Hoeveel vrijgevochten vrouwen er ook zijn, de meerderheid blijft zich scheren. En ook steeds meer mannen grijpen vaker naar het scheermesje om hun lichaamshaar te bedwingen. Leven we in een haatcultuur jegens lichaamshaar?
Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
‘Het wordt de hoogste tijd om van de term schaamhaar af te stappen’, tweet Oscar Wouterse begin september. Want waarom moeten we ons eigenlijk schamen? Dat geldt ook voor de rest van ons lichaamshaar. Het schuldgevoel dat vrouwen aangepraat wordt door de mode-industrie en deodorantreclames houdt nu al honderd jaar stand.
De heksenjacht op de behaarde oksel barstte los met de komst van de mouwloze jurk aan het begin van de twintigste eeuw. ‘Deze nieuwe mode, gecombineerd met moderne dans, maakten het verwijderen van aanstootgevend haar noodzakelijk’, meldde het Amerikaanse vrouwenblad Harper’s Bazaar in 1915. Producenten van deodoranten, scheermesjes en ontharingscrèmes pikten dit snel op en verspreidden de boodschap dat ‘de moderne vrouw onberispelijke oksels moet hebben om zich niet te hoeven schamen’.
“
De moderne vrouw moest onberispelijke oksels hebben om zich niet te hoeven schamen
In 1915 lanceerde Gillette ook het eerste scheermesje voor vrouwen. Maar haarverwijdering is niet met Gillette’s ‘Milady Décolletée’ geboren. Al duizenden jaren voor Christus gebruikten vrouwen gevaarlijke substanties als arseniek en ongebluste kalk om zich te ontdoen van ongewenste beharing. De oude Egyptenaren schoren zich van top tot teen. Niet alleen omdat ze het mooi vonden, maar ook vanuit praktisch oogpunt. Een haarloos lichaam hield de verspreiding van ziektes en luizen namelijk goed tegen. In het Romeinse rijk werd een glad lichaam als teken van klasse beschouwd. Daarom grepen welgestelde vrouwen én mannen naar puimstenen, scheermessen, pincetten en ontharingscrèmes.
Wie is er bang voor een behaard been?
“
'Haal het weg', zei hij terwijl hij naar mijn schaamstreek knikte
Gladde benen, geen bush, geëpileerde wenkbrauwen: geen enkel haartje op plekken waar het niet hoort. Behaarde vrouwelijke lichaamsdelen zijn een taboe. Je ziet ze amper op televisie of in films, en al helemaal niet in vrouwenbladen. In reclamespotjes scheren lachende, slanke, jonge vrouwen hun lange en welgevormde benen, die raar genoeg altijd al geschoren zijn.
Ik herinner me een tijd waarin ik mijn benen voor het slapengaan nog eens extra schoor, zodat mijn vriend mijn satijn-gladde benen kon strelen. Ook herinner ik me een avond waarop ik verlegen in bad lag en mijn vriend me een schaar en een scheermesje overhandigde. ‘Haal het weg’, zei hij terwijl hij naar mijn schaamstreek knikte. Ik deed zonder na te denken wat hij wilde. Schaamde ik me voor het haar tussen mijn benen? Niet echt. Ik stond er nauwelijks bij stil op mijn achttiende.
De groeiende body positivity-beweging inspireert vrouwen wereldwijd om hun eigen lichaam en alle lichaamsvormen te omarmen en appreciëren. Op social media vind je steeds vaker foto’s van zogeheten ‘echte’ vrouwen. Zo eisen vrouwen een realistischer beeld van vrouwelijkheid op. De merken kunnen het moeilijk over het hoofd zien en beginnen hier langzaamaan rekening mee te houden. Zo roept Billie, een Amerikaanse producent van scheerapparaten, vrouwen op om hun lichaamshaar na honderd jaar slecht imago eindelijk te vieren. Want ‘elke vrouw heeft eigenlijk korte stoppels, lange lokken of iets ertussenin, en beslist zelf wat zij hiermee doet’. Het bedrijf stapt af van het discours dat je pas een vrouw bent als je benen zijdezacht zijn. In hun reclame maken ze duidelijk dat de keuze om te scheren helemaal aan de vrouw zelf is.
Laten we straks massaal ons ‘trotshaar’ groeien en smijten we de scheermesjes aan de kant? De trends laten vooralsnog het tegenoverstelde zien. Niet alleen onthaart 81 procent van de vrouwen hun oksels meerdere keren per week en scheert 67 procent hun benen; ook het aantal Nederlandse mannen dat hun lichaamshaar verwijdert is tussen 2000 en 2014 met 40 procent gestegen.
Iemand die laat zien dat er niets mis is met lichaamshaar riskeert gepest te worden. Zoals de Franse tiener Adèle Labo, die op haar Instagramaccount duidelijk maakt dat ‘prinsessen [ook] haar hebben’, of model Arvida Byström, die in een shoot voor Adidas haar behaarde been toonde.
In naam van hygiëne
Lichaamshaar wordt vaak verwijderd omwille van (vermeende) hygiëne. Seksuologe Kaat Bollen wijdt het belang van scheren van intieme plekken aan de reinheidscultuur waarin we leven. “We gaan daar met z’n allen gewillig in mee, ook al heeft schaamhaar totaal geen invloed op onze hygiëne’’, vertelt ze in een interview met Knack. “Uiteindelijk is het een teken van mannelijkheid en vrouwelijkheid, aangezien we het in de puberteit krijgen. Waarom willen we die natuurlijke markers verstoppen of verwijderen?” Bollen legt uit dat het idee van een gladde schaamstreek al langer leeft. “In het christendom zijn er geen voorschriften rond schaamhaar, maar bij de sikhs zijn er bijvoorbeeld duidelijke regels. Hoofdhaar is heilig, maar schaamhaar móet geschoren worden. Ook in de islam is men heel duidelijk: schaamhaar moet om de veertig dagen verwijderd worden om rein te zijn voor Allah. Die culturen gaan duizenden jaren terug. Die ideeën zullen we dus ook niet snel zien verdwijnen.” Bollen benadrukt dat jongeren vaak niet meer weten wat ‘normaal’ is omdat ze enkel beelden van geschoren mensen zien.
Laten we er gewoon over praten
Als meer vrouwen hun lichaamshaar durven te omarmen, kan er eindelijk op een constructieve manier over gepraat worden. Dat zou het taboe kunnen doorbreken. Want wat ís er eigenlijk zo verschrikkelijk aan lichaamshaar, vroeg ook de auteur van The last taboo: women and body hair zich in 2006 al af. “Is body hair in every sense so utterly irrelevant that there is absolutely nothing to be said about it other than brief and repetitive instruction on how to remove it?”
Deze site maakt gebruik van cookies om u een optimale bezoekerservaring te bieden en onze site te verbeteren. AccepterenInstellingen
Cookiebeleid
Overzicht cookies op oneworld.nl
We verzamelen via cookies gegevens met het doel de technische werking van de website en uw gebruiksgemak te garanderen. De cookies (kleine tekstbestanden die bij het eerste bezoek aan deze website worden opgeslagen op uw computer, tablet of smartphone) zorgen ervoor dat de website naar behoren werkt en onthouden bijvoorbeeld uw voorkeursinstellingen. Ook kunnen wij hiermee onze website optimaliseren.
Hiervoor gebruiken wij cookies van Google Analytics, dat het sitegebruik geanonimiseerd registreert en hiervan gegevens opslaat. Met deze gegevens maken wij bezoekstatistieken, op basis waarvan we verbeteringen doorvoeren op onze website. Google Analytics verschaft deze geanonimiseerde data aan derden indien wettelijk verplicht, of als deze derden de data namens Google Analytics verwerken. Door gebruik te maken van deze website geeft u toestemming voor deze anonieme gegevensverwerking door Google Analytics.
Daarnaast gebruiken we functionele cookies van WordPress en WooCommerce. De cookies van WordPress zorgen ervoor dat de website beter kan worden gebruikt door bezoekers. Deze cookies zorgen er bijvoorbeeld voor dat u kunt zien of u bent ingelogd, ze houden ook bij welke individuele voorkeuren u hebt gekozen op uw profielpagina. De cookies van WooCommerce zijn van onze betaalde diensten (Vriendenabonnement, Vacaturebank, Partnernetwerk, Online agenda) en zorgen ervoor dat producten worden onthouden tijdens het aankoopproces. Elke aankoopsessie bij WooCommerce bevat een unieke code voor elke klant, zodat er kan worden achterhaald waar de productgegevens voor elke klant te vinden zijn.
Via deze cookiebalk krijgt u de mogelijkheid om de cookies te accepteren of de instellingen aan te passen. Onder 'Overige cookies' kunt u diverse cookies van externe diensten (zoals youtube, facebook, vimeo) uitzetten.
Een opt-out van Google Analytics op deze website kan via deze link.
Mocht u hierover vragen hebben, kunt u mailen naar: lezers@oneworld.nl
Op deze site gebruiken we functionele cookies van WordPress en WooCommerce. De cookies van WordPress zorgen ervoor dat de website beter kan worden gebruikt door bezoekers. Deze cookies zorgen er bijvoorbeeld voor dat u kunt zien of u bent ingelogd, ze houden ook bij welke individuele voorkeuren u hebt gekozen op uw profielpagina. De cookies van WooCommerce zijn van onze betaalde diensten (Vriendenabonnement, Vacaturebank, Partnernetwerk, Online agenda) en zorgen ervoor dat producten worden onthouden tijdens het aankoopproces. Elke aankoopsessie bij WooCommerce bevat een unieke code voor elke klant, zodat er kan worden achterhaald waar de productgegevens voor elke klant te vinden zijn. Deze cookies kunt u niet uitzetten.
In onze artikelen gebruiken wij content van diverse externe diensten. Het is mogelijk om de volgende cookies uit te schakelen. Hiermee wordt deze content niet langer getoond.
Naam cookie
Soort content
youtube_embed
Youtube player embed
vimeo_embed
Vimeo player embed
google_maps
Google maps embed
twitter_widget
Twitter social widget
soundcloud_embed
Soundcloud player embed
instagram_embed
Instagram embed
Daarnaast gebruiken we Google reCaptcha om de website te beschermen tegen bots. Ook dit kan hier uitgezet worden, maar formulieren die hiervan gebruik maken kunnen dan niet ingediend worden