Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
Na lange onderhandelingen is begin deze maand een samenwerking aangekondigd tussen Ioniqa, Unilever en verpakkingsproducent Indorama (wereldwijd de grootste PET-producent). Het is een ware doorbraak. Vanaf 2019 zal een deel van alle verpakkingen van Unilever gemaakt zijn uit de grondstof die Ioniqa aanlevert. Uiteindelijk zou dat naar honderd procent moeten en kunnen gaan. CEO Tonnis Hooghoudt: “En dan volgen hopelijk de andere grote spelers.”
“Ik ben optimistisch over de mens: we maken er een puinhoop van, maar ik geloof dat we ook de capaciteit hebben om dat weer op te lossen
De onderzoekers in het laboratorium staan gebogen over machines, reageerbuizen en erlenmeyers. Kasten met een bonte verzameling aan materiaal: dozen waarop staat ‘oceaanplastic’ of ‘gekleurd PET’. Hier in Eindhoven, in het lab van Ioniqa op het terrein van de Technische Universiteit, wordt alles getest. Machines zoemen. De katalysator, bestaande uit ionische vloeistof (een ‘slimme’ vloeistof, waaraan het bedrijf zijn naam ontleent) en metaal, kan van allerlei verschillende soorten plastic – als het maar polyester is – weer nieuwe grondstof maken.
Virgin plastic
De techniek breekt het PET-plastic afval – zoals PET-flessen en voedselverpakkingen maar ook polyester textiel – in moleculen op. Kleurstoffen en andere ruis worden er uitgehaald. Wat je overhoudt, is een soort poeder, waarvan nieuw plastic kan worden gemaakt. ‘Virgin’ plastic noemen ze dat hier: doorzichtig plastic zonder onzuiverheden, waarmee fabrikanten weer kunnen maken wat ze willen. Voor Hooghoudt en zijn bedrijf begint het jarenlange opschalingsproces vruchten af te werpen. “Ik ben optimistisch over de mens: we maken er een puinhoop van, maar ik geloof dat we ook de capaciteit hebben om dat weer op te lossen. Ioniqa draagt hieraan bij, door de plasticketen circulair te maken.’’
Het bewustzijn bij burgers, politiek en bedrijfsleven groeit: we moeten iets doen aan die plastic soep. Er is gelukkig ook wat beweging in verpakkingsland: in januari kondigde de Europese Commissie aan dat vanaf 2030 al het plastic in Europa recyclebaar moet zijn, als onderdeel van het Circular Economy Action Plan. En vorige maand besliste het kabinet dat het bedrijfsleven in 2020 negentig procent van de kleine drinkflesjes en blikjes moet hergebruiken, en dat de overheid anders een handje helpt met een statiegeldheffing – al komt deze milieumaatregel volgens sommigen veel te laat. Onlangs zegden elf multinationals toe, waaronder Coca Cola, dat al hun plastic verpakkingen vanaf 2025 herbruikbaar, recyclebaar of composteerbaar zullen zijn. Ook doen bio-based plastics (plastic gemaakt van andere materialen dan olie, zoals suiker of cellulose) en biologisch afbreekbare plastics hun intrede.
Er was ook minder goed nieuws: sinds China ons plastic afval niet meer wil hebben (daar diende het eerder onder meer als grondstof voor polyester kleding), verdwijnt veel van ons ijverig gescheiden plastic afval gewoon in de verbrandingsoven, samen met het restafval. Bovendien stijgt het plastic gebruik wereldwijd nog steeds.
Afval recyclen
Technieken om al dat plastic te recyclen zijn er wel, maar zijn vaak niet aantrekkelijk genoeg voor producenten. Meestal is nieuw plastic uit olie geproduceerd gewoonweg goedkoper dan gerecycled plastic, en van hogere kwaliteit. En het kwaliteitsverschil neemt verder toe met elke cyclus van hergebruik. De meeste fabrikanten beginnen er dus (nog) niet aan, los van een aantal bedrijfjes die hun producten verkopen aan de meestal toch al milieubewuste consument.
Ioniqa werkt samen met diverse afvalverwerkingsbedrijven. Bij mechanische recycling kan contact met organische materialen invloed hebben op het recycleproces, en heeft thuis scheiden de voorkeur, omdat er dan minder kans op ongewenst contact is. Maar Ioniqa maakt het niet uit of het afval door burgers of door een afvalbedrijf is gescheiden. Goed nieuws dus voor iedereen die een hekel heeft aan al die verschillende afvalbakken in de keuken.
Voor Ioniqa is het nu dus zover: de samenwerking met Unilever en Indorama is van start. Hiervoor moet een nieuwe fabriek gebouwd worden ergens in Nederland. Het bedrijf verwacht zulke fabrieken wereldwijd niet zelf te gaan bouwen. Ioniqa verkoopt dan de licenties van hun techniek, zodat afvalbedrijven of recyclebedrijven deze kunnen toepassen.
Deukje in het universum
De volgende uitdaging voor Ioniqa? Hooghoudt: “De techniek uitbreiden naar andere materialen. Met techniek is veel mogelijk. We willen kijken naar andere soorten plastics, maar ook naar katoen en papier. Voor andere materialen zijn altijd net weer andere katalysators nodig, dus dat is nog een hele klus. Maar wel een mooi vergezicht.’’
“Grofweg gebruiken we een miljoen Boeings aan plastic per jaar
Want ook voor polyester is er nog een lange weg te gaan. Hooghoudt: “We produceren met ons allen jaarlijks ruim 300 miljoen ton plastic per jaar. Dat is grofweg omgerekend een miljoen Boeings aan plastic – een miljoen! Daarvan verdwijnt nu tachtig tot negentig procent; in de oven, in de zee of in de grond. Dat is allemaal grondstof. Van al dat plastic is een kwart polyester. Als wij met onze techniek daarvan een gesloten cirkel weten te maken, hebben we misschien een deukje in het universum geslagen.’’
Verder lezen?
Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?
Word abonnee
- Digitaal + magazine — € 8,00 / maand
- Alleen digitaal — € 6,00 / maand
Terugkerende klant? Klik hier om in te loggen
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen
