Gisteren was er een rapportage te beluisteren vanuit het oerbos van Bialowieza, gemaakt door onze collega Michiel Driebergen van VPRO Bureau Buitenland. Michiel bezocht het oerbos van Bialowieza, vlak nadat Van de Kar er was geweest. De uitzending kun je beluisteren via uitzending gemist van NPO.
Wat heeft je ertoe gebracht om helemaal in het oerbos van Bialowieza te gaan protesteren?
Dat kwam door het lezen van de artikelen over het oerbos die de afgelopen maanden op OneWorld en in andere media verschenen. Ergens voelde ik iets speciaals met dit bos. Door alles wat ik erover heb gehoord, kwam het heel dichtbij. Het is het laatste oerbos bij ons in de buurt en daarom voelde ik dat het belangrijk is om juist dit bos te behouden. Ik heb nog nooit geprotesteerd, dus dit was best een impulsieve actie.
Het bospad van de actie – Foto: Jan van de Kar
Ik ben veel met natuur en milieu bezig. Naast mijn studie werk ik bij het duurzame energiebedrijf VandeBron om zonne- en windenergie aan de man te brengen. Ergens heb ik een enorme hekel aan de arrogantie van de mens. Het idee dat we als mensen de natuur naar onze hand kunnen zetten, klopt niet. Dat minister Szyszko besluit het enige oerbos in Europa om te hakken, is toch arrogantie ten top? Luchtverontreiniging en het broeikaseffect zijn belangrijk, maar raken me niet zo sterk als de kap van dit bos. Het vernielen van het oerbos van Bialowieza doet me echt wat. Als dat bos verdwenen is, is het hele continent een steriele boel geworden.
Hoe ben je in het oerbos van Bialowieza terecht gekomen?
Ik heb vorige week mijn vouwfiets gepakt en ben gaan liften vanuit Gouda. Ook heb ik een aantal afstanden met de trein afgelegd, omdat ik af en toe geen lift kon krijgen. Zo ben ik uiteindelijk in Warschau terechtgekomen. Vanuit Warschau ben ik verder met de trein gereisd. Woensdagnacht om twaalf uur kwam ik in Bialowieza in het actiekamp aan waar mijn vouwfiets weer goed van pas kwam. Op dat moment waren er in het kamp, naast een heleboel Polen, drie journalisten uit Zwitserland.
Pro-kap demonstratie
Hoe was het daar?
Donderdag was ik bij de persconferentie die minister Szyszko gaf voor een delegatie van UNESCO. Die conferentie had als doel om de mensen te overtuigen van de noodzaak om het bos door mensen te laten beheren en dus in te grijpen om de plaag van de letterzetter kever te bestrijden en hout te oogsten. Op de conferentie was een heleboel pers afgekomen uit diverse Europese landen en uit Polen zelf. Doordat ik naast de directeur, Robert Cyglicki, van Greenpeace Polen stond, kon ik een beetje begrijpen wat er allemaal aan de hand was. Hij vertaalde veel van wat er gezegd werd en stond ook de buitenlandse pers te woord, waardoor ik veel wijzer werd over de situatie. De minister werd door zijn eigen supporters toegejuicht. Ik zag ook enorme spandoeken aan de lokale kerk hangen die voor de bestrijding van de letterzetters pleitte en er protesteerde een groep mensen van de pro-kap organisatie Santa. Met het enorme aantal boswachters was de sfeer behoorlijk gespannen.
8ste blokkade – Foto: FB Kamp voor het oerbos
En toen?
Toen zijn we eerst teruggegaan met de mensen van Greenpeace naar het kamp en hebben we een enorme hoeveelheid proviand bij elkaar gehaald en een lading ijzeren pijpen gepakt. We zijn toen naar de groep activisten gegaan, die een van de velmachines in het woud geblokkeerd hadden. Op dat smalle bospad aangekomen, wilden de politie en de boswachters ons eerst niet doorlaten om ons bij de andere activisten aan te sluiten. Maar nadat ze onze gegevens hadden genoteerd, konden we de andere activisten gedeeltelijk aflossen.
Vervolgens heb ik die nacht samen met de andere activisten midden in het bos bij de geblokkeerde velmachine geslapen. Met een stuk zeil hadden we van de velmachine onze eigen slaapkamer gemaakt.
Voorkomt dat dat monsterlijke apparaat de volgende bomen gaat kappen
Een bijzondere ervaring. Het voelde heel speciaal om je zo bewust te zijn van het feit dat je zo’n machine als het ware hebt getemd en gevangengenomen. Dat je nu de baas bent en voorkomt dat dat monsterlijke apparaat de volgende bomen gaat omleggen. Gezellig en mooi om in dat onmetelijke bos te liggen met elkaar, was het daarnaast ook. Met een beetje muggenspray had je gelukkig ook niet veel last van de muggen die er in grote getale zitten.
Kamperen onder velmachine – Foto: Jan van de Kar
Na die nacht ben je weer teruggegaan naar het kamp?
Ja, eerst ben ik weer teruggegaan naar het hoofdkamp in Bialowieza. De sfeer daar was goed. Alles gebeurde min of meer vanzelf zonder een organisatie, maar ik kon natuurlijk niet alles begrijpen van wat er gebeurde. Wel begreep ik dat er wat gedoe was over mogelijke spionnen in het kamp. [Uiteindelijk hoorde we via onze bronnen bij Greenpeace dat er inderdaad een geheim agent van de Poolse overheid in het kamp was aangetroffen die zich met soja-pasteitjes voordeed als een gewone deelnemer] Om de kans te hebben om een velmachine te blokkeren, is het natuurlijk belangrijk dat de boswachters niet weten waar je naartoe gaat. Op het kamp vermoedde ze dat er een iemand was die belangrijke informatie doorspeelde. Dat gaf natuurlijk wel wat wrevel en gedoe.
Wel begreep ik dat er wat gedoe was over mogelijke spionnen in het kamp.
De dag daarop heb ik mee gepatrouilleerd in het bos en hebben we nog verschillende nieuwe plekken ontdekt waar gekapt was in Natura 2000 en UNESCO beschermd gebied. Die inspecties zijn erg belangrijk, omdat op die manier bewijs wordt verzameld voor de Europese Commissie tegen de Poolse minister. Met dat bewijs wordt het straks steeds waarschijnlijker dat de Commissie de Poolse regering veroordeeld krijgt voor het niet naleven van de Europese wetten. Na nog twee nachten op het kamp heb ik mijn spullen weer gepakt en ben ik met iemand mee naar Warschau gereden en vanuit daar door naar Gouda gegaan.
Wat kun je mensen adviseren die er heen zouden willen gaan?
Doe het. Ze hebben daar graag activisten uit andere landen, omdat het lastig is voor de Poolse politie en de boswachters om hun opdrachten uit te laten voeren aangezien ze dan vertalers moeten inschakelen. Ook wordt er daar door de regering intense propaganda bedreven gericht op het legitimeren van het kapbeleid van minister Jan Szyszko. Hierdoor voelen Poolse mensen zich een beetje onzeker. Het feit dat het protest internationaler wordt door internationale activisten helpt Polen een beter imago te geven.
Video over het ‘Kamp voor het Woud’ met daarin meer over hoe je mee kunt doen. (Let op: Engels ondertiteld).
Ikzelf werd door de Poolse televisie geïnterviewd over waarom ik daar was. Als je ter plekke bent dan valt het qua spanning overigens allemaal best mee. Bovendien heb je veel impact. Je kunt 200 bomen per dag redden en dat is toch niet niks. Het is een mooi vreedzaam protest dat toch erg effectief is. Geen demonstratie, maar echt een concrete actie waar jouw lichaam als het ware tussen de machines en de bomen staat. Natuurlijk is het handig Pools te kunnen verstaan en spreken, maar met Engels kom je ook een heel eind. Het is slim om regenspullen en muggenspray bij je te hebben voor het geval dat. Als je in de buurt bent, moet je er zeker langsgaan. Het kamp is ook gewoon een toffe plek waar je best een nachtje kan kamperen.
______________________________________________________
Oproep!
Er is in Polen binnenkort een bijeenkomst van UNESCO waar we graag bij willen zijn. Om dat mogelijk te maken, blijven we onze artikelen over het laatste oerbos crowdfunden. Vind je het belangrijk dat OneWorld de vinger aan de pols houdt? Dan kun je via dit donatieformulier een bijdrage leveren.
_______________________________________________________
