Het is voor veel Nederlanders een heilig huisje: elke dag vlees. Maar liefst 80 procent verslindt nog bijna dagelijks plakjes ham, boterhamworst, een stuk kip, biefstukje of slavink.
"Mannen krijgen er spierballen van"
Lisette Kreischer (32) – Dutch Weed Burger
Als het aan veganist Lisette Kreischer ligt, eten we in de nabije toekomst helemaal geen vlees meer. ‘Ik ben veganist geworden vanwege dierenleed en kwam er achter dat de plantaardige keuken veel duurzamer, gezonder én spannender is. Om bourgondisch te leven, hoef je echt geen vlees te eten.’ Met haar zeewierversie van de traditionele hamburger wil ze dit enthousiasme overbrengen. Zeewier heeft dezelfde eiwitcombinatie als vlees, maar de productie ervan is veel efficiënter. Omdat het in zee groeit, worden er geen bossen voor gekapt en wordt er ook geen water voor aangesleept. De wierburger slaat aan: op festivals staan de meest onverwachte klanten in de rij. ‘Vooral mannen vinden het fantastisch omdat je van zeewier spierballen krijgt.’ Volgens Kreischer is hoe het er uitziet net zo belangrijk als hoe het smaakt. ‘De vertrouwdheid van een hamburger wekt bij de meeste mensen verlangen op.’ Met The Dutch Weed Burger wil ze laten zien dat fastfood prima past in een duurzaam en plantaardig dieet.
"bio-industrie wordt overbodig"
Jaap Korteweg (51) – De Vegetarische Slager
De Vegetarische Slager wil de bio-industrie overbodig maken met bedrieglijk lekker plantaardig vlees. Oprichter Jaap Korteweg (51): ‘Ik voelde al langer weerstand tegen de intensieve veehouderij maar was verslaafd aan de smaak van vlees.’ Hij verkoopt onder meer kipspiesjes, gehaktballen en tonijnsalades op basis van soja, lupine (een boon) en groente. Regelmatig krijgt hij complimenten van vleesliefhebbers. Het geheim: het nabootsen van de complete smaakbeleving. ‘Als je een groen glibberig ding hebt met de smaak van biefstuk gaat het alsnog mis.’ Vegetariërs zijn in eerste instantie huiverig omdat de producten zo op vlees lijken. Eenmaal gewend vinden ze het juist fijn om niet apart te hoeven koken voor vleesetende gezinsleden. De slagerij speelde hier handig op in met de campagne Bedrieg je partner minstens eenmaal per week. Een mogelijk bezwaar is de prijs: voor 100 gram nepkip, betaal je drie keer zoveel als voor dezelfde hoeveelheid plofkip. Maar: ‘Hoe groter we groeien, hoe minder we hoeven vragen om onze kosten te dekken,’ aldus Korteweg.
"Vlees moet een traktatie zijn"
Samuel Levie (30) – Brandt en Levie
Worstmaker Samuel Levie is nog niet helemaal overtuigd van het aanbod aan vleesvervangers. ‘Na een tijdje denk je toch, nu heb ik wel genoeg spons gegeten.’ Wel moedigt hij aan om niet iedere dag vlees te eten. Hij komt vooral in opstand tegen de ellendige levens die bio-industrievarkens leiden en tegen de mondiale milieugevolgen van de massale vleesconsumptie. Levie wil laten zien dat vlees een traktatie is waar mensen zuinig mee moeten omgaan. De ambachtelijke worsten met ingrediënten als zwarte truffel en gebakken appel zijn bijzonder. Volgens sommigen, met een prijs van ongeveer 7 euro per worst, ook bijzonder duur. Maar er hangt nu eenmaal een prijskaartje aan varkens die de vrijheid hebben om door het veld te scharrelen en in de blubber te wroeten, gevoed met biologische granen en mais. Een keer in de twee weken kun je zo’n worstje wel kopen. ‘Met maar 10 gram pancetta kunnen Italianen een super lekkere pasta maken. Je hoeft niet meteen een hele karbonade weg te werken.’
"Je moet die energie die al bestaat gebruiken"
Sandra van kampen (49) – De Peulenparade
Een keer in de twee weken vlees – waar moeten we in de tussentijd dan onze eiwitten uit halen? De Peulenparade van Sandra van Kampen (Urgenda) poetst het imago van bonen, erwten, linzen en kapucijners op. Goedkope eiwitbronnen die weinig water kosten, de grond verrijken en veelzijdig zijn. Bonen zijn voor haar geen vleesvervangers, maar een smakelijke plantaardige bron van proteïnen op zich. ‘Als je wil dat mensen veranderen, moet je ze een positief alternatief geven.’ Volgens Van Kampen hebben de Postbus 51-spotjes die twee ons groenten en twee stuks fruit promoten weinig opgeleverd. ‘Dingen van bovenaf opleggen heeft geen zin.’ Dus schreven culinair journalisten over bonen, zetten grote cateraars ze een week lang op het menu en werd er een tuin geopend waar nieuwe bonensoorten voor de horeca worden gekweekt. Van Kampen bereikte met de campagne naar eigen zeggen met een klein budget een miljoen mensen. ‘De trendsetter begint, de massa volgt dan vanzelf.’
Zin om zelf aan de slag te gaan?
Probeer deze No-Tuna Sandwich (2 personen) uit Lisette Kreischer’s receptenboek NON*FISH*A*LI*CIOUS (zeewier en -pasta koop je bij natuurwinkels en toko’s)
Ingrediënten:
– blik kikkererwten
– stengel bleekselderij, kleingesneden
– 1/2 ui, gesnipperd
– 2 el sojanaise
– 1 el zeewierpasta (bijv. Atlantica® Sirène)
– sap van 1/4 citroen
– 1 tl zeewier (kelp- of dulsevlokken of gedroogde zeesla)
– augurk, fijngehakt
– zeezout en gemalen peper
– 4 zuurdesem boterhammen
– ijsbergsla, tomaat en komkommer
Giet de kikkererwten af en meng alle ingrediënten. Pureer tot grof egaal mengsel en breng op smaak met zeezout en peper. Beleg boterhammen met ijsbergsla, salade, schijfjes tomaat en komkommer. 'Tonijnsalade' over? Bewaar het in een luchtdicht bakje, dan is het de volgende dag ook nog lekker!
