Zondagmiddag en ik spiek even op facebook. Dit keer worden de vrolijke weekendkiekjes al snel overschaduwd door berichten over het overlijden van Mohamed Sayem, de voorman van Stichting Steun Remigranten in Berkane, een klein stadje in het Noordoosten van Marokko. Hij overleed bij een auto-ongeluk. Gisteren werd hij begraven vlakbij zijn woonplaats Berkane waar hij samen met zijn gezin woonde. Niemand kan het geloven dat Mohamed is verongelukt. Iedereen spreekt vol lof over hem.
Mohamed Sayem was een bruggenbouwer pur sang.
Mohamed Sayem was een bruggenbouwer pur sang. In de eerste plaats tussen Nederland en Marokko. Hij was steun en toeverlaat van de remigranten die na jaren in Nederland gewoond en gewerkt te hebben, terugkeerden naar Marokko en daar verstrikt raakten in ingewikkelde regelgeving of die juridische hulp nodig hadden. Ook zette hij zich in voor de achtergebleven Nederlands-Marokkaanse vrouwen en meisjes; vrouwen en meisjes die na een vakantie of familiebezoek in Marokko zonder paspoort achtergelaten worden door hun partners of vaders en niets liever willen dan terugkeren naar Nederland. Ieder jaar gaat het om zo’n 300 meisjes en vrouwen die, zonder papieren op zak, geen kant op kunnen. Stichting Steun Remigranten ontvangt sinds 2012 geen subsidie meer vanuit Nederland en Mohamed is daarna als zelfstandig ondernemer verder gegaan met zijn werk.
Hij was ook de schakel en de smeerolie tussen de gemeente Zeist en Berkane. Deze gemeenten werken al sinds 2003 met elkaar samen op allerlei projecten; van jongerenparticipatie tot het opzetten van een vrouwen bedrijvencentrum in Berkane. Ik interviewde hem en sprak hem meerdere keren voor mijn promotieonderzoek naar de samenwerking tussen Nederlandse en Marokkaanse en Turkse gemeenten. De laatste keer dat ik afreisde naar Berkane was samen met de gemeente Zeist om de resulaten van mijn onderzoek te presenteren. Mohamed was altijd geïnteresseerd en bereid om te helpen. De interviews die ik met hem had waren heel waardevol, vooral omdat hij zo veel wist van beide kanten: de Marokkaanse en Nederlandse.
als geen ander begreep hij het ongeduld van de Nederlanders …maar hij had ook oog voor het Marokkaanse perspectief
Mohamed heeft lang in Nederland gewoond en als geen ander begreep hij het ongeduld van de Nederlanders die soms vonden dat het niet zo opschoot met een project. Maar hij had ook oog voor het Marokkaanse perspectief, bijvoorbeeld als de gemeente haar handen vol had aan de komende verkiezingen en nauwelijks tijd vrij kon maken voor de samenwerking met Zeist. In gesprekken nam hij geen blad voor de mond en was ook open waar hij de partijen minder handig vond handelen. Bij een werkbezoek van Zeist aan Berkane sprong hij vaak in als tolk en vertaalde veel meer dan de woorden alleen; Nederlands- Berbers of Nederlands- Arabisch. Ook culturele verschillen wist hij te overbruggen.
Zoals ook op de website van stichting steunpunt remigranten staat vermeld: het is wel duidelijk dat, naast zijn familie en vrienden, de Marokkaanse gemeenschap in Nederland en de Nederlandse Marokkanen in Marokko hem bijzonder zullen missen.
Op de foto staat Mohamed Sayem linksboven in witte bloes en zonnebril, samen met een delegatie uit Zeist en betrokkenen van de gemeente Berkane.
