Joël Voordewind (ChristenUnie) confronteerde minister van buitenlandse zaken Bert Koenders maandag met Kamervragen over de 1f-status van 800 Afghanen in Nederland. De statustoewijzing is gebaseerd op een ambtsbericht uit 2000.
In Nederland hebben 800 Afghanen een vermeende ‘oorlogsmisdadiger-status’ omdat ze volgens het ambtsbericht hebben gewerkt op de moord- en martelafdeling van de Afghaanse geheime dienst. De informatie uit het document is afkomstig van dubieuze afgeschermde Pakistaanse bronnen. Kunstenares Tinkebell schreef hier een artikel over op OneWorld en naar aanleiding hiervan stelde Voordewind de Kamervragen. Hij vraagt zich af hoe de betrouwbaarheid van de bronnen destijds is geverifieerd en welke Kamerleden daarbij betrokken waren. Bovendien vraagt hij of Koenders bereid is om inzage te geven in de momenteel beschermde bronnen. Koenders was in het verleden fractiewoordvoerder van de vredesmissie in Afghanistan.
In het ambtsbericht wordt beschreven hoe er binnen de Afghaanse geheime dienst werd gewerkt met een roulatiesysteem. Medewerkers van de geheime dienst werden steeds naar andere afdelingen verplaatst. Promotie maken kon volgens het ambtsbericht alleen als je ook je loyaliteit had getoond op de moord- en martelafdelingen. Afghaanse experts betwijfelen sterk of er sprake was van een roulatiesysteem.
Als iemand de 1f-status krijgt toegekend, wordt diegene bestempeld als vermeend oorlogsmisdadiger. Voor de 800 Afghanen in Nederland die deze status hebben gekregen, betekent dat zij al hun rechten hebben verloren. Omdat ze vaak niet meer terug kunnen naar hun eigen land verblijven ze illegaal in Nederland en mogen ze niet meer werken.
