De Nederlandse klimaatactivisten Nick en Lena trokken naar Duitsland om daar een bruinkoolmijn te bezetten. Voor OneWorld doen ze verslag vanuit de frontlinie. De namen Nick en Lena zijn pseudoniemen.
En daar gingen we dan eindelijk – op naar Ende Gelände! Maanden van voorbereiding gingen vooraf. Na een reeks drukbezochte presentaties en actietrainingen in verschillende steden was de Nederlandse delegatie er klaar voor. De verwachtingen van deze editie waren hoog, indachtig haar tot dan toe onovertroffen voorganger. Lena en ik waren er vorig jaar ook bij – voorop in de internationale stoet, zelfverzekerd van onze slagkracht, dwars door politielinies heen. Toen vertrokken zo’n 1500 mensen van het actiekamp en met zeker 800 mensen baanden wij ons toen een weg tot in de bruinkoolmijn Garzweiler, de grootste in Duitsland. Dat een grote groep mensen een hele mijn stil zou kunnen leggen werd tot dan toe niet door iedereen voor mogelijk gehouden.
Met meer dan 3500 mensen op naar de bruinkoolmijn in Duitsland.
Na de klimaattop in Parijs, eind 2015, zou de deze maand afgekondigde actiegolf Break Free de volgende mijlpaal voor de klimaatbeweging worden. Het eerste doelwit was de grootste steenkoolput van het Verenigd Koninkrijk, de Ffos-y-fran in Wales. Ik – Nick – was er zelf bij en was geraakt door de enorme betrokkenheid en strijdbaarheid die leefde onder de lokale bevolking. Zelfs de mijnwerkers vertelden mij dat ze helemaal klaar zijn met kool. Over de hele wereld volgden acties.
Bigger, Better, Bolder
En toen was de Oost-Duitse bruinkoolmijnstreek Lausitz weer aan de beurt. Met meerdere Nederlandse bussen rukten wij uit. Verschillende groepjes gingen fietsen. Een enkeling ging te voet. Deze tweede Ende Gelände moest alle verwachtingen doorbreken. Het moest Bigger, Better, Bolder. En deze slagzin werd bewaarheid, want uiteindelijk hebben we met meer dan 3500 mensen blokkades gehouden, graafmachines bezet en zelfs de kolencentrale bestormd. Politie en beveiliging stonden machteloos. Een agent vatte het geraas eenvoudig samen: "Activisten hebben de hele infrastructuur geblokkeerd binnen een straal van vijftien kilometer – hoe wordt van ons verwacht om in te grijpen?" Ook bereikte het bericht ons dat de politie niet actief zou willen optreden omdat de acties een geschil tussen Vattenfall en de activisten zouden zijn en dat een politiewoordvoerder zelfs gezegd zou hebben ’niet de babysitter van het energiebedrijf’ te zijn.
Daar zaten we dan, op strozakken in ons geïmproviseerde tentje hoog in een kier van de transportband van een kolenlaadstation. Van pitten kwam bij Lena weinig terecht. Ik heb daarentegen heerlijk geslapen, tot de opkomende zon mij wekte. Op de spoorlijnen onder ons was inmiddels een heus tentenkamp neergestreken. Sommigen sliepen in hangmatten aan een spoorbrug verderop of op een van de monsterachtige graafmachines in de mijn. Na twee dagen blokkeren en bezetten werden de beveiligers van Vattenfall steeds nerveuzer.
Daadwerkelijk effect
Op een zeker moment ging een luid gejuich op. Vanaf de toren van het kolenlaadstation waarin wij sliepen zagen wij de witte pluim uit een van de gigantische koeltorens van de kolencentrale doven. Plots werd iedereen zich ervan bewust dat deze actie niet louter symbolisch was, maar daadwerkelijk fysiek effect had. De kolencentrale draaide nu nog maar op 20 % van haar totale capaciteit. Eigenhandig begonnen beveiligers wegen te blokkeren om nieuwe groepen activisten en onze humanitaire transporten tegen te houden, soms in samenwerking met de politie. Toch slaagden wij er telkens weer in om warme soep, dekens en Dixie’s naar de blokkades en bezettingen te brengen.
Duitse politie maakt een einde aan de actie.
Op de derde dag maakte de politie een einde aan de acties, voor zover mensen zich al niet vrijwillig van de werken en rails hadden verwijderd. Wij hadden ons toen inmiddels bij een van de meest kwetsbare blokkades aangesloten, op de locatie waar volgeladen kolentreinen al stonden te wachten om de centrale te bevoorraden. Die middag werden om 3 uur alle blokkades opgeheven, met uitzondering van een aantal vastgeketende activisten.
Gebroken polsen en pepperspray
Met zo’n 100 mensen wilden we naar het kamp terugkeren, over het spoor. Dat ging echter niet zonder slag of stoot, want 3 ME’ers en 10 Vattenfall beveiligers hadden een linie op het spoor gevormd en wilden niet voor ons wijken. Er ontstond een kleine schermutseling en toen kwam er plots een colonne van zo’n 60 ME’ers de spoordijk opgerend. Met veel geweld werden we ingesloten en vervolgens een voor een van het spoor gehaald. Gelukkig waren Lena en ik ongedeerd. Sommigen kwamen er minder goed vanaf. Een gebroken pols, een op brute wijze omgedraaide enkel en velen hadden pepperspray in hun ogen gekregen. We werden gefouilleerd, gefotografeerd en ondervraagd, maar niemand wilde zijn/haar identiteit kenbaar maken. Vervolgens werden we in stadsbussen afgevoerd, niet wetende dat we in een weiland achter het kamp zouden worden vrijgelaten.
Ende Gelände was de grootste actie van burgerlijke ongehoorzaamheid die wij tot nu toe hebben meegemaakt en zal dat niet lang blijven. De klimaatbeweging ‘groeit als kool’, met ieder jaar meer mensen, die vaak voor de eerste keer aan een actie deelnemen. Activisten met uiteenlopende achtergronden sloten dit weekend vriendschappen voor het leven. Onder hen veel meningsverschillen, die vaak uitnodigden tot interessante discussies. Tussen revolutionair en parlementariër, veganist en vegetariër – of zelfs vleeseter. De noodzaak tot verandering brengt ons samen. Een nieuwe generatie activisten is opgestaan en in de strijd tegen de macht en de vervuiling van de fossiele industrie staan wij zij aan zij!
Grote groep activisten bij bruinkoolmijn Duitsland.
foto's: 350.org / Paul Levis Wagner
