Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
Tijdens de lange minuten voordat het resultaat van de zwangerschapstest zichtbaar worden, schiet de vraag al snel door je hoofd. Wat als ik een abortus moet laten uitvoeren? Wie ook ooit panikerend op de wc heeft gegoogeld naar opties, zal erop zijn gestuit: de abortuspil. Vrouwen die slechts een paar weken zwanger zijn kunnen met deze pil een miskraam opwekken.
Dat proces is volgens ervaringsdeskundigen zeker geen pretje – vergelijk het met een extreem heftige menstruatie – maar wordt vaak als minder ingrijpend ervaren dan een ingreep bij de kliniek of in het ziekenhuis.
Met het aantreden van het nieuwe kabinet zag oud-minister Edith Schippers (VVD) van Volksgezondheid haar voornemen om abortus toegankelijker te maken tenonder gaan. Schippers wilde de abortuspil ook beschikbaar maken via de huisarts.
Haar redenering? De drempel voor abortus wordt zo lager en het proces comfortabeler, omdat er begeleiding is van een vertrouwenspersoon.
Christenen zijn geen fan
Maar de christelijke conservatieven van de ChristenUnie en de CDA, die deel uitmaken van het kabinet Rutte-III, zijn juist voor verhoging van die drempel. Zij menen dat vrouwen sneller overgaan tot abortus wanneer ze een abortuspil via de huisarts kunnen bemachtigen.
Opmerkelijk genoeg vonden zij een bondgenoot in regeringspartner D66. De democraten waren eerder vóór de abortuspil bij de huisarts, maar zijn nu 180 graden gedraaid. Hun argument: de juridische constructie is onhandig.
“
"Vrouwen denken hier heel goed over na"
En nu zijn we dus terug bij af: ongewenst zwangere vrouwen moeten voor een abortus naar een kliniek of ziekenhuis met abortusvergunning. De argumenten van de regerende partijen tégen de abortuspil bij de huisarts zijn echter makkelijk onder uit te halen en maken het nu lastiger voor vrouwen die de zware keuze voor abortus al hebben gemaakt.
Vrouwen kunnen prima zelf nadenken
Het idee dat vrouwen eerder zouden overgaan tot abortus wanneer de abortuspil bij de huisarts beschikbaar is, wijst op een ouderwets vrouwbeeld. Besluiten dat je een abortus nodig hebt, is niet niks: vrouwen bedenken niet opeens in een sentimentele impuls dat ze hun baarmoeder willen laten leeghalen. Het is een enorm lastige keuze, met alle fysieke en mentale gevolgen van dien. Vrouwen denken hier heel goed over na.
Cijfers ondersteunen dat: in Frankrijk en Zweden is de abortuspil via de huisarts beschikbaar en zijn het aantal zwangerschapsafbrekingen sinds deze aanpak niet gestegen. Dat het toegankelijker wordt, betekent niet dat vrouwen in grote getallen de abortuspil gaan slikken.
Niemand wíl namelijk een abortus. Maar als een vrouw dat moeilijke besluit neemt, moet het haar zo makkelijk mogelijk worden gemaakt. De kans is erg klein dat een vrouw die het kind wil houden, bij de introductie van de abortuspil bij de huisarts opeens denkt: “Oh, is het zó makkelijk? Count me in!”
Het recht staat niet vast
Juridisch is het op dit moment inderdaad niet zo simpel om de abortuspil bij de huisarts te krijgen. Het zou betekenen dat huisartsen een aparte vergunning moeten krijgen, omdat op dit moment zwangerschapsafbreking (behalve dan door bevoegde artsen in ziekenhuizen en klinieken) strafbaar is.
“
Als een vrouw het moeilijke besluit tot abortus neemt, moet het haar zo makkelijk mogelijk worden gemaakt
Maar juridische hervorming is mogelijk: het recht staat niet vast. Er is bijvoorbeeld een
petitie gestart door vooraanstaande vrouwenrechtenorganisaties om de abortuspil uit het Wetboek van Strafrecht te halen, zodat abortus toegankelijker wordt en de druk op klinieken verlicht wordt. In de
initiatiefwet voor de abortuspil via de huisarts van Corinne Ellemaat (GroenLinks) en Sharon Dijksma (PvdA) staat deze mogelijke juridische aanpassing uitgebreider beschreven.
Was een partij zoals D66, die nu opeens juridische bezwaren heeft, écht gemotiveerd om dit mogelijk te maken, dan hadden ze wel het proces van juridisch hervorming gestart. Helaas lijkt het erop dat de lobby van hun christelijke vrienden heeft gewerkt.
Keuzevrijheid voorop
Natuurlijk zitten er haken en ogen aan de abortuspil bij de huisarts. Artsen bij een ziekenhuis of kliniek zijn gespecialiseerd in abortus en voor hen is op dit moment alles juridisch geregeld, in tegenstelling tot huisartsen. Maar voorop zou moeten staan dat de abortuspil via de huisarts de keuzevrijheid van vrouwen vergroot.
Ze kunnen dan kiezen voor de vertrouwde, warme omgeving van hun huisarts (waarbij de grote meerderheid van de vrouwen die een zwangerschapsafbreking wil als eerste aanklopt), of voor de anonieme setting van een kliniek of ziekenhuis. De huisarts kan vanuit de hoedanigheid als vertrouwenspersoon ook voorkomen dat er nog een keer een abortus moeten worden uitgevoerd, door adequate begeleiding op het gebied van anticonceptie.
De abortuspil bij de huisarts is de volgende stap voor de reproductieve rechten van Nederlandse vrouwen. Het is te hopen dat de huidige regerende partijen weer van gedachten veranderen.
Tot dan: wil het huidige kabinet écht minder abortussen, dan zal het eerst anti-conceptie in de basisverzekering moeten opnemen.
Dit stuk werd eerder op Vogue gepubliceerd
