Hoewel de aantallen niet enorm groot zijn, is er door naturalisatie de afgelopen regeringsperiode toch een nieuwe groep kiezers ontstaan. Per jaar zijn dat tussen de 20.000 en 30.000 mensen. Sommigen wonen dan al meer dan tien jaar in Nederland, maar in tegenstelling tot de nieuwe kiezers die hier zijn geboren, zullen hun ouders hen waarschijnlijk geen stemadvies geven; bovendien hebben velen ervaring met een ander, al dan niet, democratisch kiesstelsel. Wat zijn hun overwegingen wanneer ze een partij kiezen, waar halen ze hun informatie vandaan en hoe waarderen zij onze democratie?
De Poolse Gosia (33) wilde de wereld ontdekken en trok als student naar Nederland. “Na mijn studie ging ik hier werken, ik leerde mijn man kennen en bleef plakken.” Inmiddels hebben ze samen een dochtertje. Gosia leerde al snel Nederlands, en sinds twee jaar heeft ze ook de Nederlandse nationaliteit. “Met een Nederlands paspoort heb ik dezelfde rechten als mijn man, dat was voor mij een belangrijke reden om te naturaliseren. Als ik terugdenk aan die dag kan ik nog een beetje emotioneel worden. Ik leefde daar echt naartoe en het was een hele mooie dag. Het was een grote stap en nu voelt het wonen en leven in Nederland compleet.”
“Ik had me niet gerealiseerd dat ik straks ook mag gaan stemmen. Maar gaandeweg besef ik steeds meer wat het betekent: dat ik met mijn stem iets kan bijdragen aan de samenleving.” Volgens Gosia zijn mensen in Polen minder betrokken bij de politiek en hebben ze weinig vertrouwen in hun leiders. “Dat heeft een historische achtergrond, maar het wordt tijd dat mensen er anders naar gaan kijken. In Nederland is de democratie ver gevorderd. Het is niet perfect, maar het komt dichtbij. Nederlanders kunnen zich iets anders niet voorstellen.”
Omdat Polen tot de Europese Unie behoort, hoefde Gosia geen inburgeringsexamen af te leggen. Ze vindt het de verantwoordelijkheid van burgers om zichzelf te informeren over de politiek. “Ik volg het nieuws redelijk goed en ik praat erover met mijn man. Uiteindelijk kies ik voor een partij vanuit de waarden die voor mij belangrijk zijn en daarbij kijk ik sterk naar de toekomst. Als ik op een partij zou stemmen met een anti-EU beleid, snijd ik mezelf in de vingers. De Europese Unie heeft mij veel kansen geboden en wellicht wordt familiebezoek dan ook lastiger. Ik heb een stemwijzer ingevuld, maar de uitslag daarvan was een beetje raar. Veel stellingen zijn ook vrij oppervlakkig. Uiteindelijk ga ik waarschijnlijk strategisch stemmen en kijk ik binnen mijn voorkeur welke partij kans heeft de grootste te worden.”
Annie Daniella
Op jonge leeftijd vluchtte Annie Daniella (31) alleen vanuit de Centraal Afrikaanse Republiek naar Nederland. Al snel kwam ze in Elburg terecht, waar ze het erg naar haar zin heeft. “Ik houd ervan als het rustig is en de natuur is hier mooi.” Sinds 2016 is ze officieel Nederlander. Zij en haar man hebben een zoontje van acht en een dochtertje van vijf. “Ik wil zeker gaan stemmen, want ik vind het erg belangrijk. Maar ik zou niet weten op wie. Ik ken eigenlijk alleen de ChristenUnie en Wilders.”
Annie vindt het moeilijk om informatie te vinden over de partijen. Ze laat zich vooral helpen door haar man en vrienden. “Ik weet wat ik niet wil stemmen. Wilders zegt dat buitenlanders hier niet mogen wonen. Dat trek ik me persoonlijk aan. Nederland is juist een land waar iedereen welkom is en dat wil ik graag zo houden.”
“Ik wil stemmen op een partij die zich inzet voor het milieu en de vrijheid hier. Onderwijs en zorg tellen natuurlijk ook, maar dat is al goed geregeld. Ik ben zelf christen, maar ik zou niet ChristenUnie stemmen omdat ik wil dat er meer geloof in de Tweede Kamer komt. Ik vind ze gewoon een goede partij. Mijn overwegingen zijn niet anders dan die van andere Nederlanders. Ik denk dat de democratie hier goed geregeld is. Hier hoor ik eigenlijk nooit verhalen over corruptie, terwijl dat in de Centraal Afrikaanse Republiek aan de orde van de dag is. Ik ben eigenlijk niet zo gewend over politiek te praten, maar omdat ik nu mag stemmen denk ik er wel over na.”
Na zijn studie vertrok Munir (35) met zijn ouders van Egypte naar Nederland. Zijn ouders vonden het te koud en gingen terug, maar Munir vond werk, kreeg een vriendin en werd Nederlander. “Mijn vriendin was heel blij toen de stempas in de brievenbus lag. We gingen gelijk de stemwijzer invullen, omdat ik eigenlijk helemaal niet wist op wie ik wilde stemmen. Ik zie die politici elke avond op televisie, maar ze gebruiken teveel woorden die ik niet begrijp. De stemwijzer heeft mijn vriendin voor mij vertaald.”
Om de Nederlandse nationaliteit te krijgen, moest Munir zijn Egyptische paspoort opgeven. In de tien jaar dat hij in Nederland woont, stemde hij via de ambassade nog altijd bij verkiezingen in zijn geboorteland. “Is het in Nederland niet verplicht om te stemmen? In Egypte wel. Ik denk ook dat dat beter is. Dan weet je wat iedereen wil. In Egypte brak de revolutie uit omdat de leider niet deed wat hij beloofde. In Nederland is dat anders. Natuurlijk kun je niet alles voor elkaar krijgen, maar als je tien dingen belooft, maak daar dan minstens zes dingen van waar.”
“Ik ga in ieder geval niet stemmen op die man die moslims weg wil hebben. Ik snap zijn punt wel. Het is goed als er strenge eisen zijn om hier te komen wonen. Er is ook veel criminaliteit en werkloosheid, maar niet iedere moslim is hetzelfde. Het is niet mijn fout dat ik zwart haar heb. Ik werk ook gewoon hard voor dit land. Ik vind het belangrijk om een partij te kiezen die de AOW terugbrengt naar 65, de belastingen omlaag haalt en er moeten meer banen komen. Volgens mij kwam uit de stemwijzer dat ik op de VVD moet stemmen. Is het makkelijk om straks te stemmen of moet ik dan eerst weer allemaal vragen beantwoorden?”
