Zelfbeschikkingsrecht onder druk
Het afgelopen jaar is de situatie van Poolse vrouwen verslechterd. ‘Blijf-van-mijn-lijfhuizen’ worden sinds mei vorig jaar niet langer door de overheid gefinancierd. Huiselijk geweld en verkrachting worden minder vaak vervolgd en ook de straffen vallen steeds lager uit. Recent werd een verstandelijk beperkte jonge vrouw verkracht op een begraafplaats, de 51-jarige verkrachter werd niet veroordeeld. De Officier van Justitie seponeerde de zaak omdat de vrouw in kwestie door haar verstandelijke beperking niet goed had aangegeven dat de verkrachting ongewenst was. De katholieke kerk en anti-abortusorganisaties lobbyen ondertussen opnieuw voor aanscherping van de abortuswetgeving. De conservatief-katholieke regering staat onder zware pressie van vader Rydzyk, de leider van het ultra-katholieke Radio Maria, nu eerdere wetsvoorstellen gesneuveld zijn.
Gewetensclausule
Conservatieve artsen in kleine steden en dorpen maken steeds vaker gebruik van de zogeheten gewetensclausule. Die clausule stelt hen in staat om een vrouw een abortus te weigeren, óók als zij die op legitieme gronden vraagt: wanneer de zwangerschap het resultaat is van verkrachting, wanneer het kind vrijwel zeker ernstig gehandicapt zal zijn, of wanneer de zwangerschap het leven van de moeder in gevaar brengt.
Traumatiserende anti-abortus promotie
De pro-life beweging die het recht op abortus steeds verder inperkt, laat overal in Polen van zich horen. Feministische activisten worden op Twitter als kindermoordenaars neergezet, en bij ziekenhuizen worden bloederige foto’s van geaborteerde vruchten getoond. Prenataal onderzoek wordt aan banden gelegd, omdat dergelijk onderzoek mogelijk tot een abortuswens kan leiden. Naar verwachting worden ook vruchtbaarheidsbehandelingen waarbij een deel van de bevruchte eicellen niet wordt ingebracht, binnenkort verboden. De leider van de Poolse regeringspartij Jaroslaw Kaczynski stelde: “Ieder kind, hoe beschadigd ook, zullen we ter wereld brengen om het te kunnen dopen en een goede katholieke begrafenis te geven.”
Red de vrouwen
Alle reden dus voor de vrouwen om de regering te laten merken dat ze strijdbaar zijn en hun rechten niet zomaar laten inperken. De coalitie ‘Red de Vrouwen’ kwam met eigen wetsvoorstel ter regulering van de reproductieve rechten van vrouwen. De coalitie verzamelde binnen de kortste keren de benodigde honderdduizend handtekeningen om behandeling van het voorstel in het Poolse parlement af te dwingen . Hoewel het voorstel in het zeer conservatieve parlement bar weinig kans maakt, stellen de vrouwen dat hun initiatief aantoont dat er een groot draagvlak is voor liberalisering van de abortuswetgeving.
