Afriyie, 35 en op zijn 11e vanuit Ghana naar Nederland gekomen, spreekt met rustige stem en oogt vastberaden. ‘Zwarte Piet staat al met een half been in het museum,’ sprak hij vorige week tijdens een protestbijeenkomst. Het succes dat zijn beweging dit jaar boekte is opmerkelijk: niet alleen beweegt nu het kabinet, ook televisiestations als RTL en Nickelodeon pasten het uiterlijk van Piet aan. Het Sinterklaasjournaal is kleurrijker geworden. “Goede stappen,” oordeelt Afriyie. “Ons uiteindelijke doel is een wereld waarin zwarte kinderen in de sinterklaas periode niet meer het risico lopen om op school uitgescholden te worden voor Zwarte Piet. Negatieve beeldvorming doet extreem veel met kinderen.”
“Negatieve beeldvorming doet extreem veel met kinderen
Veel van de activisten zijn jong. Intensief contact met de ‘oude garde’ activisten hebben ze niet, stelt Afriyie. “We zijn ons ervan bewust dat we niet de eerste generatie zijn die zich inzetten voor veranderingen. Zeker in Amsterdam Zuidoost had je eerder ook al groepen die streden voor meer gelijkheid. Ze zijn een inspiratie voor ons, maar we onderhouden weinig contact.” Ook met bewegingen als Black Lives Matter in de VS zijn wel interacties, maar is er geen innige samenwerking, aldus de activist.
“Als je morgen een fondsenwerving zou beginnen om Piet zwart te houden dan haal je zo een miljoen euro op
Strijd om het platteland
Afriyie hoort dit voor het eerst. “Maar het verbaast me niet. Als je morgen een fondsenwerving zou beginnen om Piet zwart te houden dan haal je zo een miljoen euro op. Het lijkt wel alsof de mensen die alles bij het oude willen laten, steeds hardere tactieken in zetten. In het begin waren wij degenen die machteloos waren, nu zijn de rollen omgedraaid. Er is een onomkeerbare beweging in gang gezet die veel mensen moeilijk kunnen verkroppen. Geweld tegen demonstranten wordt niet geschuwd, ook door de politie niet. Het is een logisch gevolg van die machteloosheid.”
“Mijn rug doet pijn van het aantal klappen dat ik erop heb gekregen van de politie
Eindeloze rechtszaken
Activisme eist zijn tol, weet Afriyie. “Mijn advocaat, of inmiddels kan ik wel zeggen advocaten, staat me bij tijdens al deze zaken. Het is vooral vermoeiend en bedoeld om je af te schrikken. Ik ga heus niet over de grens; ik heb geen geweld nodig. Alleen het woord, een spandoek en mijn recht om te demonstreren zijn genoeg. Tegen 2020 of uiterlijk 2025 moet het doel van onze stichting bereikt zijn. Niet alleen afschaffing van de figuur Zwarte Piet, maar vooral ook bewustwording is essentieel. Waarom we dat willen. Uiteindelijk moet Piet niet afgeschaft worden omdat Jerry Afriyie erover zeurt, maar omdat men daadwerkelijk van mening is dat deze karikatuur van een zwarte man anno nu niet meer kan.”
Voelde de uitspraak van Minister van Justitie Ard van der Steur, dat ‘het feest met zijn tijd mee moet gaan,’ als een overwinning? Afriyie: “Het was een moment waarvan je wist dat het moest komen. Mooi dat het er nu is, maar ik ben niet euforisch. Want zeggen dat het moet veranderen zonder politieke verantwoordelijkheid te nemen vind ik laf en toont geen politieke moed. Er is een kleine stap gezet, maar wat we nodig hebben is een grote stap.”
