Szyszko attendeerde het publiek er ook op dat door deze catastrofe waardevolle, door de richtlijnen van de Europese Unie beschermde stukken natuur bedreigd worden, en er zo snel mogelijk actie moet worden ondernomen om deze biotopen te herstellen. De door de kleine letterzetterkevers aangetaste bomen moeten worden gekapt en uit het bos verwijderd. De minister gebruikte zijn persconferentie tevens om opnieuw te benadrukken dat het woud een cultureel erfgoed is en geen natuur. Over eventueel gevonden planten en diersoorten werd vrijwel niets vermeld en ook is de inventarisatie daarvan nog nergens te vinden. De persconferentie leek dan ook vooral bedoeld om het Poolse publiek ervan te overtuigen dat keihard ingrijpen noodzakelijk is, en volledig conform de wet.
Oude eik in Hasbruch – Foto: Natasja Wissink
Schuldige natuurbeschermers
De minister gaf aan dat door de druk van natuurbeschermingsorganisaties nu in eenderde van het boscomplex geen enkele beheersmaatregel zal plaatsvinden. Diplomatiek gaf hij die organisaties de ‘schuld’ van eventuele schade aan door de Europese richtlijnen beschermde biotopen. Viceminister Andrzej Konieczny stelde tijdens de persconferentie dat UNESCO op haar laatste vergadering in Istanbul unaniem het door het ministerie uitgevoerde ‘actieve beheer’ had goedgekeurd. Hij vergat te zeggen dat Polen op die conferentie vooral de opdracht had gekregen een geïntegreerd beheersplan op te stellen in samenspraak met lokale natuurbeschermingsorganisaties, en kapplannen te toetsen aan de te beschermen natuurlijke processen. De inventarisatie had blijkbaar vooral als doel gehad om niet alleen een beter idee te krijgen van de aanwezige dieren en planten, maar vooral van de menselijke aanwezigheid en invloed in het bos. Op basis van dat werk werd geconcludeerd dat er in het verleden mensen in het bos zijn geweest en er dus geen reden is om terughoudend te zijn wat betreft de menselijke rol in het beheer. Die constatering is echter niets nieuws: begrazing door koeien en andere huisdieren was in heel Europa op onontgonnen terreinen doodgewoon. De meeste oerwoudresten zijn dan ook vooral niet-aangeplante maar ooit begraasde oerbosresten, zoals ook geldt voor het oerbosrestje van Hasbruch en Neuenburg in Noord-Duitsland.
Kapvlaktes worden zelfs geploegd. Hoe dat bijdraagt aan bestrijding van schorskevers is volstrekt onduidelijk.
Minister overtreedt wet
Direct na de persconferentie maakte Agata Szafraniuk. juriste van de natuurbeschermingsorganisatie ClientEarth. de minister erop attent dat de voorgenomen kap ook als bestrijdingsmethode voor schorskevers de aanleiding vormde voor het starten van de inbreukprocedure door de Europese Commissie. Het is duidelijk dat het ministerie met de zogenaamd sanitaire kap zonder voorafgaand onderzoek naar de consequenties voor het oerbos Europese wetgeving overtreedt en ook riskeert dat het oerbos straks op de lijst van bedreigd werelderfgoed wordt gezet tijdens de vergadering van UNESCO deze zomer in Krakow. Sterfte door schorskeverplagen is namelijk een volledig natuurlijk fenomeen en hoort juist bij de dynamiek van een natuurlijk bos.
Kapvlakte omringd door dode fijnsparren
Kap gaat door
De kap in het woud van Bialowieza gaat ondertussen door. In het afgelopen jaar hebben de drie boswachterijen samen onder het mom van ‘actief beheer’ 64 duizend kubieke meter hout gewonnen waarvan 25 duizend kubieke meter uit die delen van het bos die onder de bescherming van UNESCO vallen. In totaal is dat zo’n 533 treinwagons aan hout. In de plannen voor het komend jaar zijn nog eens 365 locaties aangewezen waar men van plan is hout te gaan oogsten. Ondertussen is van de eventuele kap, in het kader van het ‘actief beheer’ (dus het kappen van door kevers aangetaste bomen), nog volledig onbekend waar die gaat plaatsvinden. De hoeveelheid die voor het kapbesluit van de minister mocht worden geoogst is ruim overschreden. Stichting Wild Polen heeft het afgelopen jaar alle kaplocaties in kaart gebracht. Die kaart laat een droevig beeld zien van de enorme schade die minister Szyszko al in het bos heeft aangericht. Gelukkig laten de houthakkers voorlopig de kostbaarste delen van het woud grotendeels intact, maar daaromheen begint het meer op een weiland dan op een woud te lijken.
[[{“fid”:”54305″,”view_mode”:”default”,”fields”:{“format”:”default”,”field_file_image_alt_text[und][0][value]”:”Kaart met kaplocaties “,”field_file_image_title_text[und][0][value]”:”Kaart met kaplocaties”},”type”:”media”,”attributes”:{“alt”:”Kaart met kaplocaties “,”title”:”Kaart met kaplocaties”,”style”:”height:810px; width:581px”,”class”:”file-default media-element”}}]]Kaart met kaplocaties op februari 2017, gemaakt door de stichting Wild Polen. Kap vooral in Natura2000 gebied.
Energiebos
De directeur van het Poolse Staatsbosbeheer, Konrad Tomaszewski, presenteerde ook nog de toekomstplannen voor de boswachterijen waarin het oerboscomplex ligt en die oerbosfragmenten in zich hebben. In die plannen wordt de boswachterij Browsk, meer dan eenderde van het totale boscomplex, tot een energiebos bestempeld. Natuurbeschermers maken zich daarover ernstige zorgen. De term ‘energiebos’ impliceert dat men hier ook hout en rottend hout gaat oogsten, om dat vervolgens in de vorm van houtsnippers of geperste pallets aan te bieden aan elektriciteitscentrales. Juist dat rottende hout is voor de natuur erg belangrijk. Veel zeer zeldzame keverlarven leven in dat rottende hout, zoals de larven van de juchtleerkever. Het verdwijnen van dat hout uit het bos kan er voor zorgen dat door het gekoppelde Europese elektriciteitsnetwerk Nederlandse huishoudens straks oerbosstroom uit het stopcontact krijgen.
____________________________________________________
Oproep!
Er komen de komende tijd een aantal bijeenkomsten waar we opnieuw graag bij willen zijn. Omdat mogelijk te maken, blijven we onze artikelen over het laatste oerbos crowdfunden. Vind je het belangrijk dat OneWorld de vinger aan de pols houdt? Dan kun je via dit donatieformulier een bijdrage leveren.
_______________________________________________________
