CORRECTIE: Eind 2015 is OneWorld overgeschakeld naar een beveiligde HTTPS-verbinding. Daardoor is de teller voor Facebook gereset en zijn de meeste likes voor dit artikel weggevallen.
In het beroemde boek 1984 van George Orwell gingen mensen naar het bos, ver van de bewoonde wereld, om nog privé met elkaar te kunnen praten. In George Orwell’s boek is dat nog de enige plek waar je echt privacy heb. In 2015 hebben we ook daar geen privacy meer. Of in ieder geval ben je volledig traceerbaar naar dat bos. En word je aangemerkt als verdachte, juist omdat je naar het bos bent gegaan zonder mobiele telefoon.
Sommige activisten vinden mij naïef omdat ik niet 100% overtuigd ben dat ik door de AIVD wordt gevolgd
Een paar weken geleden heb ik een aantal hackers ontmoet. Wat ik al wel verwachtte, werd keihard bevestigd. Nergens hebben we nog echt privacy. Alleen dus in dat bos, zonder mobiel, hetgeen dus verdacht is. In mijn geval maakt dat niet uit, want ik ben toch al verdacht. Maar word ik als activist door de politie en AIVD ook actief in de gaten gehouden? Onder activisten is grote discussie over in welke mate wij in de gaten worden gehouden. Sommige activisten vinden mij naïef omdat ik niet 100% overtuigd ben dat ik door de AIVD wordt gevolgd. Een specialist op het gebied van de veiligheidsdiensten verzekerde mij dat ik wel degelijk door de AIVD in de gaten wordt gehouden, maar vooral ook om te bekijken wie mij bedreigen. Een gemolesteerde of dode activist staat ook weer zo slordig voor een democratie.
Dat mijn timeline en de gesloten Facebook-groepen die ik gecreëerd heb in de gaten worden gehouden is een feit. De politie probeert dat ook geeneens te verhullen, want soms bellen ze me gewoon op naar aanleiding van een post in een gesloten groep. Minimaal één member-account van zo’n gesloten groep is dus van de politie. Of iemand in de groep lekt de informatie naar de politie.
Alle reden dus om me op het ergste voor te bereiden
Of ik nu wel of niet actief en breed in de gaten wordt gehouden door de politie en/of de AIVD maakt ook helemaal niet uit. Waar het om gaat is dat de overheid op elke moment in de toekomst dat wel kan gaan doen, en dat ze dan jaren terug kunnen zien waar ik geweest ben, met wie ik gesproken heb, waarover ik gesproken heb, wie ik gemaild heb, over wat ik gemaild heb etc etc. En als Nederlandse instanties die info niet hebben, dan hebben buitenlandse instanties die info wel (geheime diensten, Google, Facebook etc). En de kans dat dat moment komt, dat ze beter willen weten wie ik ben, wat ik doe, en wat ik van plan ben, is bijzonder groot. Tenzij er een wonder gebeurt, en het huidige beleid van de Nederlandse overheid radicaal verandert en ik ophoud met mijn activisme. Daarvoor zie ik echter geen enkele aanwijzing. Vooralsnog stevenen we alleen maar af op een nog rechtser kabinet. Alle reden dus om me op het ergste voor te bereiden.
Maar ik heb geen vergaande encryptie op mijn laptop laten installeren door de hackers. Als ik mijn data echt wil beschermen, moet ik een underground activist worden die volledig anoniem te werk gaat. Dat betekent dat ik een laptop met cash geld moet kopen (kortom, niet traceerbaar), nooit een paar keer achter elkaar vanaf eenzelfde ip-adres het internet moet opgaan. Nooit meer met mijn OV-chipkaart moet reizen, nooit meer een mobiele telefoon moet gebruiken, geen Facebook etc etc. Kansloos dus. "Een kamerlid die mij een document wil lekken, moet die dus uitprinten en gewoon aan mij geven?", vroeg ik de hacker. "Helaas", zei hij. Ook printers geven een onzichtbare code mee aan geprinte documenten, dus als ze dat al doen, moet ik het document daarna verbranden. Maar zonder document kan ik een schandaal niet bewijzen. Maar als ik het document publiceer, is de bron traceerbaar.
Dit is ook het angstaanjagende beeld dat je overhoudt aan de documentaire over Edward Snowden, Citizenfour, die zaterdag in Nederland in première ging. In de documentaire zie je Glenn Greenwald, de journalist van The Guardian, Edward Snowden vragen of hij wel zeker weet of hij publiekelijk naar buiten wil treden. Het is een non-issue voor Edward. Er is geen enkele twijfel bij Snowden dat ze hem binnen korte tijd weten te traceren. De meest geavanceerde encryptie die Edward gebruikt geeft hem hooguit een aantal extra dagen tijd. That’s it.
Op de Big Brother Award uitreiking van Bits for Freedom waar Edward Snowden het publiek live toesprak was zijn boodschap ook duidelijk: Nowhere to hide. Kansloos om te proberen je data en communicatie veilig te stellen. Er is maar één oplossing. We moeten onze overheden veranderen. Overheden moeten aansprakelijk en transparant worden naar haar burgers. Oef…
Afgelopen zaterdag stond er eindelijk een groot artikel in de krant (de Volkskrant, VONK, pagina 1, 6 en 7) over de aanpak van activisten en demonstranten die een geluid laten horen dat de overheid niet aanstaat. Preventief oppakken, excuses aanbieden, en de boel verdraaien, is het beleid. Ik zeur al meer dan een jaar aan de hoofden van journalisten om dit te testen. Gelukkig is dat nu gebeurd. Benieuwd wat er nu gaat gebeuren. We zullen het zien. De gevaarlijke combi van nowhere to hide en de repressie van activisten behoeft geen nadere uitleg denk ik.
We kunnen alleen maar hopen dat mensen die verandering in de maatschappij willen hun angst overwinnen en de confrontatie met de overheid en foute bedrijven aangaan
Ik zelf heb al een tijdje geleden besloten dat ik een above-ground activist wil zijn. Niet omdat dat m’n voorkeur heeft, maar omdat effectief underground activisme bijna niet meer haalbaar is. Nu activisten steeds harder worden aangepakt (ondanks dat de overheid door zo’n artikel in de Volkskrant even iets teruggeduwd wordt maak ik me geen enkele illusies), kunnen we alleen maar hopen dat mensen die verandering in de maatschappij willen hun angst overwinnen en de confrontatie met de overheid en foute bedrijven aangaan above the ground. Anders verwordt het activisme tot radicaal activisme van een kleine groep diehards zoals ik.
Dat de angst groot is, bleek vorige week donderdag, toen diverse mensen niet durfden op te komen voor een dakloze vrouw die medische hulp werd geweigerd (hetgeen een grove schending is van het Europese verdrag van de rechten van de mens). "Ik sta achter deze actie Frank, maar durf niet te komen, want dan krijg ik ook problemen met de politie", smste iemand mij. Hoe breed of radicaal mijn activisme wordt, bepaal niet ik, maar de overheid.
