Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
Het raakt me nog steeds. Ik zat in de woonkamer van een man voor wie ik gevoelens koesterde, het soort gevoelens dat tussen bevlogen interesse en vlinders bewoog. We hadden elkaar leren kennen via een Grindr-afspraakje en inmiddels was het uitgelopen op daten. Hij liet me foto’s zien van zijn hele leven. Het huis waar hij was opgegroeid, zijn werk en ja, zelfs vakantiefoto’s met ex-vriendjes. En toen zag ik het: al zijn exen waren bruin. Niet zwart, niet wit: bruin. Mijn tint bruin.
Ineens viel alles op z’n plek. De passie waarmee we klikten. Zijn verbazing over mijn intelligentie. Zijn subtiele opmerkingen over hoe ‘gespierd’ ik was. Deze man vond me niet leuk vanwege mijn persoonlijkheid, maar vanwege mijn huidskleur. Als bij de kus van een Dementor werden de leuke, schattige, sexy momenten tussen ons uit mijn hart gezogen. Wat overbleef was mijn lijf, als een lege huls. Alweer. Want hij was allesbehalve de eerste witte man die onthulde dat ik voor hem slechts een type was. Die ontmenselijking raakt me nog steeds.
“
Hij was allesbehalve de eerste witte man die onthulde dat ik voor hem slechts een type was
Een
Britse steekproef wees uit dat 80 procent van de zwarte mannen en 75 procent van de Aziatische mannen racisme ervaart binnen de homogemeenschap.
Onderzoek uit Australië liet zien dat 15 procent van de homomannen op Grindr racistische opmerkingen in hun profiel zette; het bekende ‘no blacks, no asians’.
OKCupid, een datingapp die populair is in het buitenland, constateerde dat witte deelnemers meer berichten kregen dan deelnemers van kleur.
Het gaat hier om meer dan persoonlijke voorkeuren alleen: deze preferenties zijn gebaseerd op bredere maatschappelijke mechanismes die mensen uitsluiten. Mensen bij voorbaat afwijzen op hun huidskleur is racisme, concludeert ook het Australische onderzoek.
Het probleem met voorkeuren
Zulke uitsluitingsmechanismes zijn niet gelimiteerd tot homomannen. In de VS behoren
zwarte vrouwen en Aziatische mannen tot de groepen die het meest ‘naar links’ worden geveegd op Tinder. En het gaat verder dan dat. Geen trans mensen. Geen roodharigen. Geen mensen in rolstoelen. Geen ouderen. De factoren op grond waarvan we mensen op voorhand afwijzen, gaan vaak gepaard met fysieke kenmerken van de ander, zijn eigenschappen die niets zeggen over iemands persoonlijkheid. Dit raakt een kernprobleem: onze voorkeuren liggen te vaak in lijn met de machtsstructuren tussen bevolkingsgroepen. Onze voorkeuren worden gevoed door discriminatie.
“
Dit raakt een kernprobleem: onze voorkeuren liggen te vaak in lijn met de machtsstructuren tussen bevolkingsgroepen
Voorkeuren zijn in hun aanleg al uitsluitend. Wie de keus heeft tussen twee opties, neigt naar één daarvan. Dat hoef niet fout te zijn; als iemand een voorliefde voor Bach heeft terwijl jij van Britney houdt, bijvoorbeeld. Maar voorkeuren die gebaseerd zijn op vooroordelen, vieren het eurocentrische jonge slanke validistische ideaalbeeld en doen de rest automatisch af als inferieur. Dat is niet onschuldig wanneer het om structurele af- en voorkeuren gaat.
Sterker nog, de afwijzing en psychologische onrust die daarmee gepaard gaat, maakt iedereen ongelukkiger en onzekerder over hun eigen lichaam. Dat is wat er gebeurt wanneer vooroordelen boven intermenselijk contact gaan. Terwijl we op zoek zijn naar een partner, kijken we niet naar potentiële partners maar naar ons maatschappelijke ideaal.
“
Hij begeert mijn huidskleur, mijn niet-witheid, en niet mij.
Het bevoordelen van je eigen ideaal boven de menselijkheid van de ander uit zich ook in fetisjisme: iemand wordt begeerd uitsluitend op grond van bepaalde fysieke eigenschappen. Dat mijn toenmalige date alleen op bruine mannen viel, is een vorm van seksueel racisme. Hij begeert mijn huidskleur, mijn niet-witheid, en niet mij. Zijn voorkeur gaat tegen machtsstructuren in, kun je denken. Maar daaronder gaan alsnog associaties met mijn huidskleur schuil – groot geslachtsdeel, super gespierd, of extra onderdanig – juist omdat ik afwijk van de witte norm. Alsof ik alleen dien om seksuele behoeftes en fantasieën te bevredigen. Een ‘exotisch’ uitstapje. Als een soort speeltje. Niet als mens.
Seks en liefde zonder uitsluiting
Natuurlijk zijn er nuances. Als ik een ruk karakter had, zouden die witte mannen die me om mijn kleur willen, het niet meerdere dates met me volhouden. En het staat iedereen vrij om te daten met wie ze willen. Zeker op datingapps is snel sprake van een mate van ontmenselijking; we willen vaak elkaars dromen, karakter en intelligentie helemaal niet. We willen elkaars lichaam. Zolang beide partijen eens zijn over de voorwaarden, moet iedereen doen wat hij of zij wil. Maar dat doet niets af aan de schade die anderen erdoor oplopen. Daar moet rekening mee gehouden worden, al is het door discriminatoire voorkeuren niet trots op je profielpagina te verkondigen, alsof iedereen ze per se moet horen.
Persoonlijk ben ik er klaar mee. Seks moet kunnen zonder uitgesloten of expliciet begeerd te worden vanwege mijn huidskleur. Liefde al helemaal. Modern daten mag dan via apps gaan, ik wil nog steeds een ander vinden van wiens imperfecte, gecompliceerde en dynamische persoonlijkheid ik wil houden. Zonder fantasieën of associaties op basis van hoe ze eruit zien. Ik verwacht hetzelfde terug.
Discriminatoire voorkeuren zeggen immers weinig over mijn karakter, of die van degene die afgewezen of extra begeerd wordt. Ze zeggen alleen alles over de oppervlakkigheid van degenen die zich er aan vastklampen.
