Zes tips voor wie eerlijke groenten wil (zonder al te veel moeite)

Gelukkig is minister Carola Schouten (CU) van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit van plan de boer meer geld te doen toekomen door het voedselsysteem te hervormen – een minder scheve machtsverhouding tussen boer en supermarkt, en mogelijk een hogere prijs voor jou, de consument. Tot die tijd kun je als consument een groenteabonnement afsluiten, en daarmee de middle man die de supermarkt heet, omzeilen. Drie eerlijke tips:

Op die manier belandt jouw geld in de zak van de boer en niet in die van de grote supermarkten. Prijkt op het groenteabonnement een logo van een supermarkt? Dan kun je het abonnement waarschijnlijk beter aan je voorbij laten gaan. Een abonnement bij ‘Bioboer Giel’ klinkt bijvoorbeeld erg gezellig, maar bij het uitpluizen van de website stuit je op het volgende: ‘Bioboer Giel is speciaal opgericht om de klanten van de Coop-supermarkten te laten genieten van biologische groenten en fruit.’ Dan gaat een deel van jouw geld dus toch weer naar de supermarkt.

2. Doe je research

Verzeker jezelf ervan dat jouw geld in de juiste zakken belandt. Check bijvoorbeeld eens: mag je de boerderij bezoeken? Staat er een adres op de website van het groenteabonnement dat je op het oog hebt? En als je dat adres intikt op Google Maps Street View, wat zie je dan? Een schattige zorgboerderij met boerderijwinkeltje (zoals bij Tuinderij de Groene Steen) of veel grootschaliger: eindeloze rijen monocultuur zonder boerderij in zicht (Bioboer Giel)? Bel de boer eens op of, beter nog, ga langs.

3. Kies voor transparantie

Neem boerderij Landzicht, die met haar ‘Groentenabonnement’ groentepakketten levert die je op adresjes door heel Zuid-Holland kunt ophalen. Op de website vertellen de eigenaren precies hoe ze hun pakketten samenstellen: groenten worden door henzelf en een aantal biologische partners in de buurt geproduceerd – wie wat doet is precies terug te lezen. Ook een goed teken: bij Biologische Tuinderij De Elzenkamp mag je zelf met de handen en voeten in de modder.

De Duitse wiskundige Manuel Klarmann houdt zich met zijn bedrijf Eaternity bezig met het berekenen en terugdringen van de CO₂-uitstoot van ons eten. In een interview met het Duitse SZ-Magazin zegt hij over lokaal geproduceerde groenten: ‘Regionaal produceren is vooral sociaal duurzaam […] maar het klimaat schiet er niet veel mee op. Het helpt in dat opzicht sowieso alleen indien de klant strikt seizoensgebonden producten koopt. Tussen oktober en december stijgt de klimaatafdruk van een kilo tomaten van 0,3 tot 1,7 kilo CO₂. In november zijn importartikelen uit Zuid-Europa al klimaatvriendelijker en in februari is deze discrepantie het sterkst. Met ingang van mei moet je tomaten dan weer regionaal gaan kopen.’ Drie duurzame tips:

Ga met de woorden van Klarmann in je achterhoofd op zoek naar een groenteabonnement dat geen groenten bevat die hier buiten het seizoen groeien. Neem Tuinderij De Volle Grond, die groentetassen bij afhaalpunten levert in de omgeving Utrecht. ‘Een oogstaandeel/groenteabonnement van Tuinderij De Volle Grond’, staat op hun site te lezen, ‘houdt in dat je van mei tot en met december wekelijks een tas vol verse groenten van het seizoen kunt afhalen op een van onze afhaalpunten.’ Zo heb je in elk geval acht maanden per jaar seizoensgebonden groenten.

5. Kies voor biologisch

Ga je voor een biologisch groenteabonnement, dan zijn je groenten zonder synthetische bestrijdingsmiddelen verbouwd. Om ziekten en plagen op akkers en in kassen op biologische wijze tegen te gaan, wordt bijvoorbeeld gebruik gemaakt van natuurlijke vijanden (insecten) en wisselteelt (niet elk jaar opnieuw dezelfde gewassen op dezelfde akker). Synthetische pesticiden hebben onder meer een enorm negatieve impact op de bestuivers van deze aarde; het milieuprogramma van de Verenigde Naties, IPBES, noemde pesticiden eerder dit jaar een van de grote oorzaken achter de massale insectensterfte.

Moet je toch langs de supermarkt, kijk dan eens goed rond bij het groenteschap. Bij veel producten staat het land van herkomst aangegeven. Als ze van ver komen, kijk dan: werden ze per boot of vliegtuig vervoerd? Ingevlogen producten zou je niet moeten kopen, zegt Klarmann. Neem papaja’s: ‘Een kilo papaja’s die per schip uit Brazilië komt, is verantwoordelijk voor ongeveer 2 kilo CO₂. Als ze met het vliegtuig komen is dat 9 kilo.’

Tot slot een stelregel die ik zelf inmiddels hanteer: hoe kneuteriger de website eruitziet, hoe beter, want hoe kleinschaliger en minder commercieel. En dat is de laatste tip.