Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
‘Wat vinden jullie: mag je als westers persoon met een westerse klimaat-voetafdruk een tweede kind?’, vroeg ASN Bank zich onlangs af op Twitter. Het internet ontplofte. ‘Dieptrieste ASN Bank vindt dat westerse mensen nog maar één kind mogen!’, kopte de Dagelijkse Standaard. ASN Bank moest zich volgens vele Twitteraars ‘niet met dit soort zaken bemoeien’, en is bovendien racistisch, want ‘Westerlingen zijn in 99 procent van de gevallen blank’.
‘Hopelijk was het een stagiair die ff een tweet plaatste’, reageert een spaarder. Maar nee, de aanleiding was een artikel van OneWorld-redacteur Emma Meelker, op dat moment hoogzwanger van haar tweede kind. De bank verwijderde de tweet en bood met de staart tussen de benen haar excuses aan. Eind goed, al goed.
Maar ergens wringt het, is hiermee dan de kous af? Onze aarde tikt telkens weer een nieuw catastrofaal kantelpunt aan. We kunnen nog zo duurzaam leven – hybride rijden, veganistisch eten en niet vliegen – maar als minder kinderen krijgen de planeet werkelijk kan redden, waarom hébben we het daar dan niet over?
Leila Munter, bestuurslid van Voluntary Human Extinction Movement, tijdens de Klimaatmars in 2017 in Washington.
Eén Amerikaan en 165 Ethiopiërs
Het idee dat de aarde bezwijkt onder de impact van de mens is niet nieuw, maar wint wel aan terrein. Dat is niet gek, als je de sneltreinvaart analyseert waarmee wij onszelf vermenigvuldigen.
Om al die mensen een westerse leefstijl te bieden, zijn omgerekend meer dan drie aardbollen nodig. Gaat een kind minder ons dan redden? ‘Omdat ik geen kinderen heb, draag ik minder bij aan de vervuiling van de aarde dan de extreemste zelfvoorzienende geitenwollen vegan met kind.’ Dit antwoordde de kinderloze komiek en presentator Arjen Lubach op de vraag of hij een beetje duurzaam leeft. Zijn stelling werd later door de Volkskrant gefactcheckt en kreeg het stempel ‘correct’. Wetenschappers aan de Universiteit van Lund in Zweden becijferden dat het niet nemen van een kind broeikasgasgewijs 58,6 ton CO2 per jaar scheelt (deze berekening telt ook de uitstoot van de niet-bestaande nakomelingen van het niet-gekregen kind mee). Ter vergelijking: een jaar autoloos reizen scheelt 2,4 ton per jaar, het skippen van internationale vluchten 1,6 ton per jaar en geen vlees eten komt uit op 0,8 ton minder CO2 per jaar. Overigens zijn honderd internationale bedrijven waaronder Shell, Gazprom, Aranco en BP samen verantwoordelijk voor 71 procent van álle uitstoot van broeikasgassen.
Hoeveel we per persoon uitstoten verschilt nogal per werelddeel: één Amerikaan stoot gemiddeld evenveel CO2 uit als 165 Ethiopiërs. Onze westerse voetafdruk is, kortom, enorm. Kijk maar eens naar deze grafiek.
Bron: Google Data
Weten wat jouw voetafdruk is? Doe de voetafdruk-test en kijk hoeveel aardbollen er nodig zijn als iedereen zou leven zoals jij.
“
Door geen kinderen te krijgen, die op hun beurt óók geen kinderen krijgen, bewijs ik het milieu een enorme dienst
Voor Erwin van Zoelen (45) en zijn vriendin is het voldoende reden om af te zien van kinderen. “Een mens produceert in z’n leven zo’n 32 duizend kilo afval. Door geen kinderen te krijgen, die op hun beurt óók geen kinderen krijgen, bewijs ik het milieu een enorme dienst”, vertelt hij aan de telefoon. “Er zijn gewoon teveel mensen op deze planeet.” Tijdens zijn werk als preparateur van dieren ziet Van Zoelen de impact van de mensheid op het aardse leven. De dieren die hij opzet, zijn gevormd door afval en gifstoffen. “Wij maken nooit dieren dood, ze zijn aangereden of aan een natuurlijke dood gestorven. Vooral dieren die zeldzaam zijn, wil ik een plekje geven. Zodat kinderen later kunnen zien: kijk, dit is een panda. Maar die is helaas uitgestorven door het toedoen van de mens.”
Het is een uitgemaakte zaak voor Van Zoelen: hij wil niet nog meer vervuilers op deze aarde zetten. Maar waarom schiet de rest van Nederland toch zo tegen het plafond als een kind mínder voor het milieu alleen al ter sprake komt? (Waardoor de ASN Bank excuses maakte en zelfs de tweet zelfs verwijderde).
Het laatste taboe
Bevolkingspolitiek wordt niet voor niets ‘het laatste taboe’ genoemd. Spreek je het B-woord uit, dan vliegen al snel termen als ‘racist’ of ‘nazi’ over tafel. Dat is niet eens zo heel vreemd, als je bedenkt dat bevolkingspolitiek associaties oproept met Malthusianistische rassenkwesties, koloniale sterilisatiecampagnes en China’s éénkind-politiek. Ook botst het indammen van ons keuze voor kinderen met het liberale idee van keuzevrijheid. Haal de overheid uit mijn onderbroek, want wij bepalen zelf wel wat we uitspoken in de slaapkamer. Er zit natuurlijk ook een ethische ongemakkelijkheid aan de hele discussie; kun je een menselijk wezen werkelijk onder dezelfde noemer als een elektrische fiets of vegaburger scharen?
Wij pleiten dan ook niet voor een autoritair bevel van bovenaf, maar vragen jullie, de lezer, in een denkbeeldige raket te klimmen en de aarde vanaf de ruimte te bezien. Een kind trekt niet alleen een wissel op je seksleven en je portemonnee, maar ook op de planeet. Dus waarom hier niet even bewust bij stilstaan, om in volledige vrijheid maar tenminste goed geïnformeerd zelf een keuze te maken.
“
Er is genoeg voor ieders behoefte maar niet voor ieders hebzucht. Ik vrees wel dat het te laat is om het tij nog echt te keren
De 44-jarige Joyce van Heijningen trok na een workshop over het voedselsysteem de conclusie: liever kindvrij. “Als ik moeder zou worden zou ik de aarde, en het kind, geen dienst bewijzen”, zegt ze beslist. Op een sputterende schoonvader na begrijpt haar omgeving haar keuze. Ze presenteert zichzelf op Twitter als onder andere ‘atheïst, blij kindvrij en post-materialist’. Doet ze dat bewust zo publiekelijk? “Ik wil mensen wel informeren dat kindvrij leven een optie is, het gesprek erover aangaan ja.” “Naast kindvrij is Van Heijningen ook auto-, vlieg- en vleesvrij.” “Er is genoeg voor ieders behoefte maar niet voor ieders hebzucht. Ik vrees wel dat het te laat is om het tij nog echt te keren”, zegt ze. “Maar desondanks blijf ik strijdlustig, vooral vanuit het principe dat als je niet onderdeel bent van de oplossing, je onderdeel bent van het probleem. Niets doen is sowieso geen optie.”
Facebookpagina Voluntary Human Extinction Movement
Beweging ter Vrijwillig Uitsterven van de Mensheid
“
Nederlanders zouden eigenlijk minder moeten consumeren om hun groene voetafdruk te verkleinen, maar we zijn niet bereid in te leveren
Tal van clubjes die de toekomst op aarde somber inzien proberen het idee van een kindvrij (want kinderloos klinkt zo negatief) bestaan aan de man te brengen, zoals de Voluntary Human Extinction Movement. Dichter bij huis en iets minder luguber klinkend is er de Club van Tien Miljoen. Het horrorscenario volgens de Club: een enorm voedseltekort. Bestuurslid Jan van Weeren (72, vader van drie kinderen die ook weer kinderen hebben, vliegt niet, eet af en toe een biefstukje) vindt dat het goed gaat met de Nederlandse vruchtbaarheid. “We zitten onder vervangingsniveau. Langzaam krimpt de bevolking. Maar we moeten terug naar het bevolkingsaantal van de jaren vijftig om weer zelfvoorzienend te kunnen worden – tien miljoen mensen.”
Hoe ze dat willen bereiken? “Schaf fiscale voordelen voor het krijgen van kinderen af – bijvoorbeeld de kinderbijslag en de kinderopvangtoeslag”, zegt Van Weeren. Dat deze maatregelen vooral minder welvarende mensen en vrouwen treft, is voor de Club van Tien Miljoen bijzaak.
Nederlanders zouden eigenlijk minder moeten consumeren om hun groene voetafdruk te verkleinen, maar we zijn niet bereid in te leveren, merkt hij. De tweede strategie van de Club is dan ook: de grenzen dicht. “We moeten migranten buiten de deur van Europa houden, want binnen een mum van tijd hebben ze het leefpatroon en de ecologische voetafdruk van een westerling.”
Een beetje hypocriet
Selectieve verontwaardiging is de volgers van de Club niet vreemd. “De meesten zijn het roerend eens dat geboortebeperking in Afrikaanse landen nodig is, want daar zou een bevolkingsexplosie gaande zijn. Maar zodra het Nederlanders treft, breekt de pleuris uit”, stelt Van Weeren. Een beetje hypocriet, dat ziet hij ook wel. “Maar wij willen gewoon minder mensen in Nederland. Linksom of rechtsom.”
Als iedereen zou leven als in Nederland, is er niet genoeg wereld voor iedereen. Is het dan racistisch om ons eigen kindertal te bevragen? Reacties zoals die op de tweet van de ASN Bank laten zien dat wij vooral goed met de vinger naar anderen kunnen wijzen.
Want ‘overbevolking’ zegt uiteindelijk meer over hoeveel aarde we per mens gebruiken dan over hoeveel mensen op aarde leven. Over de manier waarop wij onze grondstoffen en rijkdommen gebruiken en verdelen. Voordat wij ‘de ander’ van overbevolking beschuldigen, zou het ons sieren eerst zelf in de spiegel te kijken.
Het is vreemd dat het gesprek over bevolkingsgroei lastig op gang komt, terwijl het zo’n groot thema is. Daarom horen wij graag jouw mening over dit onderwerp. Mag je als westers persoon met een westerse klimaat-voetafdruk een tweede kind? Praat mee en stuur je ideeën naar redactie@oneworld.nl en vul de poll in op onze socials.
Deze site maakt gebruik van cookies om u een optimale bezoekerservaring te bieden en onze site te verbeteren. AccepterenInstellingen
Cookiebeleid
Overzicht cookies op oneworld.nl
We verzamelen via cookies gegevens met het doel de technische werking van de website en uw gebruiksgemak te garanderen. De cookies (kleine tekstbestanden die bij het eerste bezoek aan deze website worden opgeslagen op uw computer, tablet of smartphone) zorgen ervoor dat de website naar behoren werkt en onthouden bijvoorbeeld uw voorkeursinstellingen. Ook kunnen wij hiermee onze website optimaliseren.
Hiervoor gebruiken wij cookies van Google Analytics, dat het sitegebruik geanonimiseerd registreert en hiervan gegevens opslaat. Met deze gegevens maken wij bezoekstatistieken, op basis waarvan we verbeteringen doorvoeren op onze website. Google Analytics verschaft deze geanonimiseerde data aan derden indien wettelijk verplicht, of als deze derden de data namens Google Analytics verwerken. Door gebruik te maken van deze website geeft u toestemming voor deze anonieme gegevensverwerking door Google Analytics.
Daarnaast gebruiken we functionele cookies van WordPress en WooCommerce. De cookies van WordPress zorgen ervoor dat de website beter kan worden gebruikt door bezoekers. Deze cookies zorgen er bijvoorbeeld voor dat u kunt zien of u bent ingelogd, ze houden ook bij welke individuele voorkeuren u hebt gekozen op uw profielpagina. De cookies van WooCommerce zijn van onze betaalde diensten (Vriendenabonnement, Vacaturebank, Partnernetwerk, Online agenda) en zorgen ervoor dat producten worden onthouden tijdens het aankoopproces. Elke aankoopsessie bij WooCommerce bevat een unieke code voor elke klant, zodat er kan worden achterhaald waar de productgegevens voor elke klant te vinden zijn.
Via deze cookiebalk krijgt u de mogelijkheid om de cookies te accepteren of de instellingen aan te passen. Onder 'Overige cookies' kunt u diverse cookies van externe diensten (zoals youtube, facebook, vimeo) uitzetten.
Een opt-out van Google Analytics op deze website kan via deze link.
Mocht u hierover vragen hebben, kunt u mailen naar: lezers@oneworld.nl
Op deze site gebruiken we functionele cookies van WordPress en WooCommerce. De cookies van WordPress zorgen ervoor dat de website beter kan worden gebruikt door bezoekers. Deze cookies zorgen er bijvoorbeeld voor dat u kunt zien of u bent ingelogd, ze houden ook bij welke individuele voorkeuren u hebt gekozen op uw profielpagina. De cookies van WooCommerce zijn van onze betaalde diensten (Vriendenabonnement, Vacaturebank, Partnernetwerk, Online agenda) en zorgen ervoor dat producten worden onthouden tijdens het aankoopproces. Elke aankoopsessie bij WooCommerce bevat een unieke code voor elke klant, zodat er kan worden achterhaald waar de productgegevens voor elke klant te vinden zijn. Deze cookies kunt u niet uitzetten.
In onze artikelen gebruiken wij content van diverse externe diensten. Het is mogelijk om de volgende cookies uit te schakelen. Hiermee wordt deze content niet langer getoond.
Naam cookie
Soort content
youtube_embed
Youtube player embed
vimeo_embed
Vimeo player embed
google_maps
Google maps embed
twitter_widget
Twitter social widget
soundcloud_embed
Soundcloud player embed
instagram_embed
Instagram embed
Daarnaast gebruiken we Google reCaptcha om de website te beschermen tegen bots. Ook dit kan hier uitgezet worden, maar formulieren die hiervan gebruik maken kunnen dan niet ingediend worden
