Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
De Italiaanse actrice Asia Argento werd door Harvey Weinstein in 1997 in een hotelkamer in Cannes verkracht. Haar was verteld dat er een feest was: toen ze arriveerde, bleek het naar eigen zeggen om ‘een feest voor twee’ te gaan. Haar verkrachter en zijzelf. Ze vertelde niemand wat er gebeurd was. Ze was jong en afhankelijk van Weinstein en haar reputatie voor haar verdere carrière.
Ze was de keynote speaker van het Internationale Vrouwendag persseminar van het Europees Parlement in Brussel. Argento trad eind vorig jaar na twintig jaar stilte naar buiten als een van de slachtoffers van Harvey Weinstein, en zo de #MeToo-beweging een immense impuls gaf. Haar stemgeluid resoneert krachtig in de zaal van het Europees Parlement. De aanwezige journalisten hangen aan haar lippen.
Duister geheim
De verkrachting leidde tot een post-traumatisch stress stoornis, lange perioden van fysieke en mentale zelfbestraffing en een leven lang therapie. Ze voelde zich beschaamd, dom, klein, verantwoordelijk. Dat veranderde pas toen enkele jaren geleden een vriendin een verhaal met haar deelde dat zoveel op het hare leek, dat ze eindelijk over haar eigen nachtmerrie durfde te spreken. Een #MeToo, voordat #MeToo bestond.
En toen werd haar verhaal publiek, eind 2017. Een Amerikaanse journalist van The New Yorker had op de een of andere manier over het misbruik gehoord. Dat schokte Argento diep: ze was er vanuit gegaan dat het háár geheim was, maar realiseerde zich tot haar ontsteltenis en woede dat haar verhaal in de filmwereld een publiek geheim was. De kring van enablers van Weinstein verzamelden zelfs materiaal waarmee ze slachtoffers konden chanteren, voor het geval zij naar buiten wilden komen met hun ervaringen.
Argento wist: nu is het moment om naar voren te komen, als groep slachtoffers. Ze konden hen niet allen tegelijk kapot maken. Dus ging ze publiekelijk met haar verhaal.
In Italië was ze al ‘de hoer’
In eigen land kon Argento niet rekenen op steun: de Italiaanse media haalden haar door het slijk. Victim blaming en slut shaming vierden hoogtij. Ze legt uit: “In Italië werd ik al als seksueel object en hoer gezien. Toen mijn verkrachting bekend werd, was het voor hen een bevestiging van dat beeld. In tv-programma’s werden dagelijks mensen aan het woord gelaten die ik nooit heb ontmoet of gesproken, en zij bediscussieerden of ik wel of niet verkracht was. Italië is tot op het bot seksistisch. Misogynie is the rule of law.”
“
“Misogynie is in Italië the rule of law”
Pas toen internationale media berichtten hoe het land omging met Argento’s verhaal, ontstond er enige zelfreflectie in de Italiaanse media. Maar het was te laat. Evenals de steunbetuiging van Italiaanse mede-actrices voor #MeToo, enkele maanden nadat Argento’s verhaal in
The New Yorker was verschenen. Geen van de actrices had Argento persoonlijk of publiekelijk steun betuigd, noch had iemand haar betrokken bij de tekst van het manifest, maar ze wilden op het laatste moment wel háár steun.. “Ik voel geen wrok. Maar het was
too little, too late. Bovendien noemden ze de daders en moedige slachtoffers niet met naam en toenaam. Hun manifest was te vaag. Zo versla je monsters niet. Zo win je de oorlog niet.”
Ook de open brief tegen #MeToo van Catherine Deneuve en anderen, die waarschuwden voor een nieuwe ‘preutsheid’, kan op weinig coulance van Argento rekenen. Ze beschrijft het standpunt van de Franse actrices als een coping mechanism. “Als alle vrouwen die Deneuves brief hebben ondertekend zouden terugblikken op alle gewelddadige of intimiderende situaties in hun leven, zouden ze gek worden.”
Geen incident
Argento maakt duidelijk dat haar trauma geen op zichzelf staand incident is, maar een symptoom van een verziekt systeem – in de filmindustrie, en daarbuiten. Vanaf haar entree in de filmwereld werd het haar duidelijk dat de producenten en de regisseurs bovenaan de hiërarchie staan. Dan volgen de acteurs. En helemaal onderaan de lijst bungelen de vrouwen. “Wanneer je als vrouw een filmset betreedt ben je vanaf moment één ondergeschikt aan alle mannen op de set. Ik wist dat ik geen macht had, dat ik moest doen wat me verteld werd. Die modus ging ik ook in het echte leven aannemen.”
“
“Wanneer we naar buiten komen met zulke verhalen, hebben we alles te verliezen en niets te winnen”
Bij elke fotoshoot werd ze gemaand schaarse kleding te dragen, en steeds vaker werd ze gedwongen om sensuele rollen aan te nemen. De continue objectificatie maakte haar tot een ‘seksueel persona’. Het is precies die ontmenselijking die ze als oorzaak aanwijst voor het onbegrip over haar misbruik in Italië. Ze werd ervan beschuldigd te liegen. Ze zou het wél zelf hebben gewild, of het voor haar carrière te hebben gedaan. Argento: “Wanneer we naar buiten komen met zulke verhalen, hebben we alles te verliezen en niets te winnen.”
Staande ovatie
Wegens de backlash heeft Argento haar land inmiddels verlaten; ze woont nu in Duitsland. Wel keerde ze op Internationale Vrouwendag terug naar haar geboorteplaats Rome, om samen met andere feministische actievoerders een vuist te maken tegen onrechtvaardigheid.
Argento’s misbruik heeft haar leven getekend. Negatief, maar ook op bijzondere manier positief: de internationale vrouwelijke solidariteit heeft haar gesterkt. Ze eindigt, terwijl sommige vrouwen met tranen in de ogen luisteren, met de woorden: “We are no longer victims. We are victorious.” Ze krijgt, terecht, een staande ovatie.
De speech van Asia Argento is te bekijken via deze link, vanaf 02:10:00.
