Brazilliaanse vrouwen bereiden zich voor een protest tegen conservatief abortusbeleid. De geschilderde doodshoofden symboliseren de vrouwen die aan abortus zijn overleden en gaan overlijden in Brazilië.Beeld:Wies Ubags
“Als het zelfs in een streng katholiek land als Ierland lukt…”
De legalisering van abortus in Brazilië is nog niet in zicht. Maar vrouwengroepen putten hoop uit het recente succes in Argentinië, waar het Huis van Afgevaardigden vóór stemde.
Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
“Ik ben met de behandeling begonnen. Ik heb koude rillingen”, klaagt Ana, die in de negende week is en haar zwangerschap wil afbreken. Na vijf uur en hevige pijnen is ze de wanhoop nabij. “Ik weet niet meer wat ik moet doen. Het doet te veel pijn, ik hou het niet vol. Ik denk dat ik ga flauwvallen.”
Ana praat op WhatsApp met de leden van een groep vrouwen die elkaar advies geven over hoe ze abortus moeten plegen. De beheerders van de groep sturen de pillen per post aan de vrouwen die hun zwangerschap willen beëindigen. BBC News Brasil kreeg toegang tot deze groep van negentig vrouwen, die zijn verspreid over heel Brazilië, nam er vijf maanden undercover aan deel en publiceerde op 6 juni deze chat tussen Ana (niet haar echte naam, maar een die de BBC haar gaf) en haar lotgenotes.
Andere vrouwen proberen Ana moed in te spreken. “Rustig, mijn vriendin, ik heb die pijn ook gehad. Is er iemand bij je?” Ana antwoordt dat alleen haar kleine broertje thuis is, dat van niks weet. Na zeven uur houdt ze het niet meer en wil ze een ambulance bellen. Maar de anderen raden het haar af. Ze overtreedt de wet, haar abortus is illegaal, en als ze naar het ziekenhuis gaat, wordt ze ontmaskerd.
Hete aardappel
In Brazilië is abortus verboden, met uitzondering van drie gevallen: als het leven van de moeder in gevaar is, als het kind een hersenafwijking heeft of als de zwangerschap het gevolg is van een verkrachting. Conservatieven in het Braziliaanse congres proberen nu de wet zo te veranderen dat abortus in alle gevallen verboden is. Het leven van de ongeboren vrucht gaat voor en begint bij de bevruchting van de eicel, zo redeneren ze.
Tot ontsteltenis van vrouwenbelangengroepen stemde een commissie van het Huis van Afgevaardigden vorig jaar voor zo’n algeheel verbod. Het voltallige Huis moet zich nu over de kwestie buigen, maar schuift deze als een hete aardappel voor zich uit.
Jean Wyllys, een vooruitstrevend parlementslid van de kleine socialistische partij PSOL, probeert nu via het Hooggerechtshof abortus volledig gelegaliseerd te krijgen. Het Hof heeft voor begin augustus hoorzittingen met maatschappelijke organisaties van allerlei pluimage georganiseerd om deze lastige kwestie tot een goed eind te brengen.
“
Het voltallige Huis moet zich nu over de kwestie buigen, maar schuift deze als een hete aardappel voor zich uit
Legalisering is zo belangrijk omdat vooral arme vrouwen het slachtoffer zijn van het verbod, betogen vrouwenorganisaties. Rijke vrouwen die zich willen laten aborteren en niet aan de wettelijke voorwaarden voldoen, gaan desnoods naar het buitenland. Arme vrouwen nemen hun toevlucht tot illegale aborteiras (vrouwen die de abortus uitvoeren) in hun wijk of zoeken een andere oplossing, zoals de WhatsApp-groep van Ana.
Uit het Nationale Abortusonderzoek in 2016 bleek dat in 2015 416.000 Braziliaanse vrouwen hun zwangerschap afbraken. Er werden dat jaar 1.667 legale abortussen uitgevoerd, minder dan een procent dus, een druppel op een gloeiende plaat. Volgens het Nationale Abortusonderzoek komt de helft van de vrouwen die onveilige en illegale abortussen uitvoeren toch in het ziekenhuis terecht, omdat er complicaties optreden. Tussen experts bestaat onenigheid over het jaarlijkse aantal gestorven vrouwen ten gevolge van een onveilig uitgevoerde abortus. Betrouwbare statistieken worden onder andere bemoeilijkt door het feit dat ziekenhuizen de doodsoorzaak niet altijd juist registreren.
De krant Estado de São Paulo berichtte in december 2016 dat er vier vrouwen per dag overlijden als gevolg van het onveilig afbreken van hun zwangerschap. Maar volgens tegenstanders van abortus wordt dit cijfer opgeblazen om de argumentatie vóór legalisering te versterken.
Als het zelfs in het katholieke Ierland lukt
Terwijl er in Brazilië geen schot zit in een liberalere abortuswetgeving en zelfs de conservatieve tegenkrachten in het congres alleen maar sterker worden, gloort er in andere landen hoop. In het katholieke Ierland stemde tweederde van de bevolking eind mei voor legalisering in een referendum. Het Huis van Afgevaardigden in Brazilië’s zuidelijke buurland Argentinië besloot op 14 juni met een nipte meerderheid tot legalisering.
Het bracht een schokgolf door Latijns-Amerika teweeg: het was het nieuws van de dag, een overwinning voor de vrouw! Alleen in Uruguay en Cuba is abortus gelegaliseerd, in andere landen is het verboden of mag het onder strikte voorwaarden, zoals in Brazilië. Dat heeft als gevolg dat honderdduizenden, zo niet miljoenen vrouwen hun toevlucht moeten zoeken tot het illegale circuit.
“
Het bracht een schokgolf door Latijns-Amerika teweeg: het was het nieuws van de dag, een overwinning voor de vrouw!
In Argentinië is de strijd nog niet gestreden. Het voorstel moet nog naar de Senaat. Maar waar vrouwen in andere landen vooral jaloers naar kijken is de saamhorigheid en vasthoudendheid van vrouwengroepen van allerlei signatuur om hun droom werkelijkheid te maken. Ze zijn jarenlang de straat opgegaan en hebben eindeloos gelobbyd bij politici. In Brazilië hebben vrouwengroepen moed geput uit het Argentijnse succes, want ook zij zijn regelmatig de straat opgegaan, om te protesteren tegen huiselijk geweld en voor legalisering van abortus.
Protest
Op 22 juni protesteerden vrouwen in zeven steden, waaronder de twee grootste, São Paulo en Rio de Janeiro. Het was de dag dat Brazilië moest voetballen tegen Costa Rica in het WK voetbal en dus vele Brazilianen helemaal in beslag werden genomen door hun nationale ploeg. Die ook nog eens won, en dát moest worden gevierd.
De opkomst, in Rio een kleine duizend, was dan ook niet overweldigend, maar de overtuiging niet minder. “Degenen die voor het leven zijn, zijn wij. We vechten voor het leven van de vrouw”, zei mede-organisator Ana Carolina Costa in Rio tegen de haar omringende journalisten. “We hebben een moeilijke weg voor ons, maar ik denk dat de winden uit Argentinië verlichting moeten brengen. Ik weet niet wanneer het ons lukt, maar ik ben optimistisch. Als het zelfs in een streng katholiek land als Ierland lukt…”
De zwangere Ana verliet na twaalf uur ondraaglijke pijn de WhatsApp-groep. Haar moeder kwam thuis en ze besloot haar geheim op te biechten, waarna ze samen spoorslags naar het ziekenhuis vertrokken. Over haar verdere lotgevallen is niets bekend.
Deze site maakt gebruik van cookies om u een optimale bezoekerservaring te bieden en onze site te verbeteren. AccepterenInstellingen
Cookiebeleid
Overzicht cookies op oneworld.nl
We verzamelen via cookies gegevens met het doel de technische werking van de website en uw gebruiksgemak te garanderen. De cookies (kleine tekstbestanden die bij het eerste bezoek aan deze website worden opgeslagen op uw computer, tablet of smartphone) zorgen ervoor dat de website naar behoren werkt en onthouden bijvoorbeeld uw voorkeursinstellingen. Ook kunnen wij hiermee onze website optimaliseren.
Hiervoor gebruiken wij cookies van Google Analytics, dat het sitegebruik geanonimiseerd registreert en hiervan gegevens opslaat. Met deze gegevens maken wij bezoekstatistieken, op basis waarvan we verbeteringen doorvoeren op onze website. Google Analytics verschaft deze geanonimiseerde data aan derden indien wettelijk verplicht, of als deze derden de data namens Google Analytics verwerken. Door gebruik te maken van deze website geeft u toestemming voor deze anonieme gegevensverwerking door Google Analytics.
Daarnaast gebruiken we functionele cookies van WordPress en WooCommerce. De cookies van WordPress zorgen ervoor dat de website beter kan worden gebruikt door bezoekers. Deze cookies zorgen er bijvoorbeeld voor dat u kunt zien of u bent ingelogd, ze houden ook bij welke individuele voorkeuren u hebt gekozen op uw profielpagina. De cookies van WooCommerce zijn van onze betaalde diensten (Vriendenabonnement, Vacaturebank, Partnernetwerk, Online agenda) en zorgen ervoor dat producten worden onthouden tijdens het aankoopproces. Elke aankoopsessie bij WooCommerce bevat een unieke code voor elke klant, zodat er kan worden achterhaald waar de productgegevens voor elke klant te vinden zijn.
Via deze cookiebalk krijgt u de mogelijkheid om de cookies te accepteren of de instellingen aan te passen. Onder 'Overige cookies' kunt u diverse cookies van externe diensten (zoals youtube, facebook, vimeo) uitzetten.
Een opt-out van Google Analytics op deze website kan via deze link.
Mocht u hierover vragen hebben, kunt u mailen naar: lezers@oneworld.nl
Op deze site gebruiken we functionele cookies van WordPress en WooCommerce. De cookies van WordPress zorgen ervoor dat de website beter kan worden gebruikt door bezoekers. Deze cookies zorgen er bijvoorbeeld voor dat u kunt zien of u bent ingelogd, ze houden ook bij welke individuele voorkeuren u hebt gekozen op uw profielpagina. De cookies van WooCommerce zijn van onze betaalde diensten (Vriendenabonnement, Vacaturebank, Partnernetwerk, Online agenda) en zorgen ervoor dat producten worden onthouden tijdens het aankoopproces. Elke aankoopsessie bij WooCommerce bevat een unieke code voor elke klant, zodat er kan worden achterhaald waar de productgegevens voor elke klant te vinden zijn. Deze cookies kunt u niet uitzetten.
In onze artikelen gebruiken wij content van diverse externe diensten. Het is mogelijk om de volgende cookies uit te schakelen. Hiermee wordt deze content niet langer getoond.
Naam cookie
Soort content
youtube_embed
Youtube player embed
vimeo_embed
Vimeo player embed
google_maps
Google maps embed
twitter_widget
Twitter social widget
soundcloud_embed
Soundcloud player embed
instagram_embed
Instagram embed
Daarnaast gebruiken we Google reCaptcha om de website te beschermen tegen bots. Ook dit kan hier uitgezet worden, maar formulieren die hiervan gebruik maken kunnen dan niet ingediend worden