Voedselsector bundelt krachten voor duurzame eiwitten

Optimisme en collegialiteit

Optimisme alom. 2016 was de ‘big bang’ voor green protein, aldus Jeroen Willemsen, een van de drijvende krachten achter de GPA. De marktomzet ‘explodeerde’ met toenames van 6% in zuivel-alternatieven, tot 23% in noten. Toegegeven, de gehele markt is nog steeds heel klein ten opzichte van de zuivel- en vleesindustrie, maar dit zijn groeicijfers die de alliantie vrolijk kunnen stemmen, bedoelde Willemsen de deelnemers te zeggen.

Onder hen niet de minste namen. Behalve de usual suspects zoals Vivera, Alpro en Goodbite, zijn ook Albert Heijn, Jumbo, Hak en sinds kort Unilever vertegenwoordigd. En naast deze zwaargewichten bleek op het podium van de GPA net zo veel ruimte voor kleinere start-ups zoals RotterZwam en The Dutch Weed Burger.

Partijen komen samen

Staatssecretaris Van Dam van Economische Zaken trapte de bijeenkomst af met de aankondiging Nederland tot expeditieleider te willen maken in de internationale queeste ter verduurzaming van voeding. De Britse voedselexpert Simon Billings (Forum for the Future) benadrukte dat in een dergelijke visie een focus op productie alleen niet voldoet, en een focus op dieet noodzakelijk is. Waar Corné van Dooren van het Voedingscentrum aan toevoegde dat we ons niet moeten blindstaren op eiwit op zich, maar vooral moeten kijken welke voedingsstoffen eraan verbonden zijn. ‘Mineralen en vitaminen, of verzadigde vetzuren? Dat bepaalt of een eiwit gezond is of niet.’

Kortom, wetenschappers, bestuurders, bedrijven en ngo’s vonden elkaar in een symbiose van kennisuitwisseling. En dat was dan ook de opzet van het GPA: het verenigen van verschillende partijen in één missie, namelijk het verduurzamen van het voedselsysteem. Het gezamenlijke punt op de horizon: het volksdieet terugbrengen van 65/35 naar 50/50 dierlijk versus plantaardig in 2025.

IMVO-convenant – first time right

‘Daarvoor is een gezamenlijke visie nodig,’ sprak Leontine Gast (The Terrace). Zij is samen met Willemsen een van de mensen achter het IMVO-convenant dat de GPA in het leven geroepen heeft. En hoewel aan deze visie momenteel nog wordt gewerkt en het convenant pas 1 maart publiekelijk bekend wordt gemaakt, heeft een groot aantal spelers eind januari tijdens de Voedseltop, die begin dit jaar in Den Haag plaatsvond, al de intentie geuit eraan deel te nemen.

‘Hiermee hebben we de kans het als sector first time right te doen,’ legt Gast uit. ‘De sector van plantaardige eiwitten is betrekkelijk nieuw. We staan aan het begin van het ontwikkelen van integrale ketens, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de kledingindustrie, waar convenanten pas achteraf zijn opgesteld. We hebben nu de kans al op voorhand na te denken over ontwikkelingen, in plaats van achteraf.’

Zoals de ‘I’ in IMVO (internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen) al aangeeft, eindigt de visie niet bij de Nederlandse grens. Gast: ‘De Nederlandse kennis hoe we plantaardige eiwitten beschikbaar en aantrekkelijk kunnen maken ook internationaal inzetten: daar gaat het om.’

Willemsen legt uit dat we veel hebben geleerd in de afgelopen zestig jaar. ‘Ook hoe het níet moet. We hebben een enorme vleesberg gecreëerd. En daar waren we aanvankelijk heel trots op, maar nu we er eenmaal bovenop staan blijkt het uitzicht toch niet zo mooi en vragen we ons af hoe we er weer vanaf komen. We willen er dus voor helpen zorgen dat daar waar ze nog niet zo’n vleesberg hebben, zoals in India, ze die ook niet gaan creëren.’

Dat kan de aarde namelijk helemaal niet aan, legt hij uit. ‘Dus moeten we alternatieven ontwikkelen die wel dezelfde status en het gemak hebben van een modern leven, maar die tevens passen in de lokale cultuur en die duurzaam zijn.’

Volwaardige voeding passend in cultuur

Het vega-merk GoodBite is een van de bedrijven die aan een dergelijk internationaal project werkt. GoodBite brengt in India Nederlandse productkennis samen met lokale expertise om plantaardige eiwitproducten te ontwikkelen die passen in de cultuur. Het IMVO-convenant maakt het makkelijker om dit soort projecten op te zetten, legt directeur Henk Schouten uit. ‘Het maakt fondsen beschikbaar van Economische Zaken en Buitenlandse Zaken, en het maakt kennis delen makkelijker.’

Schouten vertelt over zijn project: ‘De standaard in India is vegetarisch. Mensen die vlees eten, heten non-veg. En dat willen we natuurlijk zo houden, maar wel zodanig dat de voeding volwaardig is, want kinderen krijgen daar nu te weinig eiwitten binnen. Hier leven we in overdaad, maar als je naar India gaat dan breekt je hart. Onze eerste motivatie is dus om iets te kunnen betekenen. Het zou een beetje egoïstisch zijn om alleen maar aan onszelf te denken.’

Openingsbeeld: licentie: CC0 Public Domain