Genetische modificatie van dieren: de toekomst van ons voedsel?

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Eerder deze maand maakte OneWorld al melding van de productie van AquaAdvantage zalm in Amerika. De gemodificeerde zalm groeit dankzij een gen van een andere vis in dezelfde tijd twee keer zo groot. Bovendien heeft de vis nauwelijks meer voer nodig dan de conventionele gekweekte zalm. Sinds november mag de vis officieel verkocht worden op de Amerikaanse markt. Andere projecten rondom gmo’s zijn nog niet zo ver, maar gentechbedrijven investeren sinds afgelopen jaar steeds meer in de ontwikkeling van dieren.

Genetische modificatie?Genetische modificatie is het aanpassen van het DNA van een organisme. Door die kleine aanpassingen kunnen bepaalde eigenschappen van een dier of plant veranderd worden. Dit gebeurd nu al bij planten. De genetisch gemodificeerde maissoort ‘Starlink’ wordt onder andere in de Verenigde Staten gebruikt als veevoer. Starlink mais is resistent tegen bepaalde pesticiden en herbiciden, waardoor onkruid en insectenplagen makkelijker bestreden kunnen worden. Starlink wordt in verband gebracht met gezondheidsproblemen bij mensen en gif resistente insecten. Hoewel de gevolgen van genetische aanpassingen niet altijd duidelijk zijn, zijn er tot op heden geen wetenschappelijke bewijzen dat genetisch gemodificeerde organismen (gmo’s) schadelijk zouden zijn voor menselijke consumptie.

Koeien zonder hoorns en varkens zonder griep
Maar het blijft niet bij zalm. In de Amerikaanse staat Iowa deed het bedrijf Recombinetics onderzoek naar de onthoorning van koeien. Het resultaat zijn twee kalfjes waarbij de genen zo zijn aangepast dat ze geen hoorns zullen groeien. Beide kalfjes hebben een gen van de Angus runderen, een koeiensoort die van nature geen hoorns heeft. De onthoorning van koeien is nodig, omdat de koeien elkaar anders verwonden als ze met veel in een wei of stal gehouden worden. Het proces is pijnlijk voor het dier en bovendien hebben koeien zonder hoorns veel sneller last van ontstekingen. Door genetische modificatie zou dit niet meer nodig zijn. 

Ook varkens moeten er aan geloven. In Roslin maakte Dr. Whitelaw drie varkens resistent tegen varkensgriep door drie genen van de dieren aan te passen. De varkentjes worden nu getest of ze niet afwijken van normale varkens en daadwerkelijk resistent zijn. Varkensgriep, of influenza, is besmettelijk, zeker als veel dieren bij elkaar in één stal zitten. Bovendien is het virus in bepaalde vormen overdraagbaar op de mens. Dit zorgde in 2009 voor veel doden in Mexico. Recombinetics werkte ook met varkens. Zij creëerde een aantal varkens die net zo groot worden als normale varkens, maar daarvoor veel minder voedsel nodig hebben.

Onthoornen van koeienHet onthoornen van koeien

 

De voordelen van genetisch gemodificeerde dieren
Hoewel de genoemde in artikel nog niet op de markt verkocht worden, zouden ze in de toekomst voor efficiëntere voedselproductie kunnen zorgen. De belangrijkste voordelen van de huidige aanpassingen bij dieren zijn de productiekosten en opbrengst. De varkens en de zalm groeien beide een stuk groter of sneller zonder daar veel meer voedsel voor nodig te hebben. Recombinetics creëerde ook een rund dat meer spieren aanmaakt, waardoor er meer en malser vlees van de koe gehaald kan worden. Op die manier levert dit een efficiëntere manier van voedselproductie op voor de toekomst. 

Dierenziektes kunnen zonder inentingen of extreem antibioticagebruik worden voorkomen en vervelende zaken zoals onthoorning van koeien zijn niet meer nodig. Maar denk ook aan voorselectie van het geslacht van dieren. Er worden jaarlijks duizenden mannelijke kuikens vergast of in de shredder gegooid. Momenteel wordt er onderzoek gedaan naar kippen die alleen vrouwelijke eitjes leggen. Het doden van de haantjes is dan niet meer nodig. Bij runderen kan juist de tegenovergestelde selectie voordelig zijn: mannelijke runderen maken meer spieren aan en zijn dus geschikter voor vleesproductie dan vrouwtjes. 

Veiligheid voor gewassen
Ook insecten kunnen gemodificeerd worden. Het voorbeeld van muggen die geen malaria meer kunnen dragen is al genoemd. Hetzelfde kan gedaan worden bij de tseetseevlieg die slaapziekte verspreidt. Andere insecten vormen geen bedreiging voor menselijke gezondheid, maar knagen wel aan voedselgewassen. Het modificeren van insecten kan er voor zorgen dat boeren jaarlijks veel minder pesticiden hoeven te gebruiken. Vlak bij New York doet het bedrijf Intrexon Corp. onderzoek naar gmo motten. Een deel van de motten kunnen alleen onvruchtbare nakomelingen krijgen, waardoor de mottenpopulatie klein blijft.

Kritiek
Critici en milieuorganisaties vinden het produceren van genetisch gemodificeerde organismen onverantwoord. Volgens hen is er te weinig onderzoek gedaan naar de gevolgen voor menselijke gezondheid en de biodiversiteit in de natuur. Als genetisch gemodificeerde rassen zouden door bepaalde voordelen oorspronkelijke rassen weg kunnen concurreren. Bovendien is modificeren volgens critici geen oplossing voor het voedselprobleem op de lange termijn. Het stimuleert consumenten alleen maar om meer dierlijke producten te gaan eten. 

Een abonnement op OneWorld magazine voor 25 euro

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons