakt duidelijk een gevoelige snaar; vooral omdat Juupu juist is ontstaan vanwege een systeem dat verre van toegankelijk is voor jongeren. Juul: “Als we iets willen bijdragen wordt het ‘schattig’ gevonden, en mogen we niets zelf inbrengen. De meeste jongerenorganisaties worden aangestuurd door volwassenen. Als we daardoor geen zin hebben in vrijwilligerswerk, zijn we direct de ‘luie generatie’. Heel frustrerend.”

Juul zou graag zien dat de hele samenleving op die manier naar jongeren kijkt. Bijvoorbeeld in de provinciale politiek, waar hij zelf ooit hoopt te werken: “Als er weer eens een besluit over scholieren wordt gemaakt, doe dan wat meer dan een simpele ja/nee-poll uitzetten. Alsof dat de stem van jongeren vertegenwoordigt. Geef ons in elk geval de kans om verantwoordelijkheid te dragen.”