Roundup is een herbicide die onkruid en gras doodt. Middelen als Roundup, die glyfosaat bevatten, zijn de meest gebruikte bestrijdingsmiddelen ter wereld.

Hoe Monsanto aan Roundup-studies sleutelde

Sleutelde Monsanto Company in het geheim aan wetenschappelijke studies over hun eigen onkruidverdelger Roundup? Tegenover Vincent Harmsen geeft fabrikant Monsanto toe dat er inderdaad ‘cosmetische wijzigingen’ zijn toegepast.

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
‘Vice president of global strategy’ is de functie van Scott Partridge bij Monsanto. Een intrigerende titel, die – zo blijkt – het best kan worden omschreven als ‘conflictmanager’ namens het landbouwbedrijf. Partridge ontwikkelde voor Monsanto ‘strategieën die een einde wisten te maken aan onderzoeken ingesteld door overheden’, valt te lezen op de website van CPR, een denktank waar Scott Partridge ook voor werkt, en ‘geeft leiding aan de conflictbemiddeling’ namens Monsanto waar het draait om juridische geschillen.

In Amerika wordt het bedrijf geconfronteerd met duizenden schadeclaims van kankerpatiënten, die stellen dat ze ziek zijn geworden door Roundup

Het is dan ook niet verwonderlijk dat ik Partridge te spreken krijg, als ik bij Monsanto aanklop over een momenteel hoogoplopend conflict. In Amerika wordt het bedrijf  geconfronteerd met duizenden schadeclaims. Het gaat om kankerpatiënten, die stellen dat ze ziek zijn geworden door onkruidverdelger Roundup; boeren en hobbytuiniers die de pesticide vaak jarenlang hebben gesproeid.
Ik kom in contact met Partridge via een woordvoerder van Monsanto, die net als ik begin maart aanwezig is in een federale rechtbank in San Francisco. Daar zijn honderden individuele schadeclaimzaken samengebracht. In totaal gaat het in de hele VS inmiddels om bijna 2,5 duizend patiënten die Monsanto aanklagen. Na aandringen, meerdere e-mails en telefoontjes, krijg ik een kwartier de tijd Partridge te bevragen. Ik bel naar het hoofdkantoor van Monsanto in St. Louis, Missouri.
Interne e-mails die de federale rechtbank in San Francisco in 2017 openbaar heeft gemaakt tonen dat uw bedrijf in het geheim heeft meegeschreven aan wetenschappelijke studies die  onkruidverdelger Roundup veilig verklaren. Blijft Monsanto dit ontkennen?

“De aantijgingen van ghostwriting kloppen niet, en de e-mails zijn uit de context gehaald. De stukken waar u naar refereert bevatten gedachtewisselingen over een literatuuroverzicht dat in 2016 is gepubliceerd in het tijdschrift Critical Reviews in Toxicology. Deze studie is geschreven door experts die op ons verzoek zijn geselecteerd door het consultancybedrijf Intertek. De studie is geschreven door de auteurs zelf en bevat ook hun conclusies. Dat de financiering afkomstig is van Monsanto, is iets dat volledig transparant is gemaakt in de studie.”

De financiering is inderdaad transparant, maar de e-mails tonen dat wijzigingen die door toxicoloog van uw bedrijf William Heydens zijn gemaakt, terecht zijn gekomen in de definitieve versie van deze zogeheten ‘Intertek-studie’. Hij wordt echter niet als auteur vermeld. Ook laten de e-mails zien dat Monsanto-medewerker Donna Farmer letterlijk meeschrijft aan de zogeheten Williams 2012-studie.

“De Williams 2012-studie bevat de verklaring dat de auteurs Monsanto ‘danken voor de financiering’ en ‘het verstrekken van ongepubliceerde studies’ over glyfosaat.”

Scott Partridge, vice president of global strategy bij Monsanto.
Klopt, maar dat is toch nog geen verklaring voor co-auteurschap? Uw interne e-mails bevatten ook verwijzingen naar ghostwriting bij andere studies: Williams 2000, Greim 2015 en Kier en Kirkland 2013. Al deze studies concluderen dat Roundup veilig is. Ook wordt intern gesproken over ‘schrijfwerk dat kan worden gedaan door Monsanto’. Is dit alles uit de context gehaald?

“De studies die u aanhaalt zijn allemaal geschreven door de auteurs op het titelblad, en de conclusies zijn het resultaat van hun werk. In sommige gevallen hebben wetenschappers van Monsanto toegang verstrekt tot archiefmateriaal, samenvattingen samengesteld van gepubliceerde informatie, of aangeboden cosmetische wijzigingen [in de tekst] door te voeren voor helderheid en leesbaarheid. Geen enkele van deze bijdragen komt in de buurt van het niveau van auteurschap. In elk van de publicaties die u noemt, is Monsanto’s financiering en betrokkenheid volledig en op de juiste manier weergegeven.”

In sommige gevallen heeft Monsanto aangeboden cosmetische wijzigingen door te voeren

In tegenstelling tot wat Scott Partridge hier stelt, heeft de rechter in San Francisco echter op 24 augustus 2017 geconcludeerd dat de interne e-mails van Monsanto wel degelijk tonen dat het bedrijf  ‘studies als ghostwriter heeft geschreven’ en deze vervolgens heeft ‘gepresenteerd als onafhankelijk’.
Uw bedrijf stelt al veertig jaar dat Roundup volkomen veilig is. Maar inmiddels zijn er in Amerika bijna 2,5 duizend mensen die stellen kanker te hebben gekregen door het gebruik van uw onkruidbestrijder — boeren en ook consumenten. Hoe heeft het zo ver kunnen komen?

“Er is een lange geschiedenis van veilig gebruik van glyfosaat, het actieve ingrediënt in Roundup. Veertig jaar veilig gebruik van glyfosaat, en we hebben eerder geen enkele schadeclaim gekregen; niemand die stelde ziek te zijn geworden door Roundup. Glyfosaat is over de hele wereld bestudeerd; in Europa door de agentschappen, in Amerika door het Environmental Protection Agency, en elders: Korea, Japan, Duistland Australië, Canada, en ik vergeet nu nog veel landen. Er is geen enkel agentschap ter wereld dat een verband tussen glyfosaat en kanker heeft gevonden.”

De Wereldgezondheidsorganisatie concludeerde in 2015 dat glyfosaat ‘waarschijnlijk kankerverwekkend’ is. De WHO ziet ‘sterk bewijs’ dat glyfosaat het DNA kan beschadigen, en daarnaast ‘beperkt’ bewijs bij mensen afkomstig van studies onder boeren die een verhoogd risico op non-Hodgkin laten zien. Ook zou volgens de WHO ‘voldoende’ bewijs zijn afkomstig van dierstudies.

Uw medewerker schrijft in de e-mail dat niet gesteld kan worden dat Roundup veilig is

Laat me u onderbreken. U heeft het over glyfosaat. Daar kijken de autoriteiten naar. Maar glyfosaat is slechts één van de ingrediënten in Roundup, dat uit een cocktail van verschillende stoffen bestaat. Kunt u garanderen dat Roundup niet kankerverwekkend is voor mensen?

“Ja, absoluut, dat kunnen we. Niet alleen het actieve ingrediënt is veilig, ook Roundup is veilig.”

Ik vraag het ook omdat het hoofd toxicologie van uw bedrijf Donna Farmer, in meerdere interne e-mails heel expliciet stelt dat over Roundup ‘niet kan worden gezegd’ dat het niet kankerverwekkend is. Glyfosaat is goed onderzocht, zo stelt ze, maar Roundup niet.

“Die quote is uit de context gehaald. Alle nodige onderzoeken zijn uitgevoerd.”

Hoe is die quote precies uit de context gehaald?

“Zij probeerde zich op een genuanceerde wijze uit te laten over het verschil tussen glyfosaat en het samengestelde product, Roundup. Het testen van het actieve ingrediënt is iets anders dan het testen van het gemengde product, dáár ging de e-mail over. Roundup is volledig getest, en is volkomen veilig.”

Ik heb gesproken met boeren die klager zijn in de rechtszaak in San Francisco; mensen die non-Hodgkin kregen. Zij hebben mij verteld hoe ze op hun boerderij grote hoeveelheden Roundup hebben gesproeid, zonder hierbij enige bescherming te dragen zoals handschoenen of een masker. Houdt Monsanto vol dat ook dit een veilige manier is van Roundup-gebruik?

“Ik leef mee met iedereen mee die geconfronteerd wordt met de gevolgen van non-Hodgkin lymfoom. Mijn moeder is gestorven aan kanker, ook non-Hodgkin, maar Roundup en glyfosaat zijn niet de oorzaak van de ziekte van deze mensen. Als je kijkt naar de Agricultural Health Study, dat is het grootste bevolkingsonderzoek dat ooit is uitgevoerd op dit vlak, waarbij 50 duizend boeren en landbouwwerkers die glyfosaat gebruiken over een periode van twintig jaar zijn gevolgd; die studie vond geen enkel verband tussen glyfosaat en kanker.”

Maakte Monsanto's Roundup deze vrouw ziek?

Tussen de documenten die de rechtbank in San Francisco openbaar heeft gemaakt, zit een interne memo over deze Agricultural Health Study. U bestempelt deze studie nu als het ‘definitieve bewijs’ dat toont dat Roundup veilig is. Maar in deze memo schrijft een toxicoloog van uw bedrijf dat de methodiek van dit onderzoek, waarbij boeren enquêtes invullen, ertoe kan leiden dat verbanden tussen ziekten en pesticiden zoals Roundup worden gemist. In een andere e-mail wordt de studie door een medewerker zelfs ‘junk science’ genoemd.

“Iedereen bij Monsanto heeft recht op een eigen mening. We moedigen interne dialoog en intern debat van harte aan. Waar u naar verwijst zijn oude e-mails, geschreven voordat de studie werd gepubliceerd. De studie verscheen in het tijdschrift van het Amerikaanse National Cancer Institute, Amerika’s meest gerespecteerde instituut op het gebied van kanker. Zij accepteerden het artikel en onderschrijven ook de conclusies. Deze studie is de gouden standaard wat betreft het onderzoek naar de vraag of glyfosaat kanker kan veroorzaken, en toont geen enkele verband.”

Deze rechtszaken zullen tot eind komen, en tonen dat glyfosaat veilig is

In de rechtbank wordt uw bedrijf er van beticht de gevaren van Roundup decennialang te hebben verborgen. Wat is uw reactie daar op?

“Ik heb vertrouwen in het Amerikaanse rechtssysteem. Iedereen hier kan een rechtbank binnenlopen en een aanklacht indienen, hoe belachelijk die misschien ook is, en ongeacht of er feiten zijn die de aantijgingen ondersteunen. Maar op wie dat doet, rust wel een plicht: namelijk om bewijs te leveren. In dit geval moeten zij kunnen bewijzen dat glyfosaat een stof is die mogelijk kanker veroorzaakt. Dat gaat niet gebeuren. Veertig jaar veilig gebruik, en toelatingen over gehele wereld tonen dat glyfosaat veilig is. De zaken, die door schadeclaimadvocaten zijn aangespannen, zullen tot een eind komen, en zullen laten zien dat glyfosaat veilig.”

Deze hele juridische strijd in Amerika draait om een label. De eisers stellen dat Roundup een label had moeten hebben, met een waarschuwing voor risico op kanker. Waarom niet het zekere voor het onzekere nemen, en een label op de fles plaatsen? Het gaat hier immers om de gezondheid van mensen.

“Een rechtbank hier in Californië heeft recent bepaald dat er onder de wetgeving hier in de staat geen label op Roundup hoeft te staan. Met een label zou het publiek geen dienst worden bewezen. Je zou dan een product gaan labelen met een leugen.”

Als gevolg van de interne e-mails die de rechtbank openbaar heeft gemaakt is in Amerika een onderzoek gestart naar invloed van Monsanto op milieuagentschap EPA, begint in het Europees Parlement nu een onderzoek naar mogelijke belangenverstrengeling bij toelating van glyfosaat, en heeft uw bedrijf er van langs gekregen in de pers. Is de rechtszaak een PR-ramp voor Monsanto?

“Nee, absoluut niet. Ik juich de transparantie toe die de rechtszaken in Amerika met zich meebrengen. Ook ben ik verheugd over het onderzoek in de Europese Unie, waaraan ik ook graag mijn bijdrage wil leveren. Weet u, hoe meer licht er op de wetenschap en de feiten in deze kwestie wordt geschenen, hoe sterker mensen overtuigd zullen raken van de veiligheid van deze technologie.”

Monsanto en glyfosaat

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons