‘Geef natuur ook rechten’

“Al twintig jaar werk ik aan het ontwerpen van duurzame processen op het gebied van water- en energiemanagement en de circulaire economie. Maar het schoot niet op: steeds probeerden we dingen ‘een beetje beter’ te doen: wat minder uitstoot van fijnstof en CO₂, wat minder vervuiling van oppervlaktewater. Als we het hier over duurzame oplossingen hebben, dan gaat het over technocratische en economische oplossingen die moeten passen binnen ons huidige kapitalistische model, waarin bedrijven de vrijheid krijgen om te nemen wat ze willen. Het model dat predikt dat een boom pas waarde heeft, pas ‘productief’ is, wanneer die omgehakt is. Dat water pas waarde heeft als het in het industrieel proces gebruikt wordt.

Ik denk dat we daarvoor een totaal ander verhaal nodig hebben. Hoog tijd dus om te stoppen met onze CO₂-loniale minachting en exploitatie van inheemse* culturen zoals de Braziliaanse Uru-Eu-Wau-Wau, die worden bestookt voor de mineralen en bomen op hun land en de Ogoni in Nigeria, die door Shell in hun voortbestaan worden bedreigd vanwege een aan te leggen pijpleiding. Hun filosofie is gebaseerd op wederkerigheid en gemeenschappelijkheid waarin de natuur een op zichzelf staand recht op bestaan heeft.

Een aantal inheemse culturen woont in zones die we tot ‘opoffergebieden’ hebben gebombardeerd. Natuurlijke gebieden die worden uitgehold voor onze welvaart en waar we mensen kunnen onteigenen. Leven dat er volgens ons model letterlijk ‘niet toe doet’. En de zogenaamd groene economie is niet veel beter. Juist voor al die zonnepanelen en windmolens die we nu voorstellen, moeten er complete grondstofrijke gebieden, waar nu mensen in harmonie met de natuur leven, worden ontgonnen.

Mijn strijd is om te laten zien hoe wij als gewone burgers medeplichtig worden gemaakt door de manier waarop we consumeren. Met mijn lezingenserie Nature’s Narrative in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam geef ik mensen uit die inheemse culturen een podium. Om zo een ander verhaal te vertellen over hoe we de toekomst duurzamer vorm kunnen geven.”