Het is verstikkend heet 's avonds in Kodok, zonder een zuchtje wind. De stilte wordt alleen onderbroken door het gehuil van de honden, of het gejuich uit de hut waar een schotelantenne voor weergave van de Europa League-wedstrijden zorgt.
Het OneWorld-team – de auteur samen met fotograaf Jok Solomon – heeft zijn heil buiten gezocht. Dat slaapt beter dan binnen in de pastorie van father Isaac. Tot het begint te waaien en flinke druppels vallen. De inwoners van Kodok, een districtshoofdstad in de staat Upper Nile vlakbij de grens met (noord) Sudan, weten nu dat de regentijd is aangebroken. Eindelijk, want de regens hadden er allang moeten zijn en de dorre velden moeten besproeien. Dat komt door klimaatverandering, luidt de analyse van regionaal humanitair commissaris Dibor.
Aan de andere kant van de rivier zit het regeringsleger, dus is vissen gevaarlijk geworden.
Maar in de huidige situatie is de regen eerder een vloek dan een zegen, daar zijn de gasten van de theekraam van mevrouw Mabon op de markt het over eens. Father Isaac: 'De mensen hier kunnen niet meer voor hun eigen voedsel zorgen. Ze zijn afhankelijk van voedselhulp geworden. De inwoners van Kodok zijn riviermensen, vissers. Maar aan de andere kant van de rivier zit het regeringsleger, dus is vissen gevaarlijk geworden. En straks kan er geen vervoer meer over de weg plaatsvinden.' 'Driekwart van de oorspronkelijke inwoners heeft de stad verlaten', voegt David Dedigo toe. 'En de velden worden niet meer bewerkt'. De oude baas, in traditioneel Shiluk-gewaad gestoken, geniet veel respect omdat hij aan de basis stond van de vredesonderhandelingen tussen Noord- en Zuid-Sudan. Dedigo wil dolgraag met de Amerikaanse ambassade in contact komen, maar dat lukt niet: het telefoonnetwerk ligt sinds januari plat.
Hongersnood in Zuid-Sudan
Zuid-Sudan bestaat als onafhankelijk land pas sinds 2011, toen het zich afscheidde van Sudan na een lange onafhankelijkheidsstrijd. Lang mocht de vreugde niet duren: eind 2013 brak de Zuid-Sudanese burgeroorlog uit die tot op de dag van vandaag voortduurt. De oorlog, waarin politieke tegenstanders en etnische groepen tegenover elkaar staan, zorgt ervoor dat er nauwelijks nog landbouw plaatsvindt. In februari van dit jaar riepen de Verenigde Naties en Zuid-Sudan officieel de hongersnood uit in een deel van Zuid-Sudan.
Voor de tweede keer gevlucht
In januari begon wat father Isaac 'the situation' noemt, pas echt. Veel inwoners van 's lands tweede stad Malakal waren door het oorlogsgeweld eerder al naar het nabij gelegen Wau Shiluk gevlucht, meestal met achterlating van alles wat ze hadden. Maar toen ook daar gevechten losbarstten, trokken ze weer verder, richting Kodok. Ze bivakkeren nu met tienduizenden in kamp Aburoch, in de buurtgemeente Fashoda of in de huizen van de vertrokken inwoners van Kodok. Die zijn op hun beurt veelal noordwaarts getrokken, naar het land van de voormalige vijand: Sudan.
Tot overmaat van ramp zijn de hulporganisaties en de VN nog niet op volle sterkte. Voedsel en 'shelter' zijn nog wel eens ontoereikend. Het leidde een paar weken geleden zelfs tot geweld tegen hulpverleners die door soldaten afgetuigd werden omdat ontheemden hadden geklaagd over de voedselleveringen.
Father Isaac en zijn misdienaars. Foto: Jok Solomon.
Vette ellende dus, maar die kunnen de kerkgangers – voor het grootste deel ontheemden – op Goede Vrijdag even vergeten. Het koor zingt hartverscheurend mooi en father Isaac preekt over de boodschap van liefde die Jezus verkondigt. Op Tweede Paasdag preekt de priester in het ontheemdenkamp van Aburoch. Het OneWorld-team zit dan in de laadbak van zijn pickup. Inshallah, als de soldaten niet besluiten om een offensief in te zetten nog voor de regens echt losbarsten.
Brief voor Donald Trump
David Dedigo. Foto: Jok Solomon.
Wie maakt hier een einde aan? 'Ik doe een beroep op de Amerikanen om de Veiligheidsraad te bewegen in te grijpen. De VN moet Zuid-Sudan bezetten', zegt David Dedigo. Hij heeft een brief aan Donald Trump geschreven die wij beloven bij de Amerikaanse ambassade te bezorgen. De presbyteriaanse geestelijke Francis, ook bij het thee-gezelschap, ziet die interventie niet gebeuren. 'Alleen God kan hier voor een oplossing zorgen', prevelt hij.
