Internationale Vrouwendag staat ieder jaar in het teken van feesten om de prestaties van vrouwen te vieren en stakingen om de wereldwijde positie van vrouwen te verbeteren. Deze editie staat er één vraag centraal: Hoe zorgen we ervoor dat mannen en vrouwen voor 2030 elkaars gelijken zijn?
Het begon allemaal in 1908 in de stad New York. Een groep vrouwen protesteerde tegen de slechte arbeidsomstandigheden in de textielindustrie. In de jaren die volgden, werd 8 maart de datum waarop vrouwen de straat opgingen om aandacht te vragen voor gelijke rechten. Tegenwoordig staat 8 maart bekend als ‘Internationale Vrouwendag’, een feestdag die officieel erkend wordt door de Verenigde Naties. De dag is hard nodig, want “de vooruitgang is op veel plekken op de wereld aan het vertragen”, beschrijft de website van de organisatie.
Ook in West- en Centraal-Europa lijkt er reden te zijn om extra aandacht te besteden aan de internationale feestdag. Volgens the World Economic Forum werd de genderkloof aan het begin van de 21e eeuw steeds kleiner. Helaas lijkt die positieve ontwikkeling de afgelopen jaren bijna tot stilstand te zijn gekomen. Afgelopen kalenderjaar zakte Nederland op de ranglijst voor landen met de minste ongelijkheid tussen mannen en vrouwen en werd de genderkloof in Nederland zelfs groter.
Bron: The World Economic Forum. In het jaarlijks verschijnende 'gender gap report' krijgt ieder land een cijfer tussen de 0 en 1. Een land krijgt het cijfer 1 als er totale gelijkheid is tussen mannen en vrouwen.
The World Economic Forum beoordeelt gendergelijkheid aan de hand van een aantal factoren; economische gelijkheid, onderwijsgelijkheid, gelijkheid in de gezondheidszorg en gelijke politieke macht. Ook in Nederland is er nog sprake van een loonkloof, al kan er volgens het CBS niet eenvoudig gesteld worden waardoor deze kloof veroorzaakt wordt. Het is bijvoorbeeld niet ondenkbaar dat Nederlandse vrouwen er zelf voor kiezen in minder goed betalende sectoren te gaan werken.
Grote verschillen in inkomen
In landen waar de economische ongelijkheid tussen mannen en vrouwen groter is, is er vaak sprake van discriminatie of wetten die de vrijheid van werkende vrouwen beperken. Zuid-Korea heeft de grootste inkomensongelijkheid van alle landen die verbonden zijn aan de Organization for Economic Cooperation and Development (OECD). Voor iedere dollar die een man in Zuid-Korea verdient, verdient een vrouw ruim 36 cent minder.
Het probleem van Zuid-Korea heeft verschillende oorzaken. De meeste hogere posities in het bedrijfsleven worden bekleed door mannen. Die mannen geloven dat Koreaanse vrouwen willen stoppen met werken zodra ze trouwen of kinderen krijgen. Vrouwen worden daarom als economisch onbetrouwbaar gezien. Een ander probleem is Samsung. De multinational is verantwoordelijk voor zo’n 20 procent van het bruto binnenlands product. Vrouwen kunnen onder andere door het wantrouwen van de Koreaanse mannen niet eenvoudig een normale baan vinden en komen zo in de fabrieken van Samsung terecht. Er werd het afgelopen jaar flink geprotesteerd tegen de lage lonen die ze voor dit werk krijgen. Ook de economische crisis van 2008 had negatieve gevolgen op de loonkloof in Zuid-Korea.
Bron: The Organisation for Economic Co-operation and Development.
Tip: je kunt inzoomen door de muis op de kaart te houden en te scrollen.
Ondanks de grote inkomensongelijkheid staat Zuid-Korea op de 116e plek van de Global Gender Gap Index 2016. Dit komt met name door het opleidingsniveau van de gemiddelde Koreaanse vrouw, dat relatief hoog ligt. Hoe hoog het opleidingsniveau in een land is, wordt onder andere bepaald aan de hand van geletterdheid. In Nederland ligt de geletterdheid al jaren rond de 99 procent, net zoals in de meeste andere westerse landen.
Het recht om naar school te mogen
In veel Afrikaanse landen ziet het beeld er een stuk minder rooskleurig uit. Vrouwen moeten vaak thuis blijven om voor het huishouden te zorgen, kinderen te krijgen of mee te helpen op het land. Er zijn ook gemeenschappen waarin mannen vrouwen verbieden naar school te gaan. Jonge vrouwen zoals de Pakistaanse nobelprijswinnaar Malala Yousafzai voeren actie tegen dit onrecht.
Bron: Unesco
In Nederland hebben vrouwen al zo’n honderd jaar kiesrecht. Daarmee was Nederland een van de eerste landen die vrouwen actief aan de verkiezingen liet deelnemen. Tegenwoordig mogen ook in de meeste andere landen vrouwen op verkiezingsdag hun stem uitbrengen. Zelfs in Saoedi-Arabië, waar vrouwen onder andere geen auto mogen rijden, hebben vrouwen sinds een paar jaar stemrecht. Vaticaanstad is op dit moment het laatst overgebleven land waar vrouwen niet mogen stemmen.
Tijd voor een vrouwelijke premier?
In Nederland zijn we al een tijdje gewend aan vrouwelijke ministers, Marga Klompé was in 1956 de eerste. Toch heeft Nederland nog nooit een vrouwelijke minister-president gehad en het lijkt erop dat de volgende Tweede Kamerverkiezingen hier geen verandering in zullen brengen. Opvallend, want er zijn 83 landen die wel een vrouw als gekozen staatshoofd of regeringsleider hebben gehad. In 17 van die landen heeft op dit moment nog steeds een vrouw de leiding.
Bron: Wikipedia. Voor landen die op dit moment een vrouwelijk staatshoofd/regeringsleider hebben, wordt het jaartal waarin zij aantrad getoond. Voor landen die in het verleden een vrouwelijk staatshoofd/regeringsleider hadden, wordt het jaartal getoond waarin voor het eerst een vrouw aan het hoofd van de regering/land stond.
Vrouwen lopen nog steeds op zo'n beetje ieder gebied achter op mannen, toch kan er ook geconcludeerd worden dat vrouwen de afgelopen honderd jaar begonnen zijn aan het maken van een inhaalslag. De inkomensongelijkheid wordt langzaam kleiner, er komt almaar meer aandacht voor gelijkheid in de gezondheidszorg, de laaggeletterdheid onder jonge vrouwen neemt af en bijna alle landen laten vrouwen een steeds actievere rol spelen in de politiek. Toch zijn we er nog lang niet. Ook de komende decennia zal het vieren van Internationale Vrouwendag waarschijnlijk hard nodig blijven.
Foto cc: Wikimedia Commons
