“Ik had vragen over het huwelijk tussen mensen van hetzelfde geslacht, stoorde me eraan dat homobars bij bosjes sluiten en vond Pride te commercieel worden. Al die dingen leken verbonden. Ik vind ook dat er niet genoeg ‘lesbische verhalen’ op de wereld zijn; mijn boek zou daaraan kunnen bijdragen: een persoonlijk lesbisch verhaal dat de doorsnee lhbt’er zou lezen, in tegenstelling tot de formelere academische teksten die momenteel de lhbti+-canon vormen.
In mijn dagelijkse journalistiek schrijf ik weinig over mijn persoonlijke ervaring – de hoogtijdagen van de persoonlijke journalistiek liggen volgens mij achter ons. Maar ik wist dat ik een boek wilde schrijven over lhbti+-cultuur en het was logisch om daarin mijn observaties wél te verweven met mijn persoonlijke ervaringen.”
“Het was bijzonder en verrassend om lhbti+-gemeenschappen te zien zo ver weg van de mijne. Het hoofdstuk over Istanbul heet ‘Gay Capital’, vanwege de potentie van die stad, in een omgeving van criminalisering en onderdrukking, om een gay hoofdstad te kunnen zijn. Mijn ervaringen in Istanbul tonen ook aan hoe onder het kapitalisme bepaalde identiteiten worden gezien als ‘acceptabeler’ of ‘respectabeler’ dan anderen.
Wat me ook is bijgebleven is een benefiet dat ik in Istanbul bezocht, voor een trans vrouw die in Turkije in de gevangenis zat. Dat werd georganiseerd door een groep queer jongeren. Die solidariteit tussen verschillende lhbti+-gemeenschappen was hartverwarmend. Misschien zoeken gemeenschappen vooral in landen waar lhbti+-rechten te wensen overlaten, steun bij elkaar, terwijl ze op andere plaatsen verdeelder zijn?”
“Pas in landen waar ik door mijn seksualiteit minder rechten heb, besefte ik hoe bevoorrecht ik in het VK ben
“Niet per se, ik zie de voor- en nadelen van die verdeeldheid. Aparte ruimtes kunnen belangrijk zijn. Londen heeft bijvoorbeeld een terugkerend feest genaamd ‘Them Fatale’, een clubavond voor non-binaire mensen. Het is voor hen belangrijk om zulke ruimtes te hebben, waarin mensen niet zomaar van het ene of het andere geslacht uitgaan.”
Is hoe je naar jezelf en je eigen situatie kijkt, veranderd door wat je op je reis zag?
“Wat ik tijdens het schrijven van dit boek vooral heb geleerd is hoe belangrijk het is om me bewust te blijven van mijn privileges. Ik heb ontdekt dat ik mijn rechten soms voor lief neem. Ik spreek weleens mensen die hier in Londen geweldsmisdrijven hebben ervaren op de werkvloer of op school, maar ik heb zelf nooit met geweld te maken gehad. In Servië voelde ik me voor het eerst zelf kwetsbaar. Het viel me pas echt op hoe bevoorrecht ik in het Verenigd Koninkrijk ben, toen ik in een land was waar ik door mijn seksualiteit minder rechten had. Ik zou daar niet hand in hand met een andere vrouw durven lopen.”
“Ik denk dat het een automatisme is om me in bepaalde omgevingen ‘straight’ te gedragen
“Ik denk dat het een automatisme is om me in bepaalde omgevingen straight te gedragen. Ik zou niet overal in het VK de hand van mijn partner vasthouden of publiekelijk genegenheid tonen, maar ik ken Londen en ik weet waar ik me veilig voel. Het is vertrouwder en comfortabeler. Tegelijkertijd: wanneer er in het VK een homofobe aanval plaatsvindt en het nieuws bereikt, realiseer ik me weer dat ik niet écht zo veilig ben als ik denk.”
Hoe beïnvloedde de ‘queer’ manieren van leven wereldwijd jouw kijk op je eigen cirkel in Londen?
“Het deed me beseffen dat mijn vrienden en ik niet zo radicaal zijn als we dachten! In Zweden ontmoette ik drie-oudergezinnen en mensen die zich niet met een gender identificeren; dat opende mijn ogen voor andere, radicaal verschillende manieren van leven.
“Ben ik een activist omdat ik kritische artikelen schrijf, of is dat gewoon mijn werk?
Je schrijft ook over Pride Amsterdam, die je bijwoonde. Wat was je indruk van de Canal Parade hier?
“Ik vond het geweldig, het was echt een samenhangend evenement. Het politieke was onderdeel van de feesten en omgekeerd. Natuurlijk kun je kritiek uiten op de commercialisering, maar over het algemeen vond ik het leuk. Ik was altijd kritisch over de groeiende aanwezigheid van grote bedrijven op Pride, maar toen ik in Amsterdam met een van de organisatoren, Hans Verhoeven, sprak, begreep ik de noodzaak van sponsoring veel beter. Het is niet alleen nodig vanwege de financiën; het is ook een manier om merken en bedrijven verantwoordelijk te stellen: wil je met je bedrijfsboot op de Canal Parade pronken, wees dan ook transparant over hoe je je lhbti+-medewerkers behandelt, hoeveel geld je doneert aan lhbti+organisaties, et cetera. Aan de andere kant moeten de organisatoren ook verantwoordelijk worden gehouden. Queerness gaat over constant vragen blijven stellen en steeds inclusiever zijn.”
“Een van mijn familieleden steunt mij als lesbische vrouw, maar ziet homoseksuele mannen liever niet zoenen in een film
“Het is een term die ik van schrijver en socioloog Amin Ghaziani heb gehoord. Hij bedoelt daarmee de inconsistentie tussen homo-rechten op papier en het wérkelijke gedrag van mensen jegens de queer gemeenschap. Ik zie het als een oppervlakkige uiting van liberale waarden. Wanneer mensen fysieke affectie tussen mensen van hetzelfde geslacht zien, voelen ze zich er niet comfortabel bij, maar zien ze zichzelf nog niet als homofoob. Ik zie dat zelfs in mijn eigen familie: een van mijn familieleden steunt mij als lesbische vrouw, maar ziet homoseksuele mannen liever niet zoenen in een film. Of neem veel hetero’s in de popcultuur, die dragshows leuk entertainment vinden, maar geen respect hebben voor non-conformerende genderuitingen in het dagelijks leven.”
Hoe komen we voorbij die ‘schijnprogressiviteit’ naar echte vooruitgang?
“Ik denk dat het tijd kost. Je hebt rechten op papier en het duurt even voordat die ook in het dagelijks leven voelbaar zijn. Een effectieve plek om dingen te versnellen is het onderwijs. Vanaf september 2020 zijn Britse scholen verplicht om over lhbti+-relaties te onderwijzen en ook andere aspecten van het onderwerp in hun curriculum op te nemen. Dat bevordert begrip en tolerantie vanaf een jonge leeftijd. Performative progressiveness in kapitalistische zin moet worden bestreden door bedrijven en merken ook ter verantwoording te roepen.”
“Ik zal vooral over mijn boek vertellen: wat ik heb geleerd over lhbti+-gemeenschappen wereldwijd en waarom het belangrijk is dat we onze identiteit met trots dragen. Het thema van deze 5×15-editie is Humanity, en ik denk dat dit een interessant onderdeel van de mensheid is. Ik ontmoet veel mensen die zeggen: ‘Het is 2019, waarom zou ik mijn queerness tot een groot deel van mijn identiteit willen maken?’ Ik denk dat de gemeenschap erbij gebaat is als je je queerness met trots uitdraagt. Dat creëert zichtbaarheid en een grote, internationale familie.”
Verder lezen?
Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?
Word abonnee
- Digitaal + magazine — € 8,00 / maand
- Alleen digitaal — € 6,00 / maand
