V.l.n.r. Dennis*, Rikkert van Huisstede en Iza Awad
Interview

Deze mannen rocken de rok

Theatermaker Rikkert van Huisstede oogstte lof én spot door in een jurk aan De Slimste Mens mee te doen. Er is steeds meer ruimte voor mannen om zich te kleden zoals ze willen, maar er is ook nog een lange weg te gaan, weten deze drie rokkendragers (m).

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Met zijn optreden in De Slimste Mens oogstte theatermaker Rikkert van Huisstede maandagavond veel lof. Niet omdat hij won, maar omdat hij een jurk droeg.

Strikte gendernormen over hoe een echte man zich zou moeten kleden worden al langer op de proef gesteld. Volgens het gerenommeerde lifestyleblad GQ magazine zou 2019 al het jaar worden waarin mannen op rokken en jurken over zouden gaan. Acteur Billy Porter verscheen toen in een smokingjurk op de rode loper van de Oscars.

Maar dat Van Huisstede behalve veel positieve, ook negatieve reacties op zijn kleding kreeg, laat zien dat een man in een jurk of rok – tenzij het een djellaba, toga of kilt is – ook in 2021 nog niet zo ‘normaal’ is als een vrouw in een broek. Deze drie rok- en jurkdragende mannen kunnen daarover meepraten.

‘Sommige mensen walgen zichtbaar van me’

Dennis* (31) is docent bij een stichting die jongeren bewustmaakt over gender- en seksuele diversiteit.
Dennis (31)Beeld: Nine Kootstra
“Ik hou van het contrast tussen heel feminien en masculien. Dat probeer ik te verenigen in mezelf. Het begon op feestjes met nagellak, vervolgens maakte ik me ook op, en tot slot verruilde ik mijn broek voor een rok. Pas toen ik me op deze manier in het dagelijks leven begon uit te drukken merkte ik dat het meer was dan een verkleedfeestje.

Kay Garnellen – een trans man en pornoacteur – wakkerde mijn waardering voor het contrast tussen feminien en masculien aan. Ik kwam hem ooit tegen bij een lezing. Hij had een hanenkam en veel piercings, maar ook nagellak en een shirt met ‘Princess’ erop. Zijn lijf is in de traditionele opvatting vrij mannelijk: brede schouders, baardgroei, borsthaar. Ik herken mijzelf in hem, omdat ik zelf ook vrij groot ben en een flinke baard heb. En omdat mijn mimiek en lichaamshouding vaak worden gezien als mannelijk.

Het zorgt bij anderen wel voor verwarring, merk ik, dat contrast tussen feminien en masculien. Enerzijds ben ik trots op wat ik met mijn verschijning teweegbreng, anderzijds zorgt die verwarring er ook voor dat ik af en toe negatieve reacties krijg. Sommige mensen walgen zichtbaar van me; dat vind ik heftig. Ik voel me zelden onveilig, maar het komt wel voor. Gelukkig heb ik mijn grote en sterke lijf – dat geeft me toch een veilig gevoel. Door ervaringen van vrienden, die fysiek kwetsbaarder zijn, voel ik mij extra aangemoedigd om rokken te blijven dragen. Het schept ruimte voor anderen.

'Ik zie zoveel meer variatie in genderexpressie dan toen ik jong was'

Mensen vatten het feit dat ik er ‘anders’ uitzie soms op als een vrijbrief om me aan te raken – door bijvoorbeeld een knuffel te eisen. Op momenten dat ik lekker in mijn vel zit, kan ik zulke aandacht beter aan, net als de negatieve aandacht. Dan ben ik meer geneigd om nagellak, make-up en een rok te dragen dan wanneer ik down ben.

Ik zie zoveel meer variatie in genderexpressie dan toen ik jong was. De jongeren die ik spreek tijdens de workshops die ik voor Stichting Sexmatters verzorg, geven me moed en hoop. Zij verbazen me keer op keer met hoeveel ze eigenlijk weten over (gender)identiteit en -expressie.”

‘Ik krijg privéberichtjes van mannen die ook jurken willen dragen’

Rikkert van Huisstede (27) is theatermaker en zanger.
Rikkert van HuisstedeBeeld: Ernst Coppejans
“Als ik ’s ochtends voor de spiegel sta, voel ik me niet bewust mannelijk of vrouwelijk. Daar baseer ik mijn kledingkeuze ook niet op. Het is eerder andersom: wat ik draag, beïnvloedt mijn genderbeleving. Het is intuïtief en gevoelsmatig. Als ik een broek aantrek, voelt dat heel rechtlijnig. ‘Ik heb een plan vandaag!’ denk ik dan. Als ik een bepaalde vloeibare sexyness voel, dan kies ik minder snel voor een broek. Een jurk voelt opener, vloeiender, kwetsbaar.

De reacties zijn best positief. Mensen glimlachen en knipogen naar me, steken hun duim op, maken voorzichtig een complimentje. Als ik ga winkelen in een jurk bedenk ik dat andere mensen ook maar gewoon aan het winkelen zijn. Ze zijn lang niet altijd met mij bezig.

'Er zijn meer mannen die graag eens een jurk zouden dragen'

Ik merk telkens hoeveel ruimte er eigenlijk al is om dit te doen, als man. Je moet die ruimte alleen wel zelf vullen. Het is geweldig dat er zoveel kansen zijn om andere kanten van jezelf te ontdekken, en die aan anderen te laten zien. Ik wil de nare ervaringen van anderen niet bagatelliseren, maar mij is het in elk geval meegevallen – op een keer een klodder spuug in mijn richting na. Misschien zie ik het negatieve ook minder omdat ik volledig comfortabel ben met hoe ik eruitzie. Toen ik eens met een vriend door de stad liep viel het hem wél op hoeveel mensen me nakeken. Al zei dat, denk ik, meer over zijn eigen ongemak.

Zulk ongemak is zonde, want er zijn meer mannen die graag eens een jurk zouden dragen. Sinds we met de maatschappelijke beweging en theatervoorstelling Boys Won’t Be Boys zijn gestart, krijg ik hier regelmatig privéberichtjes over van mannen. Ze voelen zich niet thuis bij organisaties als het COC omdat ze daar voor hun gevoel homo, bi, of trans moeten zijn.

Ook de dragscene1 trekt deze mannen niet. Ze willen gewoon andere kleren aan! Ik adviseer hun om kleine stapjes te nemen: begin thuis, op een feestje, of – zoals ik – op het podium. Je identiteit is niet ineens blijvend veranderd, en wat het oplevert is een schat aan waardevolle informatie over het leven.”

‘Je hoeft je niet als queer te identificeren om een jurk aan te trekken’

Iza Awad (24) is kledingontwerper en scheikundestudent.
Iza Awad (24)Beeld: Maarten Nauw
“Voordat ik voor het eerst in een rokje over straat durfde, had ik al twee à drie jaar geëxperimenteerd. Dat moment kan ik me nog goed herinneren. Ik studeerde toen in Zweden. Ik ging naar een feestje in een jurk en was enorm zenuwachtig over wat er kon gebeuren. Maar de reacties waren zo fijn! Dat moment heeft me echt gesterkt in het idee dat ik dit vaker wilde proberen.

Ik ben half Egyptisch en half Nederlands, en heb daarom wel eens een djellaba gedragen – waar ik me overigens mannelijker in voelde. Eigenlijk zijn dat ook gewoon jurken, al noemen we ze anders en worden ze niet als feminien gezien. Zo zie je maar dat het enorm cultuur- en contextgebonden is. Ook in het Westen was het trouwens lange tijd volkomen normaal voor mannen om rokken te dragen.

Modetrends spelen steeds meer in op mannen in een jurk of rok

De strijd van mannen om rokken en jurken te ‘mogen’ dragen, begint eigenlijk pas net en het wordt nog niet echt opgepakt en genormaliseerd. Ik probeer een kleine stap te zetten met de volledig biologisch afbreekbare kledinglijn die ik ontwikkelde voor mijn master Scheikunde – hoewel je tussen mijn ontwerpen geen ‘dagelijkse’ outfits voorbij ziet komen. Ik merk wel dat huidige modetrends meer en meer inspelen op het beeld van mannen in rokken en jurken, al is Amsterdam vaak vrij laat wat dergelijke trends betreft.

Op de universiteit, en zeker bij mijn mannelijke begeleiders, was een kledinglijn ontwerpen als masterstudent Scheikunde al niet vanzelfsprekend – laat staan dat ik mannelijke modellen in rokken liet lopen in mijn show. Maar uiteindelijk steunden mijn begeleiders me en vonden ze de mannen in rokken om hen heen niet ongemakkelijk.

Ik zou andere mannen willen meegeven dat je je niet als queer hoeft te identificeren om een jurk aan te trekken. Ik ben ook bevriend met cisgender heteromannen bij wie ik merk dat ze dit allemaal best leuk vinden en ervoor openstaan het eens te proberen. Ik gun hen ook om door kleding en expressie andere kanten van zichzelf te ontdekken.”

Een eerdere versie van dit artikel verscheen op OneWorld.nl op 23 juli 2019.
* Om privacyredenen is Dennis’ achternaam niet vermeld. Zijn volledige naam is bij de redactie bekend.

Mijn lichaam, mijn regels

Traditionele mannelijkheid op de schop

  1. Drag queens zijn (meestal) mannen die een performance in uitbundige make-up en vrouwenkleren geven. Drag kings zijn (meestal) vrouwen die een optreden als man geven. Veelal is de nadruk op vrouwelijke en mannelijke stereotypes het punt. ↩︎

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons