David Jackmanson / Flickr
Opinie

Mijn schaamte is niet van jou

Rapper Boef bepaalt dat ik mij moet schamen als ik besluit om te gaan feesten in de club. We kunnen aan dit opgelegde schaamtegevoel een einde maken. Ouder van de toekomst: herdefinieer je normen om dit onrecht te beëindigen.

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Het Nederlandse volk heeft vorige week er een woord bijgeleerd: kech. Het is een verbastering van het woord kehba, het Arabische woord voor prostituee. Rapper Boef vond het in zijn dronken bui de gepaste manier om de dames die hem veilig hebben thuisgebracht, met die woorden te bedanken. Hij ‘corrigeerde’ zichzelf weliswaar de volgende ochtend en zei dat alleen vrouwen die studeren, thuisblijven en lief zijn voor hun ouders geen kechs zijn. Ik ben al maanden niet naar een club geweest, ik zit vaker thuis dan me lief is en app mijn moeder zo nu en dan een welgemeende ‘I love you’.

Volgens Boef heb ik mijn status als vrouw daarmee beveiligd en behoor ik niet tot de groep van kechs. Maar waarom zou ik niet lekker naar de club gaan tot in de vroege uurtjes als ik dat wil? Omdat ik me anders moet schamen. Schamen voor wie precies? Voor het collectief dat Marokkaanse Nederlanders heet, want de goede naam en eer van mijn vader en familie moet intact blijven. Alles wat ik als vrouw doe dat die eer in diskrediet kan brengen, moet ik laten.

"Alles wat ik als vrouw doe dat die eer in diskrediet kan brengen, moet ik laten"

Schaamte is een emotie die voortkomt uit een gevoeligheid om afgewezen te worden. Die afwijzing hangt samen met de norm die op dat moment gevormd wordt door jouw omgeving. Als je afwijkt van de norm, en daarvoor negatief beoordeeld wordt, dan roept dat schaamte op. Voor (gelovige) vrouwen van kleur die leven in een westerse samenleving, zoals ik, kan dit een probleem vormen. De normen over gedrag met betrekking tot de eer van de familie en schaamte die wij vanaf kleins af aan meekrijgen, komen namelijk niet altijd overeen met de westerse standaarden. Dat zien en beseffen we pas op het moment dat we onszelf gaan vergelijken met anderen.

De normen van mijn sociale omgeving zijn doorgaans vrijer dan de normen waarmee ik ben opgegroeid en dat zorgde voor verwarring. Zelfs binnen het gezin. Als meisje kreeg ik bijvoorbeeld meer restricties opgelegd dan mijn broertje. Hij mocht uitgaan en kon met een vriendin thuiskomen, maar ik niet. Ik begreep dit niet, omdat ik mezelf niet kon vinden in de norm dat mijn gedrag bepaalde hoe andere mensen naar mijn vader keken.

"Ik vond mezelf niet in de norm dat mijn gedrag bepaalde hoe andere mensen naar mijn vader keken"

Daarom vond ik het een goed idee om een nieuwe omgeving op te zoeken, zodra dat kon. Zo ging ik in mijn studententijd in een andere stad wonen en bepaalde ik vrijere normen voor mezelf, om mijn schaamtegevoel te verminderen. Ik besloot om onder andere in het openbaar te roken en uit te gaan. Deze nieuwe stad was mijn territorium en ik hoefde mij hier niet voor die keuzes te schamen.

Nog steeds bepalen anderen, zoals Boef, dat ik mij moet schamen. Deze schaamte-oplegging, vooral door ouders tijdens de opvoeding, moet en kan minder. Ouder van de toekomst, je hoeft niet al je normen te laten vallen, maar je kunt ze wel voor jezelf en voor je kind herdefiniëren als je weet dat het onrecht in stand houdt. Met minder schaamte kunnen we wellicht tot een universele norm komen om bijvoorbeeld seksisme in de ban te doen. Pas dan kunnen we het adequaat afstraffen – of het nu over Boef, Kelder of Derksen gaat – en hopelijk komen we dan tot enige gelijkheid in deze wereld.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons