Een lamp die aangaat als je haar aait, een jas zonder naden en een nagenoeg platte bloemenvaas: ontwerpen waarop studenten van de Design Academy Eindhoven dit jaar afstudeerden. Ze zijn tot en met 30 oktober te zien op de Dutch Design Week in Eindhoven. Het zijn oeh- en ah-ontwerpen, mooi en innovatief. Maar Dave Hakkens (28) heeft niet zoveel met dit soort producten: “Ik waardeer alle ontwerpers, maar ik wil mijn eigen tijd graag gebruiken om problemen in de wereld te helpen oplossen.” En dan heeft Hakkens het over de grote problemen, zoals milieuvervuiling.
21 miljoen kijkers
Hijzelf studeerde in 2013 af aan de Design Academy, cum laude. Zijn eerste afstudeerproject was Phonebloks, een modulaire smartphone die bestaat uit een soort legoblokjes. Die onderdelen kan de gebruiker zelf vervangen (zoals de fotocamera), zodat een telefoon veel langer meegaat. Hakkens maakte een proefmodel, een begeleidend filmpje (dat al meer dan 21 miljoen keer is bekeken) en een website. Het proefmodel werkte niet echt; Hakkens wilde met zijn project vooral de ontwikkeling van modulaire telefoons stimuleren, om zo iets te doen aan de enorme afvalberg die de elektronica-industrie en haar klanten voortbrengen.
Phonebloks is nooit in productie genomen, maar het idee kreeg veel media-aandacht in binnen- én buitenland (CNN, TIME, The Guardian), het online forum dat Hakkens opzette voor ontwikkelaars heeft meer dan 36.000 gebruikers en hij voerde gesprekken met veel fabrikanten. “Inmiddels hebben bijvoorbeeld Motorola en LG telefoons op de markt gebracht die voor een deel modulair zijn.” En uit eigen land komt de Fairphone, een volledig modulaire en ‘eerlijke’ telefoon van ontwerper Bas van Abel, dit jaar ambassadeur van de Dutch Design Week (Tegenlicht maakte een aflevering over de Fairphone).
In een uur tijd verzamelden we zo’n zestig kilo plastic afval. Dat was heel goed voor mijn motivatie
Gratis handleidingen
Hakkens’ tweede afstudeerproject was Precious Plastic, een machine die plastic recyclet. Een wapen tegen de plastic soep. Het idee is dat iedereen met wat technisch inzicht de machine moet kunnen maken en gebruiken; handleidingen zijn gratis te downloaden en Hakkens maakte aantrekkelijke filmpjes met uitleg. Eerst verpulver je het plastic en vervolgens gebruik je bijvoorbeeld een mal om er iets nieuws van te maken, zoals een bloempot. Inmiddels staat er een Precious Plastic op ongeveer vijftig tot honderd plekken in de wereld, zoals op Bali. Daar worden onder meer nieuwe producten gemaakt uit plastic afval op de stranden. Onlangs was Hakkens op het eiland en hielp hij mee het strand schoon te maken (filmpje). “In een uur tijd verzamelden we zo’n zestig kilo plastic afval. Dat was heel goed voor mijn motivatie, ik dacht: fuck, ik moet hier echt mee doorgaan.”
Bloempotten en fruitschalen gemaakt van plastic afval met de Precious Plastic.
De jonge ontwerper geeft ook lezingen over zijn projecten voor een betere wereld, zoals pas geleden in Chicago en Mexico-Stad. Hij merkt dat zijn verhaal aanslaat. Hakkens spreekt dan ook met veel enthousiasme, als een positieve activist en een inspirator, als iemand met dromen, maar ook als iemand die zich heus realiseert dat je de wereld niet in een mum van tijd kunt veranderen.
“Het mooie van deze periode is dat je ontwikkelingen met dank aan internet veel makkelijker in gang kunt zetten. Je kunt als ontwerper aan de andere kant van de wereld iets bereiken, zonder dat je daar fysiek hoeft te zijn”, zegt Hakkens. “Dat geeft mij hoop."
Telkens strijd
Hoe is Hakkens de geëngageerde maker geworden die hij nu is? Daarvoor moeten we terug naar zijn begintijd op de Design Academy. “Ik maakte in die periode een paar reizen naar landen waar ze het veel minder goed hadden. Toen ik terugkwam, zag ik studenten die zich druk maakten om een tintje blauw. Daar kon ik niets mee.” Ook films en boeken, zoals The Story of Stuff, vormden Hakkens. “Ik ontdekte steeds meer dat ons systeem achter spullen kopen niet klopt. In het tweede jaar van mijn studie kwam de realisatie dat ik daar als designer iets aan kon doen.”
De docenten wilden vooral dat ik mooie dingen zou maken, maar dat boeide mij helemaal niet
Wie denkt dat Hakkens vervolgens door zijn docenten werd aangemoedigd, heeft het mis: “Het was telkens een strijd. De docenten wilden vooral dat ik mooie dingen zou maken, maar dat boeide mij helemaal niet. Ik vind iets mooi als het mooi is vanbinnen. Ik denk dat veel docenten uit een andere tijd komen en niet weten wat er allemaal in de wereld speelt.”
Anti-kraak
Het is misschien wel typisch Dave Hakkens: zijn werkplaats staat niet in designerstad Eindhoven, maar nét ernaast, in Helmond. “Het is daar een stuk goedkoper huren.” Hij werkt in een oud postkantoor en zit op een zelfgebouwde bureaustoel, met als basis een afgedankte stoel uit een Opel Corsa (filmpje). Ook woonde Hakkens een paar jaar anti-kraak.
Financieel houdt de designer niet veel over aan zijn werk. “Ik zou wel kunnen werken met subsidies, maar ik heb geen zin om dat allemaal uit te zoeken, dat vind ik saai. Ook wil ik geen geld vragen voor Precious Plastic: doordat je de handleidingen gratis kunt downloaden, is de impact denk ik veel groter.” Hakkens verdient momenteel vooral geld met lezingen en door bedrijven te adviseren op designgebied. “Het voordeel van hoe ik nu leef is dat mensen mij vaak iets gunnen. Ze bieden me dingen aan en betrekken me bij projecten.” Toch wil Hakkens uiteindelijk wel verder professionaliseren: “Als ik een jaar of veertig ben, wil ik mijn eigen ontwerpen misschien wel gaan verkopen.”
Hakkens hoopt dat er tegen die tijd een stuk minder slecht geproduceerde spullen te koop zijn. “Het is zo saai dat we als consument steeds na moeten denken over hoe iets gemaakt is. Wat nou als de ontwerper dat gewoon goed doet?”
[[{“fid”:”51684″,”view_mode”:”file_styles_artikel_volle_breedte”,”fields”:{“format”:”file_styles_artikel_volle_breedte”,”field_file_image_title_text[und][0][value]”:””,”field_file_image_alt_text[und][0][value]”:””},”type”:”media”,”attributes”:{“alt”:”Tweak a chair #storyhopper”,”style”:”height:327px; width:581px”,”class”:”file-file-styles-artikel-volle-breedte media-element”}}]]
Het videokanaal van Dave Hakkens (met onder meer een filmpje waarin hij een kip haar veren teruggeeft): Story Hopper.
