Beeld: Ana Cruz
Opinie

Dit jaar vier ik Pride wél

“Ik dacht dat Pride nooit voor mij was. Maar voor het eerst vier ik het dit jaar wel”, schrijft Manju Reijmer. “De focus op trots en specifiek op homoseksualiteit voelde even beklemmend als alles wat eraan vooraf ging.”

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Het eerste wat je leert over queer-zijn is dat je het niet moet willen zijn. Homo, lesbi, nicht, wat er ook precies mee bedoeld wordt, positief is het meestal niet. En dan, bij de eerste gedachten die suggereren dat je niet hetero bent, komt de negativiteit. Op de momenten dat ik mijn interesse in onderbroekmodellen en een halfnaakte Justin Timberlake op de voorkant van de Hitkrant erkende, wist ik één ding zeker; als ik al ‘gay’ ben, dan in ieder geval niet zoals de halfnaakte mannen op Pride. Want zo wil je écht niet zijn.

Uit de hokjes

Er is veel fout met het stigma op homoseksualiteit, maar de logica die jonge queer-mensen doet redeneren dat een feestje speciaal voor hen het laatste is wat ze moeten willen, is bijzonder kwaadaardig. Toch bestaat dit op grote schaal.

Het is de bekende schijntolerantie. Heteromensen zijn zogenaamd niet homofobisch, maar wel bang voor de ‘echte’ flikkers en potten die durven te dansen op een boot. Als samenleving wissen we biseksualiteit, panseksualiteit, aseksualiteit en vele andere uitingen van seksuele identiteit uit ten faveure van een simpelere keuze: hetero of homo. En als je homo bent, dan sta je ogenschijnlijk meteen op een boot. Er lijkt geen middenweg.

Deze bekrompen manier van denken vertaalt zich ook naar de metafoor van een kast om uit te komen. Het is letterlijk een hokje waar queer-tieners uit zouden moeten stappen. Het liefst met hapklare termen waar hetero’s hun gehele persona mee kunnen verwerken. Als het maar niet te veel letters bevat.

Maar uit de kast komen wist ook seksuele diversiteit en de fluïditeit ervan uit. Wie homo of lesbisch is, valt nooit meer op iemand van een ander gender. Non-binaire mensen worden structureel vergeten en wie biseksueel is, die weet het gewoon nog niet. Hokjes, hokjes, hokjes. Niet zo vreemd dat de queergemeenschap zoveel onderlinge strijd heeft; we worden van jongs af aan gewezen op onze verschillen; niet op onze overeenkomsten.

De zelfacceptatie was inspirerend, de noodzaak om het ten overstaan van hetero Nederland te doen beangstigend

Pride is wereldwijd te wit, cis, mannelijk en commercieel geworden. Zo voelde het altijd voor mij. Zelfs toen ik mijn seksualiteit accepteerde zoals de maatschappij die het makkelijkst kon verwerken, herkende ik me niet in het clichébeeld van de halfnaakte lijven die dansen op boten. De zelfacceptatie was inspirerend, de noodzaak om het ten overstaan van heteroseksueel Nederland te doen beangstigend. Het was, daar kwam ik veel te laat achter, omdat ik als bruin queerpersoon, die zijn feminiene en seksuele kant onderdrukte, nooit op zoek was naar Pride als in ‘trots’. Ik was op zoek naar eigenwaarde.

De strijd met zelfhaat

In haar Netflix-special Nanette duidt Hannah Gadsby, zelf een lesbische witte vrouw uit ruraal Australië, de hunkering naar eigenwaarde. ‘Als je een kind in schaamte onderdompelt, kan het niet de neurologische wegen aanmaken die gedachten van eigenwaarde vervoeren. Zelfhaat is dan het enige zaadje dat ooit geplant wordt van buitenaf. Wanneer je dat doet bij een kind, groeit het als onkruid, zo stevig en zo snel, dat het kind niet anders kent. Het wordt zo natuurlijk als zwaartekracht.’

Uit de kast komen en trots zijn op seks met mannen hebben me niet geleerd om lief te zijn voor mezelf, om de stressvolle, saboterende zelfhaat te verslaan of mijn verscheidenheid aan emoties ruim baan te geven. De focus op trots en specifiek homoseksualiteit voelde even beklemmend als alles wat eraan vooraf ging.

De focus op trots en specifiek homoseksualiteit voelde even beklemmend als alles wat eraan vooraf ging

Maar wat de heterowereld mij niet vertelde is dat Pride helemaal niet gaat om geaccepteerd te worden door hen. Zoals de groeiende beweging ‘We Reclaim Our Pride’ duidelijk maakt, begon Pride in de jaren 70 als verzet tegen de beklemmende normativiteit van datzelfde publiek. Het gaat niet om trots zijn totdat iedereen je accepteert, maar het gaat erom dat je zo trots op jezelf bent dat je halfnaakt gaat dansen op een boot. Zelfs al weet je dat Nederland er negatief over denkt.

Dat begrijpen deed ik pas toen ik andere mensen zoals mijzelf kon opzoeken. Queer, van kleur, en niet in één hokje te stoppen. Mensen die langzaam de aangeleerde zelfhaat vervangen met zaadjes van eigenwaarde, die kunnen groeien tot trots.

Meer dan Pride

De stap van de Nederlandse Pride om in 2017 het woordje ‘Gay’ uit de officiële naam te halen, geeft ruimte voor een nieuw verhaal. De route van definitief kiezen voor één seksualiteit, daarvoor ‘uit de kast’ komen en dit vervolgens vieren met Pride, is niet meer het enige pad.

Laat de binaire heteronormatieve definitie van Pride voor wat het is. Pride is van ons. Alle queer en transgender mensen, van alle genders, seksualiteiten en etniciteiten. Voor de verstotenen, de strijders, de niet te definiëren en de stille krachten. Het gaat juist om de verscheidenheid binnen de gemeenschap, van de zwarte trans vrouwen die de beweging begonnen in de StoneWall Inn, tot de complexe beleving van queer-zijn anno nu.

We vieren alle identiteiten terwijl we het verdriet delen over diegenen die er vanwege die identiteit niet bij mogen zijn. We uiten vreugde voor onze kracht en woede tegen het onrecht. Pride is niet één emotie voor één hokje. Pride is niet alleen de commerciële botenparade waar te veel hetero’s aanwezig zijn.

Pride is er, zodat we elkaar kunnen opzoeken als LHBTQIAP+-gemeenschap in al haar diversiteit. En als je voelt dat die er niet is, of dat je daar niet bij hoort, dan kan dat kloppen. Er spelen nog vele privileges en uitsluitingsmechanismes die uit Pride gesloopt moeten worden.

Want we zijn niet één beklemmende groep, we zijn een regenboog aan verschillen. Zelfs als je er om wat voor reden dan ook fysiek niet bij kan of wil zijn, weet dan dat Pride ook voor jou gevierd wordt. Want ook jij biedt dagelijks verzet tegen een onderdrukkende heterowereld en verdient liefde die de zelfhaat verdrijft. Tot je bent zoals alleen jij wil zijn.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons