De politie in Medan heeft vandaag het tweede lichaam van een huishoudelijke hulp gevonden, Yanti, afkomstig uit West Java. Ze bleek ernstig te zijn mishandeld. Vorige week werd het graf geopend van Cyci. Ze werkte voor dezelfde familie en stierf ook aan haar verwondingen. De politie is nog op zoek naar tien andere huishoudelijke hulpen die worden vermist. Tijdens een huiszoeking bij dit gezin werden drie andere vrouwen gered. Ze vertelden de politie over hun sadistische werkgever. Maar ook zijn vrouw en kinderen sloegen hen regelmatig. In de vijf jaar dat ze voor deze familie werkten ontvingen ze geen cent aan salaris.
De ergste gevallen van moderne slavernij zijn de gezinnen die op zaterdag samen uit eten gaan
De pembantu, de huishoudelijke hulp, staat in Indonesië aan de onderkant van de ladder. Ze wordt werkelijk als een voetveeg gebruikt. Soms denk ik wel eens dat een hond een betere behandeling krijgt. De meisjes staan voor dag en dauw op om het huis schoon te maken voordat de familie wakker wordt. Ze regelen het ontbijt, de lunchbox voor de kinderen, brengen ze naar school. Ze doen de boodschappen, de was, het strijkwerk, koken en pas als de familie gaat slapen mogen zij de restjes van de maaltijd opeten. Hun salaris? Als ze die krijgen verdienen ze nog geen 100 dollar per maand. Vaak zijn getrouwd en hebben ze ook kinderen. Daar staat niemand bij stil.
Nooit vrij
De ergste gevallen van moderne slavernij zijn de gezinnen die op zaterdag samen uit eten gaan. Achter de kinderen staan de hulpen in hun blauwe, witte of roze verpleegkundige uniforms om ze letterlijk te voeren. De hele maaltijd krijgt ze geen stoel, glas water of hapje aangeboden. Ze staan daar maar, volkomen genegeerd door de familie. Een pembantu is namelijk nooit vrij. Want wie moet anders de karweitjes in het weekeinde doen? Dan rust de familie uit na een week ‘hard werken’.
En dan kom je op de website van expats in Indonesië de volgende schrijnende tekst tegen:
Een butlersysteem in Engeland is geweldig. Wie wil niet de hele dag bediend worden. Helaas, ze zijn er alleen voor de rijken. In Indonesië kun je bedienden veel goedkoper krijgen. Ze kosten nog geen honderd dollar per maand! Ze doen alles voor je. Als je thuiskomt, hoef je niet eens je schoenen netjes op te ruimen, dat doet zij. Je kunt gewoon je kleren op de grond of op de sofa gooien, want de bediende ruimt het allemaal voor je op. Wil je graag een bad nemen? Vraag je meisje de kraan aan te zetten. Wat je ook maar wilt eten, ze kookt het de hele dag voor je. Als je koffie wilt, ze maakt het ogenblikkelijk voor je klaar. Het kopje hoef je niet eens naar de keuken terug te brengen, want dat doet zij. De tuin, de kinderen, voor alles zorgt zij. Uniek is dat je geen zorgen hoeft te maken om een wasmachine. Zij is jouw wasmachine…
Een fooi van 100 dollar
En dan te bedenken dat degene die deze lollige tekst voor het expatblaadje schreef zeker met een salaris van 10.000 dollar per maand naar huis gaat. Zijn huur, waarschijnlijk nog eens zesduizend dollar per maand met zwembad, wordt door zijn baas betaald, net zoals de peperdure internationale schools, de auto met chauffeur, de elektriciteitsrekening. Als je voor de ambassade werkt, mag je je rekening bij de slijterij ook nog eens declareren. En dan geef je je ‘meisje’ die bijna zeven dagen per week, 24 uur per dag voor je klaar staat, een fooi van 100 dollar!
Wat je ook maar wilt eten, ze kookt het de hele dag voor je
Een goede vriend van mij werkt bij de Internationale Labour Organisatie, de ILO, in Jakarta. Hij probeert al jarenlang de regering ervan te overtuigen dat huishoudelijke hulpen beschermd dienen te worden. Dat ze net zo goed recht hebben op een arbeidscontract en op zijn minst een minimuminkomen. Maar er is geen ambtenaar bereid zijn baas van deze wet te overtuigen. Ze zien hem of haar thuis al aankomen. Wie maait dan het gras en speelt voor wasmachine?
Een beetje poetsen
Mijn vriend gaat regelmatig op bezoek bij universiteiten en hogescholen om met de jongeren over de pembantu, de huishoudelijke hulp, te discussiëren. Zijn vaste vraag is altijd of huishoudelijke werk een echte baan is en als ze dat inderdaad vinden of ze dan geen recht heeft op een minimumsalaris. Tot zijn grote ontsteltenis vindt de meerderheid van deze generatie dat de bediende bij het huis hoort. Dat honderd dollar voor iemand die een ‘beetje poetst’ genoeg is.
De Indonesiër, maar nog meer de expat denk ik, is verwend. Het is onbegrijpelijk dat ze best honderden dollars voor de nieuwste telefoon, tv of auto, willen neertellen maar hun huishoudelijke hulp geven ze slechts een fooi.
Gefrustreerde huisvrouwen
Terug naar de moordzuchtige familie in Medan waar bijna iedereen in het gezin het vanzelfsprekend vond om de meid af te ranselen. Deze schrijnende verhalen hoor ik de laatste tijd weer te veel. Gefrustreerde huisvrouwen die hun hulp met de schoen te lijf gaan. Haar opsluiten zonder eten.
In het buitenland hebben Indonesische vrouwen het meest te lijden. Zoals in Saoedi-Arabië waar meisjes door de zonen worden verkracht. Als ze zich verzetten, worden ze gearresteerd en riskeren ze levenslange opsluiting.
Liefde en respect
Het wordt tijd dat er een einde komt aan deze moderne slavernij. Waarom kunnen de Indonesiërs en zeker de expats – dat zijn ze immers in hun eigen land ook gewend – niet voor enkele uren per week een schoonmaakster inhuren? Veel vrouwen werken niet eens. Waarom halen ze zelf niet de kinderen van school, koken en leren iedereen in het gezin zijn eigen rommel op te ruimen. Als er dan wel iemand is om het gezin te helpen, mag het dan met een beetje meer liefde en respect? Lijkt me ook beter voor de opvoeding van de kinderen.
