‘Mijn vaginisme draag ik de rest van mijn leven met me mee’

De coach vergelijkt haar periode met vaginisme met een trauma, zoals het verliezen van een dierbare. “Ik heb het deels verwerkt, maar soms word ik nog steeds getriggerd. Het heeft een lange periode enorme impact op mijn leven gehad, van mijn 19e tot mijn 35e. De moeilijke ervaring van mijn eigen vaginisme draag ik de rest van mijn leven met me mee.” In haar werk lukt het haar om zich niet te laten leiden door emotie, maar als ze het heeft over haar eigen ervaring dan doet dit Van de Bilt nog veel.

De angst van veel vrouwen die Van de Bilt spreekt is dat het pijnlijk zal zijn om hun bekkenbodemspier3 op te rekken met pelotten, maar daar gaat iets verkeerd. “Bij oprekken denk je per definitie aan pijn. Je wordt gevraagd om iets doen wat je eng vindt – namelijk het inbrengen van iets in de vagina – én wat pijn doet. Dat zijn twee motivaties om absoluut geen hulp te zoeken.” De oplossing voor vaginisme is niet het oprekken, maar het ontspánnen van de spieren rondom de vagina. Dit is niet alleen een fysieke aangelegenheid, maar voor een groot deel ook een psychologische. Zelf heeft Van de Bilt uiteindelijk nooit de geadviseerde pelotten gebruikt, en ook in haar twaalf jaar als coach heeft ze deze nog nooit als behandelmethode ingezet. “Om iets toe te laten in de vagina is er opwinding nodig, en zelf kreeg ik juist een negatief gevoel van de plastic buisjes.”

Tot ze in gesprek kwam met een vriendin bij wie ze zich erg vertrouwd voelde. “Haar mocht ik alles vragen. Dan gaf ze heel gedetailleerd antwoord op de vraag hoe ze bijvoorbeeld een vinger inbracht of een penis, en hoe zij het leuk krijgt tijdens seks.” Die details hielpen Van de Bilt in het overkomen van haar onwetendheid en angst. Na de openhartige verhalen probeerde ze zelf een vinger in te brengen. “Soms lukte dat, en als het niet lukte vertelde ze me nog meer in detail hoe het bij haar ging. Met de hulp van die vriendin en mijn toenmalige partner is het uiteindelijk gelukt om gemeenschap te hebben.”

Van de Bilt richt zich in haar werk op een combinatie van fysieke en psychologische oorzaken en gevolgen van vaginisme. “Eigenlijk heb ik de techniek van die ene vriendin overgenomen”, legt ze uit. “Doordat ik allerlei vragen aan haar stelde over mannen, seks en penetratie, bleek dat ik op sommige vlakken een verkeerd beeld had. Deze overtuigingen kwamen pas naar boven toen we er open over spraken.” Het open gesprek is in haar praktijk essentieel, want zo legt Van de Bilt bloot welke overtuigingen vrouwen met vaginisme soms hebben. Er kan sprake zijn van een gebrek aan kennis van het eigen lichaam, een overtuiging dat seks iets is om je voor te schamen, of de aanname dat mannen bedreigend zijn. Als die oorzaken aan het licht komen, kan worden gewerkt aan het ontspannen van de bekkenbodemspier om vaginisme te verhelpen.

De twee meest voorkomende motivaties om naar de huisarts te stappen zijn volgens Van de Bilt de angst om een relatie te verliezen of de wens om op een natuurlijke manier zwanger te worden. “De angst om een ander kwijt te raken vind ik niet de beste reden om hulp te zoeken, je zou het beter voor jezelf kunnen doen. Bij een kinderwens is het lastig om vaginisme te behandelen omdat er dan een tijdsdruk achter zit. Dat bevordert de ontspanning die nodig is allesbehalve.” Uit schaamte en angst zoeken vrouwen vaak geen hulp zonder een motivatie die buiten henzelf ligt, en dat is volgens Van de Bilt erg jammer. “De beste motivatie zou zijn dat je zelf wil ontdekken hoe je lichaam in elkaar zit en wat je nodig hebt om iets toe te kunnen laten in je vagina.”

Zelf heeft Van de Bilt ook moeite gehad met het zoeken van de media. “Ik was bang voor wat mensen zouden denken. Het is een heel kwetsbaar onderwerp, en het doet nog steeds iets met me om het over mijn verleden te hebben.” Toch zocht ze de publiciteit op en besloot ze te gaan werken met vrouwen met vaginisme, om zo deze mensen te helpen. “Als er kleine successen worden behaald in de therapie of de gemeenschap lukt uiteindelijk, dan ben ik gewoon geroerd. Ik vind het heel bijzonder om daaraan bij te mogen dragen.”