Partnerbericht

Schoon water voor 1,5 miljoen Kenianen

Vandaag, op 22 maart, is het Wereldwaterdag en wordt er mondiaal aandacht besteed aan het gebrek aan schoon drinkwater. Dat dit nog steeds hard nodig is, wordt pijnlijk duidelijk uit de cijfers. Ruim 2,2 miljard mensen hebben geen toegang tot schoon water. Meisjes in ontwikkelingslanden lopen gemiddeld 6 kilometer per dag voor schoon water. Tijd die ze eigenlijk moeten besteden aan het volgen van onderwijs. Volgens Romy Harkx medewerker bij Amref Flying Doctors, de grootste Afrikaanse gezondheidsorganisatie, reden genoeg om de waterproblemen effectief aan te pakken. Binnen de afdeling Ventures richt zij zich op het ontwikkelen van bedrijfsmatige programma’s die bijdragen aan een gezonder Afrika.

Door 22 maart 2021

De uitdagingen in de watersector

Amref Flying Doctors zet zich al meer dan 60 jaar in voor een gezond en sterk Afrika. En met succes. Zo hebben vorig jaar alleen al ruim 200.000 mensen in Afrika toegang tot water gekregen. Maar ondanks de vooruitgang zijn de uitdagingen in de watersector nog steeds enorm. In Kenia hebben 1 op de 3 mensen geen toegang tot schoon drinkwater. Om iedereen van schoon drinkwater te voorzien is er ieder jaar nog zo’n 400 miljoen euro extra nodig. Romy Harkx legt uit: “Wij zien het als een groot probleem dat 30 tot 40% van de watertappunten stuk gaan. Uit ons onderzoek blijkt dat vanaf het moment dat waterpunten kapot gaan, ze gemiddeld 27 dagen gesloten blijven. En sommige punten worden zelfs helemaal niet meer gemaakt. Organisaties bouwen de drinkwatervoorzieningen en gaan dan weer weg. Er is geen nazorg.”

Volgens Harkx ligt de oorzaak van de defecte waterpunten vaak bij gebrek aan geld, kennis om de punten te maken en onderdelen die niet leverbaar zijn. Met het programma WaterStarters wil Amref Flying Doctors hier samen met partner MegaGroup een einde aan maken. Deze sociale onderneming werkt met franchisenemers in rurale gebieden in Kenia om bestaande watervoorzieningen te renoveren en nieuwe te bouwen. WaterStarters combineert het creëren van watervoorzieningen met het opleiden van lokale zorgverleners die voorlichting geven over goede hygiëne aan de mensen en zo ziektes en pandemieën zoals corona kunnen bestrijden. Het programma start dit jaar in de regio’s Makueni en Kajiado in Kenia waar veel nomadische gemeenschappen wonen. Zij zijn afhankelijk van hun vee en dus van schoon water. Tevens is de nood voor schoon water in deze droge gebieden hoog. De ambitie is om binnen zeven jaar meer dan 1,5 miljoen Kenianen van schoon water te voorzien. “Een enorme ambitie maar niet onmogelijk,” zegt Harkx.

 

Nieuwe duurzame oplossingen

Het programma is de eerste in haar soort. Harkx legt uit: “De focus ligt niet alleen op financiële duurzaamheid maar ook milieubewuste keuzes. De enorme waterpomp die we gebruiken draait op zonne-energie in plaats van diesel.” De zon schijnt in Kenia altijd dus er is geen gebrek aan stroom. De pompen en punten worden bemand door lokale Afrikaanse ondernemers die getraind zijn door Amref Flying Doctors. Zij genereren zo een inkomen. Romy vervolgt: “Daarnaast werken we samen met lokale partners zodat onderdelen altijd op voorraad zijn. Hiermee creëren we weer werkgelegenheid in de watersector. Voordat we zo’n 50 tot 100 meter diep gaan boren om water te bereiken, voeren we grondwaterscans uit zodat we niet meer water aan de ondergrond onttrekken dan door regen en irrigatie wordt toegevoegd. Ook voor toekomstige generaties belangrijk dat we het landschap en milieu niet aantasten.”
“

De focus ligt niet alleen op financiële duurzaamheid maar ook milieubewuste keuzes

Betalen voor water

Het salaris van de ondernemers wordt betaald door de gemeenschap zelf. Mensen betalen voor het water dat ze gebruiken. Harkx legt uit: “Dit gaat via een mobiele simkaart die mensen opwaarderen via M-Pesa – een betaalsysteem wat te vergelijken is met Tikkie. Via deze betaalmanier zien wij precies wat er binnen komt en zijn de inkomsten dus transparant.” Soms zijn mensen verbaasd dat binnen het programma mensen die amper geld hebben moeten betalen voor water. “Ik snap die vraag maar dit is echt essentieel om de gebruiker de waarde van water in te laten zien,” zegt Romy. Als ze de waarde snappen gaan ze er ook zuiniger mee om. Tevens kost het geld om de pomp te laten draaien en dat besef moet bij de mensen doordringen. De ondernemers die de pomp bedienen betalen zelf ook een deel van de eerste grote investering. Op deze manier zijn ze vanaf het begin al goed betrokken. Iedereen wil dat de pomp intact blijft en dat heel de gemeenschap gebruik kan maken van schoon water. Door financieel hun verantwoordelijkheid af te geven zetten ze zich eerder in als er iets moet gebeuren.”
“

Het is essentieel om mensen de waarde van water in te laten zien

De kracht van de lokale bevolking

De effectiviteit van het programma zit volgens Romy in de vertrouwelijkheid tussen Amref en de lokale gemeenschap. Romy vertelt: “De lokale zorgverleners creëren vraag door mensen het belang van schoon water en een goede hygiëne in te laten zien. Daarnaast overtuigen onze collega’s uit Kenia de mensen om te betalen voor water.” Zij komen zelf uit het gebied en hebben het vertrouwen van de mensen. Een van deze collega’s is de Keniaanse Kennedy Omwaka. Hij vertelt: ”Dit programma gaat veel verder dan alleen het toegang geven tot schoon water. We verbeteren de positie van meisjes en vrouwen, zij hoeven niet te lopen voor water en kunnen hun school afmaken en krijgen een betere toekomst. De traditie van meisjes die water moeten halen zit in veel ontwikkelingslanden verankerd in de cultuur. De vrouwen hebben nu tijd over om groente te verbouwen voor een inkomen en zo pakken we ook honger aan.”

Romy vult aan: “Ook de Afrikaanse overheid is onmisbaar. Door corona zijn zij meer gaan inzien dat schoon water en een goede hygiëne cruciaal zijn. Het is belangrijk dat zij investeren in water want dat is één van hun verantwoordelijkheden. Wij vliegen geen Westerse mensen in voor een makkelijke oplossing. Maar werken met lokale Afrikaanse mensen die uiteindelijk veel meer voor elkaar krijgen. Hun kracht is écht indrukwekkend.”