Stap terug voor abortusrechten in Marokko

Hind betaalde grof geld voor de behandeling. “Als je met je man komt en de dokter vertrouwt je, kun je terecht voor een kleine 200 euro – bijna een maandsalaris. Maar als single, en de dokter vertrouwt je niet, kan het oplopen tot 2000 euro. Het ligt ook aan het aantal weken dat je zwanger bent.” Een factuur zat er niet in; alles ging anoniem. Want voor het ondergaan of uitvoeren van een abortus staan celstraffen tot vijf jaar. Volgens Chraïbi zitten er op dit moment zeker twintig tot dertig artsen vast.

Hind had geluk dat ze wat te besteden had. Wie dat niet heeft, is in Marokko aangewezen op kruiden of voorwerpen zoals kleerhangers, met alle gevolgen zoals genitale verminking van dien. Soms werkt het niet en blijft de vrouw zwanger. “Het gebeurt dat ouders zwangere en ongehuwde meisjes dan opsluiten of juist uit huis zetten”, zegt Hind. Soms vermoorden ouders hun zwangere dochter zelfs omdat zij de familie-eer geschaad zou hebben, voegt Chraïbi toe. Om dat te voorkomen plegen de zwangere vrouwen soms zelfmoord, verkopen ze haar kind of laten ze het achter. Volgens Marokkaanse mensenrechtenorganisaties gebeurt dit laatste zo’n 150 keer per dag.

“Maar ook apothekers kregen hoogte van de werking en begonnen het vrouwen moeilijk te maken bij het meegeven van Arthrotec”, vertelt Betty. Maar na een aantal apotheken bezocht te hebben, kon een vrouw het medicijn altijd wel ergens meekrijgen. Nu is dat voorbij. De regering heeft de vergunning voor het medicijn ingetrokken vanwege ‘misbruik’. Waarvoor het misbruikt zou worden, staat niet in de verklaring. “Ik denk dat het de verkoop niet gaat stoppen, die zal alleen verplaatsen naar de zwarte markt. Er is nog een ander medicijn dat dezelfde werking heeft als Arthotec, dat in ziekenhuizen verkrijgbaar is. Daar zal meer vraag naar komen, net als naar illegale abortussen”, aldus Lachgar.

Het is een apart besluit op een apart moment, want Marokko leek abortus juist te willen legaliseren. Naar aanleiding van het activisme van Lachgar en Chraïbi heeft koning Mohammed VI in 2015 opdracht gegeven een wetsvoorstel voor het legaliseren van abortus op te stellen. Een jaar later lag dat er; vrouwen mochten aborteren in het geval van verkrachting, incest of ernstige misvorming van de foetus. Uiteraard moest er voor deze gevallen wel bewijs zijn.

Dat voorstel is echter nog steeds niet goedgekeurd door de regering. In januari stuurde Chraïbi een brief naar de premier om te vragen waarom en om aan te dringen op het doorzetten van dit voorstel. Pas in april antwoordde de premier dat dit voorstel wel degelijk zou worden doorgezet, zonder in te gaan op de vraag waarom het zo lang duurde. Tot op de dag van vandaag is er nog niks met het voorstel gebeurd.

De onwil om abortus te legaliseren kan verklaard worden doordat de grootste regeringspartij al jaren de islamitische Partij van Rechtvaardigheid en Ontwikkeling (PJD) is. Het wetsvoorstel moest gemaakt worden omdat dit in opdracht van de koning gebeurde, die boven de regering staat. Maar nu dit niet doorgezet wordt, is de koning nergens te bekennen. Ondertussen vechten Lachgar en Chraïbi door, maar hun doelstellingen staan nu verder van de werkelijkheid dan ooit.