Dat e-mailt een medewerkster van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid op 31 maart met hoge urgentie naar twee collega’s van Buitenlandse Zaken en Veiligheid en Justitie. De conferentie waar zij over schrijft, is de jaarlijkse Europese conferentie van YPFDJ, de jongerenafdeling van Eritrea’s enige toegestane politieke partij PFDJ. Er komen volgens de organisatie 650 deelnemers van Eritrese herkomst op af. Aanhangers van het dictatoriale regime en jongeren die nog niet weten waar ze politiek precies staan, maar die door hun ouders worden aangemoedigd om deel te nemen.
Gevlucht uit Eritrea
Na een dertig jaar durende oorlog tegen Ethiopië werd Eritrea in 1991 onafhankelijk. Sindsdien is Isaias Afewerki er president. De grondwet is nooit ingevoerd, de vrije pers is afgeschaft. Eritrea staat onder Noord-Korea op de persvrijheidsranglijst van Reporters without Borders.
Volgens een door de Verenigde Naties ingestelde Commissie van Onderzoek is er sprake van misdaden tegen de menselijkheid, waaronder marteling en onderwerping aan slavernij.
In Nederland leven naar schatting 20.000 Eritreeërs. Een deel van hen is tijdens de onafhankelijkheidsoorlog of tijdens de daarop volgende oorlog met Ethiopië hiernaartoe gevlucht. Meer dan de helft is echter in de afgelopen 7 jaar gevlucht voor het huidige regime. Vorig jaar vormden Eritreeërs, na Syriërs, de grootste groep asielzoekers.
De conferentie is ieder jaar op een andere locatie. Dit jaar is Nederland aan de beurt. Maar waar precies? Dat weten ze in Den Haag nog niet. Vermoed wordt dat is gekozen voor een afgelegen plek, ‘omdat men geen demonstraties van de oppositie wil.’
Rechterhand van de dictator
‘Yemane Gebreab (hoofd PFDJ en valt direct onder Afawerki) was vorig jaar bij de bijeenkomst aanwezig. Er zijn sterke signalen dat hij dit jaar ook aanwezig is.’ (sic!) Zo vervolgt de medewerkster van Sociale Zaken haar e-mail.
Yemane Gebreab is hoofd politieke zaken, adviseur van de president en oprichter van YPFDJ. De facto is hij de tweede man van Eritrea, belangrijker dan de minister van Buitenlandse Zaken. Het is vaste prik dat hij in een uitgebreide speech vertelt hoe de congresgangers hun vaderland kunnen dienen.
Uit de mailwisseling blijkt dat de overheid laat onderzoeken of Gebreab Nederland in mag reizen.
Spionnen werven
“Het eerste doel van de YPFDJ is om de vijandigheid tegen de staat Eritrea te vernietigen”, zei Gebreab twee jaar geleden tijdens de YPFDJ-conferentie in Duitsland.
‘We moeten ons herinneren, altijd herinneren, dat we nog steeds vijanden hebben die dagelijks plannen beramen. Vijanden die niet moe worden en die niet slapen, die uit zijn op onze ondergang. Die ons willen vernietigen als natie en als mensen. Vijanden binnen en buiten ons land. Het gevecht gaat door. […] We moeten ons bewustzijn verhogen. En de basis van bewustzijn is het kennen van de vijanden. […] Welke mensen zetten zij in? Welke mensen sturen ze? […] We moeten weten wie onze vijanden zijn! Wat zij willen bereiken. Hoe ze dat doen. We moeten waakzaam zijn! We moeten vechten. Maar we moeten dat slim doen!’
De Nederlandse overheid heeft ‘sterke vermoedens’ dat de aankomende conferentie wordt gebruikt om ‘mensen te werven’ voor ‘het Eritrese spionnennetwerk’. ‘Er is door het regime aangekondigd dat het Eritrese spionnennetwerk de komende tijd wordt versterkt.’ De medewerkster van het ministerie van Sociale Zaken e-mailt dat ze dit ook van meerdere Eritreeërs heeft gehoord. ‘Dit wordt door Eritreeërs in Nederland als druk ervaren. Daarnaast is bij voorgaande bijeenkomsten actief aan deuren geworven om mensen onder druk te laten komen naar de conferentie.’
Statement na Nederlandse nederlaag
Dat YPFDJ de conferentie in Nederland organiseert, is volgens bronnen binnen de Eritrese gemeenschap een duidelijk statement. Vorig jaar verloor de ex-voorzitter van YPFDJ in Nederland meerdere rechtszaken. Volgens het vonnis van de rechter kan YPFDJ ‘worden aangemerkt als de verlengde arm van een dictatoriaal regime’.
In juni werd kamerbreed gepleit voor het aanpakken van de lange arm van het dictatoriale Eritrese regime. ‘De Eritrese overheid zou zich niet mogen bemoeien met Eritreeërs in Nederland’, staat op de website van de Rijksoverheid. Minister Koenders van Buitenlandse Zaken liet zijn Eritrese evenknie weten dat ‘intimidatie en bedreigingen onaanvaardbaar zijn’. En in december stemde Nederland, als enige Europese lidstaat, tegen het geven van hulp aan Eritrea.
Het Eritrese regime heeft nog nooit zulk gezichtsverlies geleden, verklaren bronnen binnen de Eritrese diaspora. Door met honderden regime-aanhangers in Nederland neer te strijken, toont het regime dat het zich niet zomaar uit het zadel laat werpen.
Strategisch adviseur operatiën bij de politie
‘Ik ben de signalen (over de conferentie, red.) aan het verifiëren, maar tot dusver krijg ik alleen maar bevestiging’, e-mailt de medewerkster van Sociale Zaken.
Een medewerker van het ministerie van Veiligheid en Justitie neemt contact op met het COA (opvang asielzoekers) en NIDOS (voor minderjarige asielzoekers) ‘zodat jullie op de hoogte zijn van bewoners/AMV’s die hier mogelijk al dan niet uit vrije wil naar toe zouden gaan’.
Ook het Directoraat-Generaal Politie en de strategisch adviseur operatiën van de Nationale Politie moeten volgens de ambtenaren worden ingelicht. ‘omdat het hier gaat om praktijken waar mogelijk sprake is van druk, ophalen diasporabelasting, etc.’
“De locatie is geheim”
De locatie van de YPFDJ-conferentie is nog steeds niet bekend. YPFDJ Nederland wil geen antwoord geven op onze vragen, aangezien zij “de ervaring hebben dat journalisten hun oordeel al klaar hebben over onze conferentie en geen belangstelling hebben voor ons verhaal. We weten daarom al op voorhand dat de berichtgeving over onze conferentie niet objectief, maar negatief zal zijn en we zien niet in waarom wij daaraan zouden moeten meewerken”. Wel sturen zij een link naar het persbericht over de conferentie op de YPFDJ Facebookpagina, en een eerder geplaatste verklaring over YPFDJ.
Volgens het persbericht heeft de conferentie als doel om ‘Eritrese jongeren te activeren en actief te betrekken in zowel het dienen van hun gemeenschappen als het dienen van het belang van Eritrea op verschillende manieren’. Het programma bestaat onder andere uit: ‘politieke actualiteit, het versterken van grass roots organisaties, het creëren van organisatorische verbondenheid en evaluatie van de activiteiten en toekomstplannen’.
Aan het programma zullen ‘leiders van Eritrese gemeenschappen en vertegenwoordigers van organisaties deelnemen’, zo meldt de organisatie. Op de vraag of Yemane Gebreab aanwezig zal zijn, geeft de organisatie geen direct antwoord.
De Eritrese ambassade in Den Haag zegt niet betrokken te zijn in de organisatie van de conferentie, noch bij het financieren ervan.
OneWorld verricht het onderzoek naar de lange arm van Eritrea in Nederland in samenwerking met Argos (VPRO). Meer onthullingen over de conferentie en de rol van de ambassade in de uitzending van aanstaande zaterdag 15 april, 14 uur op radio 1.
