Fotojournalist Judith Tielemans en journalist Esther Samuel portretteerden de bezoekers van de Evangelische Roze Vieringen, een kerkdienst waar lhbti’ers welkom zijn.
Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
Homo en christen zijn is zelden een makkelijke combinatie. Lhbti’ers mogen in verschillende kerken nog altijd geen functie bekleden of worden uitgesloten van tradities. Bij de Evangelische Roze Vieringen is dat anders, daar mag iedereen meedoen.
‘Ik wil geen tweederangs kerkganger zijn, daar geloof ik niet in’
Het geloof is altijd belangrijk geweest voor Erik van der Waal. Vroeger werkte hij voor zendingsorganisatie Jeugd met een Opdracht en gaf hij leiding aan een Evangeliegemeente. “Je kon daar wel homo zijn, zo lang je er niets mee deed.” Dit is een overtuiging die breed gedeeld wordt door christenen en gaat ervan uit dat wie homoseksualiteit praktiseert, bewust kiest voor een zondige levensstijl. Ook Erik dacht er aanvankelijk zo over. “Ik kan die mensen niet echt iets kwalijk nemen. Mezelf wel, dat ik toen niet verder keek dan wat mij daar geleerd werd.”
In die periode begeleidde Van der Waal een jongen uit zijn kerk die uit de kast kwam, en adviseerde hem een andere kerk te zoeken. Daarop vroeg de jongen Van der Waal waarom hij dat dan zelf niet deed. Dat zette hem aan het denken: hij legde zijn taken in de kerk neer en kwam uit de kast. Desondanks bleef hij een trouwe bezoeker. “Maar toen kreeg ik een vriendje en mocht ik niet meer aan het avondmaal1 deelnemen. Ik wilde geen tweederangs kerkganger zijn. Daar geloof ik niet in.”
“
Ik kon homo zijn zolang ik daar niets mee deed
Nu bezoekt hij maandelijks de Evangelische Roze Vieringen (ERV), waar hij zich wél thuis voelt. “Het stadium waarin wordt nagedacht over de vraag of homoseksualiteit goed of slecht is, zijn ze hier allang voorbij.” Hoewel de naam doet vermoeden dat de vieringen een evangelisch karakter hebben, is het volgens Van der Waal meer een mengelmoes van stromingen. Mensen met diverse kerkelijke achtergronden komen in de Amsterdamse Keizersgrachtkerk samen. “We focussen niet op de verschillen, maar op het gemeenschappelijke: geloven in God en in Jezus.”
Dat hij bij de ERV niet ‘anders’ is, werd voelbaar toen hij met zijn toenmalige vriend voor het eerst bij een Pride-dienst was: een bijeenkomst in het teken van het gelijknamige evenement in Amsterdam. Daar konden de twee hand in hand lopen en elkaar een kus geven. “Zoals andere kerkgangers ook doen. Het voelde als een bevrijding en het raakte me.” Een ander emotioneel moment voor Van der Waal was de eerste keer dat zijn vader naar een roze viering kwam. Die vond het pijnlijk om te ondervinden dat christelijke lhbti’ers een eigen plek nodig hebben om samen te komen. “Toen hij dat uitsprak en erkende brak er iets in mij.”
‘Ik dacht dat ik de enige man was die zulke dingen deed’
Massa Koné’s eerste homoseksuele ervaring zorgde voor slapeloze nachten die wel drie maanden aanhielden. ‘Waarom heb ik dit gedaan?’ vroeg hij zich af. ‘Ben ik wel normaal?’ En: ‘kan God mij wel accepteren?’ “Het was een geheim dat ik in mijn hart meedroeg.” Een tijd van voorzichtige nieuwsgierigheid volgde: langzaamaan en in het verborgene leerde hij andere homomannen kennen. Het hielp hem realiseren dat hij niet alleen is. “Ik dacht altijd dat ik de enige man was die zulke dingen deed.”
In die tijd woont Koné nog in Ivoorkust, waar volgens hem niet over het onderwerp wordt gesproken. “De mensen zijn hypocriet. Veel van hen zijn gay, maar houden dat geheim. Afrikanen doen alsof homoseksualiteit alleen iets voor witte mensen is.” Hij besluit dan ook om zijn gevoelens voor zich te houden, maar op een dag verraadt iemand hem bij zijn ouders. “Ik heb jullie zoon met die homoseksuele man gezien, werd er gezegd. Sindsdien heb ik geen contact meer met mijn familie.” Koné ontvlucht de verdrietige situatie en vraagt asiel aan in Nederland.
“
Mijn familie heeft het contact verbroken
Dat is inmiddels acht jaar geleden. In het begin bezocht de gelovige Koné af en toe een katholieke kerk, waar hij zich prettig voelde. Hij leerde nieuwe mensen kennen, waaronder ook andere homoseksuele mannen, en gaat weleens naar gaybars. Maar dat er ook een kerk speciaal voor LHBT’ers is, dat wist hij niet. Zijn contactpersoon van het Wereldhuis nam hem op een dag mee naar een roze viering in de Keizersgrachtkerk. Koné voelde zich er gelijk thuis. “Nu zit ik in het zangkoor. Ik voel me hier welkom, want de mensen accepteren mij zoals ik ben. Ik ben nooit meer naar een andere kerk geweest. Deze kerk is nu mijn familie.”
André Martens groeit op in een gezin waar hard werken een belangrijk motto is. “Ik zat in het jongerenkoor en in de jeugddienstcommissies van de gereformeerde kerk, dat hoorde erbij.” Van de Evangelische Roze Vieringen had hij weleens gehoord, maar hij vond het spannend om er zelf te gaan kijken. “Toen ik er eindelijk naartoe ging, ben ik eerst een blokje omgegaan om mezelf moed in te praten. Eenmaal binnen kwam ik tot overmaat van ramp een bekende tegen.” Hij lacht hardop bij de herinnering. “Ik dacht: dit moet ik niet meer hebben. Ik was nog niet uit de kast, ik voelde me helemaal niet vrij.”
Zijn verhuizing naar Amsterdam betekent voor hem ook de start in een nieuwe kerk: de protestantse Jeruzalemkerk. Daar voelt hij zich geaccepteerd, maar de roze vieringen zijn anders. “Daar is de discussie voorbij. Ik word aangesproken op wie ik ben, hier ben ik gewoon André.” De diensten hebben een eigen sfeer, waar het geloof serieus wordt genomen maar ook veel ruimte is voor humor. Er worden vaak grapjes gemaakt die herkenbaar zijn voor de bezoekers. “De hele zaal ligt dan plat.”
“
Ik moest mezelf moed inpraten om naar de dienst te gaan
In de Jeruzalemkerk zingt Martens in de band. Daar heerst niet de overtuiging dat zijn homoseksualiteit hem diskwalificeert, maar er wordt ook niet expliciet over gesproken. Dat wil de kerk veranderen, ze wil een duidelijk standpunt bepalen in de vorm van beleid. De predikant heeft Martens gevraagd om daarover mee te denken. Een positief initiatief, waar Martens zich toch dubbel over voelt. “Stel je voor dat mensen hun twijfels uitspreken over of het ambt wel opengesteld moet worden voor lhbti’ers. Dat gaat dan over mij. Dan zeggen ze eigenlijk: ‘ik weet niet of ik wel wil dat jij ouderling bent’. Misschien dat ik me dan minder thuis zou voelen in de gemeente. Ik denk niet dat dit soort dingen op papier gezet moeten worden.”
De uit Rijssen afkomstige Edwin Smit komt uit een oud gereformeerde gemeente, een van de meest behoudende kerken die er zijn. “Vrouwen zie je altijd in rokken en zondags dragen ze een hoed. En om in de hemel te komen moet je aan strenge voorwaarden voldoen.” Als je dan ook nog homo bent, zit het in de christelijke wereld niet mee. “Op de studentenvereniging was ik maar een half lid. Een plek in het bestuur was bij voorbaat al uitgesloten.” Smit besluit op zoek te gaan naar een kerk waar hij zichzelf kan zijn, maar dat levert een teleurstellende ervaring op. “Mijn toenmalige vriend en ik bezochten een internationale kerk. Hij was heel muzikaal en wilde graag bij het orkest. We moesten toen eerst op gesprek komen omdat ze wilden weten ‘wat voor soort’ homo’s ze voor zich hadden. Ik vond dat heel heftig. Ik denk dat ze vooral bang waren dat we een losbandig leven leidden.”
De roze vieringen vindt Smit heel bijzonder. Mensen vanuit het hele land bezoeken de maandelijkse diensten en dat beperkt zich niet alleen tot de kerkbanken. “De dienst is heilig en statig, zoals ik gewend ben, maar er is ook echt de mogelijkheid om elkaar te ontmoeten. Er wordt koffiegedronken, achteraf een drankje gedaan bij de ‘Reguliers’ en sommige mensen gaan samen uit eten.” De samenkomsten zijn voor hem steeds opnieuw een emotionele beleving. “Ik kan er een geloofservaring opdoen met mensen die ook uitgesloten zijn. Door mijn eigen situatie zie ik de waarde van anderen die gediscrimineerd worden. Het geloof hoort te inspireren om je naasten lief te hebben als jezelf en de barrières af te breken die de samenleving heeft opgelegd.”
“
De kerk heeft mij heel lang buitengesloten
De Evangelische Roze Vieringen startten 25 jaar geleden, omdat lhbti’ers uitgesloten werden van hun eigen kerkgenootschap. Tegenwoordig zijn er aardig wat kerken die het homo-zijn tolereren. Maar dat vindt Edwin niet genoeg. “De kerk is een heteroseksueel instituut dat mij heel lang heeft buitengesloten. De preken van de roze vieringen leren me dat ik de schaamte over mijn homoseksualiteit in vrijheid los mag laten. Dat vind ik niet in een heteroseksuele kerk die zegt: ‘vooruit, je mag er ook wel bij’. Hier kan ik zonder excuus christen zijn.”
De Evangelische Roze Vieringen zijn elke laatste zondag van de maand in de Keizersgrachtkerk in Amsterdam en starten om 15.00. Vanaf 14.00 kunnen bezoekers samen koffiedrinken. Op 5 augustus is er een speciale Pride-dienst.
een traditie om te gedenken dat Jezus Christus stierf voor de zonden van de mensen. Wie aan het avondmaal deelneemt, drinkt een slok wijn (symbool voor het bloed van Jezus) en eet een stuk brood (symbool voor het lichaam van Jezus)↩︎
Deze site maakt gebruik van cookies om u een optimale bezoekerservaring te bieden en onze site te verbeteren. AccepterenInstellingen
Cookiebeleid
Overzicht cookies op oneworld.nl
We verzamelen via cookies gegevens met het doel de technische werking van de website en uw gebruiksgemak te garanderen. De cookies (kleine tekstbestanden die bij het eerste bezoek aan deze website worden opgeslagen op uw computer, tablet of smartphone) zorgen ervoor dat de website naar behoren werkt en onthouden bijvoorbeeld uw voorkeursinstellingen. Ook kunnen wij hiermee onze website optimaliseren.
Hiervoor gebruiken wij cookies van Google Analytics, dat het sitegebruik geanonimiseerd registreert en hiervan gegevens opslaat. Met deze gegevens maken wij bezoekstatistieken, op basis waarvan we verbeteringen doorvoeren op onze website. Google Analytics verschaft deze geanonimiseerde data aan derden indien wettelijk verplicht, of als deze derden de data namens Google Analytics verwerken. Door gebruik te maken van deze website geeft u toestemming voor deze anonieme gegevensverwerking door Google Analytics.
Daarnaast gebruiken we functionele cookies van WordPress en WooCommerce. De cookies van WordPress zorgen ervoor dat de website beter kan worden gebruikt door bezoekers. Deze cookies zorgen er bijvoorbeeld voor dat u kunt zien of u bent ingelogd, ze houden ook bij welke individuele voorkeuren u hebt gekozen op uw profielpagina. De cookies van WooCommerce zijn van onze betaalde diensten (Vriendenabonnement, Vacaturebank, Partnernetwerk, Online agenda) en zorgen ervoor dat producten worden onthouden tijdens het aankoopproces. Elke aankoopsessie bij WooCommerce bevat een unieke code voor elke klant, zodat er kan worden achterhaald waar de productgegevens voor elke klant te vinden zijn.
Via deze cookiebalk krijgt u de mogelijkheid om de cookies te accepteren of de instellingen aan te passen. Onder 'Overige cookies' kunt u diverse cookies van externe diensten (zoals youtube, facebook, vimeo) uitzetten.
Een opt-out van Google Analytics op deze website kan via deze link.
Mocht u hierover vragen hebben, kunt u mailen naar: lezers@oneworld.nl
Op deze site gebruiken we functionele cookies van WordPress en WooCommerce. De cookies van WordPress zorgen ervoor dat de website beter kan worden gebruikt door bezoekers. Deze cookies zorgen er bijvoorbeeld voor dat u kunt zien of u bent ingelogd, ze houden ook bij welke individuele voorkeuren u hebt gekozen op uw profielpagina. De cookies van WooCommerce zijn van onze betaalde diensten (Vriendenabonnement, Vacaturebank, Partnernetwerk, Online agenda) en zorgen ervoor dat producten worden onthouden tijdens het aankoopproces. Elke aankoopsessie bij WooCommerce bevat een unieke code voor elke klant, zodat er kan worden achterhaald waar de productgegevens voor elke klant te vinden zijn. Deze cookies kunt u niet uitzetten.
In onze artikelen gebruiken wij content van diverse externe diensten. Het is mogelijk om de volgende cookies uit te schakelen. Hiermee wordt deze content niet langer getoond.
Naam cookie
Soort content
youtube_embed
Youtube player embed
vimeo_embed
Vimeo player embed
google_maps
Google maps embed
twitter_widget
Twitter social widget
soundcloud_embed
Soundcloud player embed
instagram_embed
Instagram embed
Daarnaast gebruiken we Google reCaptcha om de website te beschermen tegen bots. Ook dit kan hier uitgezet worden, maar formulieren die hiervan gebruik maken kunnen dan niet ingediend worden
