De luidruchtige LHBT-revolutie
Er is in veel Afrikaanse landen een ‘revolutie’ zichtbaar als het gaat om LHBT’ers en hun rechten. Mozambique schrapte de anti-homowetgeving – en dit wordt in verschillende landen overwogen – en Zuid-Afrika heeft een van de meest progressieve grondwetten ter wereld: ‘vrijheid van seksuele oriëntatie.’ Kortom: er wordt een begin gemaakt om te breken met de gruwelijke erfenis van het Victoriaans geïnspireerde kolonialisme zoals neergelegd in homofobe wetten. Oeganda en Swaziland houden Prides, bekende mensen komen uit de kast (Caster Semenya (hardloopster in Zuid-Afrika), Binyavanga Wainaina (Keniaanse schrijver) en het is een veelvoorkomend onderwerp in talkshows en publieke debatten. Nu de opstand steeds meer zichtbaar wordt, wordt er soms met harde hand opgetreden. Met een vals beroep op traditie, cultuur of religie proberen leiders te stoppen wat uiteindelijk niet te stoppen is. Voor deze strijd brengen LHBT’ers in Afrikaanse landen vaak grote opofferingen. Deze fotoserie geeft daar schrijnende voorbeelden van.
Tekst: Bart Luirink
‘J’ en ‘Q’ willen hun identiteit niet prijsgeven, uit angst voor de gevolgen. Ze vertellen: “We zijn een getrouwd lesbisch stel, maar ons huwelijk wordt niet erkend. In de Oegandese samenleving wordt homoseksualiteit als een afwijking beschouwd, als een ziekte waar je van moet genezen. Toen een aantal mannen erachter kwam dat we een stel zijn, vielen ze ons aan. ‘Jullie moeten verkracht worden om van die homoseksuele achterlijkheid af te komen,’ zeiden ze. We kunnen niet publiekelijk trouwen. Heel veel Oegandese mensen zijn gemanipuleerd en keren zich tegen de LHBTQI-gemeenschap, waardoor het leven als lesbienne in Oeganda gevaarlijk is geworden.”
Homo-activist Kamarah Apollo (26) werd op 18-jarige leeftijd achtervolgd vanuit school toen zijn belagers erachter kwamen dat hij een relatie had met een mannelijke medestudent. “Ik werd verstoten door mijn familie en verliet mijn thuis met een toekomst als sekswerker als enige overlevingsoptie. Ik vecht voor de rechten van homoseksuele sekswerkers en ben om die reden verschillende keren gearresteerd. De agenten vinden dat ik homoseksualiteit in Oeganda promoot. Ik ben gemarteld, geslagen en vastgebonden door homofoben en politiemensen, maar ook psychologisch mishandeld door lokale leiders. Wat mij altijd bij zal blijven is dat ik in een politiecel verkracht werd door andere gevangenen. Daarna besloot ik een MSM1-organisatie op te zetten met een paar campusstudenten.”
Bad Black is een 25-jarige trans vrouw en sekswerker in Kampala. “Toen ik 16 was, werd ik op heterdaad betrapt terwijl ik met mijn vriendje zoende. Mijn vader zei dat ik uit huis moest als ik niet vermoord wilde worden. Ik vertrok naar Kampala, waar ik sekswerk ben gaan doen om te overleven. Vier jaar later ontdekte ik dat ik met HIV besmet ben. Elke keer dat ik op straat was, werd ik seksueel geïntimideerd door de politie, die me arresteerden zonder reden. Eerder dit jaar ben ik ontvoerd door drie mannen die me zeven uur lang mishandelden: ze sloegen me in elkaar en duwden een met hete pepers besmeurde bierfles in mijn anus. Ze stalen mijn telefoons en geld.” Bad Black doet vrijwilligerswerk voor een organisatie die andere sekswerkers met HIV ondersteunt.
Jean Yannick (gefingeerde naam, 38) komt uit Gabon, maar verhuisde nadat hij werd aangevallen door vier mannen. “Ze dwongen mij hen mee naar huis te nemen. Daar verkrachtten ze mij voor het oog van mijn Franse partner.” Jean Yannick stapte naar de politie. ‘Iemand als jij kunnen wij niet helpen, want in onze cultuur bestaan geen homo’s. Als deze mannen terugkomen om je te vermoorden kunnen wij niets doen. Wil je homo zijn, dan moet je dit land verlaten,’ vertelden ze hem. De politiechef knipte Jean Yannick’s haar af en gooide hem in de cel, waar hij bijna twee weken verbleef. Er werd geen zaak tegen zijn belagers aangespannen.
“Wil je homo zijn, dan moet je dit land verlaten
Trans vrouwen Naomi (links, 25) en Dolores (rechts, 24) waren onderweg naar huis van een avond uit toen ze staande werden gehouden door de politie. Ze konden hun ID niet laten zien en moesten mee naar het politiebureau. Een vrouwelijke agent herkende Naomi en zei tegen haar collega’s: ‘Ik ken deze, zij is een lesbo’. Die nacht in de politiecellen werden het stel ernstig mishandeld en dat herhaalde zich een week lang iedere dag – totdat ze in voorlopige hechtenis werden genomen.
Het duurde drie maanden voor de zaak voorkwam en Dolores en Naomi schuldig werden bevonden aan homoseksualiteit. Ze kregen een maximum gevangenisstraf van vijf jaar. De rechter voerde het feit dat de trans vrouwen baileys hadden gedronken – ‘een vrouwendrankje’ – aan als bewijs van hun homoseksualiteit. Mensenrechtenactivist en advocaat Alice Nkom ging in hoger beroep en won: Dolores en Naomi werden vrijgesproken na anderhalf jaar in de gevangenis te hebben doorgebracht. Dolores: “De gevangenis is de ergste plaats waar ik ooit ben geweest. Ik werd er gedwongen van alles te doen om maar te overleven.”
- mannen die seks hebben met mannen ↩︎
Verder lezen?
Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?
Word abonnee
- Digitaal + magazine — € 8,00 / maand
- Alleen digitaal — € 6,00 / maand