Windmolens, elektrische auto's, minder vlees eten… Allemaal noodzakelijk om het klimaatprobleem tegen te gaan, maar wat doen we met de enorme hoeveelheid CO2 die zich nu al in de atmosfeer bevindt? En de vele tonnen die – of we het nou willen of niet – nog zullen volgen? Een klein Amsterdams bedrijfje is er druk mee bezig om daarop het antwoord te vinden.
Skytree. Het klinkt als zo'n geheim genootschap die je in James Bond-films tegenkomt. Gelukkig blijkt dat mee te vallen. Alhoewel… Voordat ik Bardia Alaee, hoofd marketing van Skytree, te spreken krijg, bevind ik mij voor een wat smoezelige voordeur die tevens dienst doet als nooduitgang. De bedrijfsnaam is nergens te vinden, maar gelukkig staat de deur gewoon open. Op mijn weg door het riante trappenhuis passeer ik een balletstudio en vele dichte deuren. Helemaal bovenin ontdek ik een zolderruimte waar een tiental mensen achter hun laptop zitten. Ik word opgemerkt door een slaperige jongen die verveeld zijn oordopjes uitdoet. ‘Skytree? Ik geloof dat ze daar achterin zitten.’ En inderdaad.
Bardia Alaee blijkt een vriendelijke man die alle tijd neemt voor mijn vragen. Samen met vijf collega's runt hij een start-up die zich bezighoudt met één van de grootste uitdagingen van onze tijd: het terugdringen van de enorme hoeveelheid broeikasgas. De oplossing daarvoor blijkt nog niet zo eenvoudig.
Ruimtevaart
‘Skytree is een spin-off van ruimtevaartorganisatie ESA. Daar is men in 1996 begonnen met het maken van betere filters om hun ruimteschepen te ontdoen van CO2. Net als ieder mens ademen astronauten namelijk dit gas uit, maar in zo'n beperkte cabine kan dat al gauw tot problemen leiden. Mijn collega heeft enkele jaren geleden bedacht dat deze techniek ook nuttig kan zijn voor kantoren en huizen. Niet alleen om de CO2 weg te filteren, maar vooral om dit vervolgens weer te hergebruiken. Wij zien CO2 als een bouwsteen van de natuur. In praktische zin kan het worden ingezet om bijvoorbeeld zelf frisdrank te maken of voor het voeden van waterplanten in een aquarium.’
Alaee toont mij een klein apparaat dat middels een slang verbonden is met een klein aquarium. ‘Hier wordt de CO2 opgevangen en vervolgens gedoseerd afgegeven aan het water. Het voedt de planten en dat is weer goed voor de vissen en de kwaliteit van het water.’ Net als bij een frisdrankautomaat voor huishoudelijk gebruik, zijn dit toepassingen waarvoor men normaliter CO2-capsules koopt. Door de CO2 te gebruiken die al in de ruimte aanwezig is, wordt verpakkingsmateriaal en vervoer uitgespaard en krijgt de CO2 een tweede functie.
Beter dan bomen
Maar waarom niet gewoon wat meer groen in huis halen om de lucht te zuiveren? ‘Natuurlijk zijn planten en bomen hier veel beter in dan wij; zij zetten het zelfs om in zuurstof. Maar een boom “filtert” gemiddeld 20 kilo CO2 per jaar en begint daar pas mee als 'ie tien jaar oud is. Onze apparaten filteren diezelfde hoeveelheid per dag. Voordeel is ook dat deze techniek gewoon schaalbaar is, waardoor je in theorie tonnen CO2 kunt opvangen. Het opslaan zelf kost geen energie; alleen voor het weer loslaten heb je een verwarmingselement nodig.’
Het is precies dat loslaten en weer hergebruiken van CO2 wat zo interessant is. Alhoewel bomen en planten, los van de zuurstofproductie, weer één duidelijk voordeel hebben: ze slaan CO2 tijdens hun levenscyclus duurzaam op. Iets waar wij mensen nog geen goed alternatief voor hebben. Ook de mannen van Skytree niet. Want afvangen is één ding, maar wat te doen met al die overtollige CO2 — ooit veilig in de grond opgeslagen in de vorm van aardolie of aardgas, maar door de mens in slechts enkele decennia de atmosfeer ingepompt? ‘Biofuel zou een oplossing kunnen zijn, maar zover zijn we nog niet. CO2 is een recyclebaar product, maar het zoeken is nog naar goede oplossingen. Met terugpompen in de grond creeër je in feite een tijdbom. Dat lijkt me geen oplossing.’
Een ongemakkelijke waarheid
De toon van Alaee wordt wat somberder. ‘Sinds ik hier werk ben ik me meer gaan verdiepen in de problematiek. Als je ziet hoe groot het probleem is, dan verbaast het me hoe weinig steun wij krijgen vanuit de overheid of het bedrijfsleven. Heel veel beleid is gericht op symtoombestrijding — inzetten op groene energie bijvoorbeeld. Allemaal nodig, maar daarmee los je al die CO2 in de atmosfeer niet op. Wij wonen toevallig op een planeet waar alle voorwaarden precies goed zijn om planten en dieren te laten leven, maar dat is niet vanzelfsprekend. Kijk maar naar de planeten om ons heen. De aarde heeft er miljoenen jaren over gedaan om alle CO2 op te slaan in de vorm van olie en gas, maar wij pompen dat nu allemaal de atmosfeer in.’
Gelukkig gloort er ook hoop. Er zijn meerdere bedrijven met deze problematiek bezig en er wordt al gepraat over een mogelijke samenwerking om de krachten te bundelen. ‘Vooral het gebruiken van CO2 bij het omzetten van waterstof in energie, lijkt mij kansrijk. Audi is daar bijvoorbeeld mee bezig. Maar ook ontwerpers als Daan Roosegaarde, die met zijn Smog Free Tower veel aandacht genereert, kan een bijdrage leveren aan de oplossing.’ Aan dit kleine Amsterdamse bedrijfje zal het niet liggen. ‘Wij hebben onlangs een investering gekregen van €400.000 van een durfinvesteerder. Dat geld hebben we hard nodig om ons aquariumproduct door te ontwikkelen en om ons bedrijf gaande te houden. We zijn welliswaar commercieel, maar we zouden er best voor open staan om onze techniek open source aan te bieden aan duurzame partijen als dit een positieve impact op het milieu kan hebben. Er wordt al genoeg gepraat; het wordt tijd om iets te doen.’
