Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
“Alsof het normaal is met iedereen het bed in te duiken en dan ook nog met mannen die blijkbaar weinig om je geven, anders zouden ze wel verantwoordelijkheid nemen toch?” Die opmerking is kenmerkend voor veel reacties die ik op
mijn vorige stuk over de ongelijke lasten van anticonceptie kreeg. Hoewel ik niet direct als slet of hoer getypeerd werd, zat er wel een duidelijke ondertoon in sommige reacties: eigen schuld, dikke bult. Moet je maar niet zoveel seks hebben met wisselende partners. Terwijl ik weinig losliet over de frequentie of aard van dat contact, lazen veel mensen het klaarblijkelijk als ‘te vaak en te vergaand’.
Is toch gewoon ongezond
Dat deed me denken aan een specifieke soort
slutshaming die ik in mijn omgeving wel vaker zie. In mijn vrienden- en kennissenkring heerst consensus dat vrouwen op seksueel vlak hun eigen keuzes kunnen maken. Concrete slutshaming komt niet voor: vrouwen worden niet op
bangalijstjes gezet, er worden geen
onterende liedjes over ze gezongen, ze worden niet ‘
exposed’ in chatgroepen. Maar onderhuids speelt er wel iets anders, iets geniepigs: slutshaming onder het mom van ‘we maken ons zorgen over haar’.
Laatst sprak ik iemand die zich nogal denigrerend uitliet over een vriendin die volgens haar “elke nacht wel een ander had”. Of die uitspraak realistisch was, betwijfel ik, maar door het zo in het extreme te trekken, kreeg het opeens de schijn van oprechte bezorgdheid. “Ja, dan denk ik: prima, doe wat je wilt. Maar gezond is het niet hè? Zo obsessief telkens op zoek gaan naar een nieuwe sekspartner. Ze heeft een moeilijke jeugd gehad, kan zich niet goed binden. Dan krijg je dat.”
“
Onderhuids speelt er iets anders, iets geniepigs: slutshaming onder het mom van ‘we maken ons zorgen over haar’
Ze zou een andere vrouw niet snel een slet of hoer noemen, maar vindt het volkomen normaal om op basis van psychologie van de koude grond de seksuele activiteiten van haar vriendin te typeren als probleemgedrag. Ik hoor dat wel vaker. Nee hoor, natuurlijk beschimpen ze een vrouw niet vanwege haar seksuele leven, nee nee, ze maken zich gewoon zorgen! Er voltrekt zich een soort Freudiaanse reductie van deze vrouwen: er moet wel iets mis met hen zijn als ze zo nadrukkelijk seksueel aanwezig zijn (en de oorzaak van dat mankement ligt waarschijnlijk in hun jeugd).
De verantwoordelijke vrouw wacht een aantal dates
Het impliceert dat de ‘natuurlijke’ en gezonde staat van een vrouw die van seksuele kieskeurigheid is, en dat vrouwen niet prima seksueel wilde periodes kunnen afwisselen met vaste relaties. Wie niet selectief genoeg is, kan welhaast geen ‘gezonde’ motieven hebben – zoals een spannende zoektocht naar seksueel plezier en genot met wisselende partners – maar gaat vast gebukt onder duistere en verborgen psychische lasten en een moeilijke jeugd.
Zulke ideeën komen niet uit de lucht vallen. Ze stammen af van onder andere de invloedrijke theorieën van psychiater Sigmund Freud, die in zijn werk continu seksualiteit, psychisch welzijn en jeugdervaringen aan elkaar koppelde. Getekend door hun verleden struinen wanhopige vrouwen welwillende mannen af. Maar wacht, misschien houden ze gewoon van seks met spannende nieuwe contacten?
Zo is mij ook wel eens verteld door een vriendin: “Justine, ik vind jou dus geen slet, want als je casual seks hebt doe je het echt omdat je er zelf voor kiest en er helemaal achter staat. Maar zij doet het echt voor de aandacht en om een leegte te vullen.” Pardon?
“
Het ongemakkelijke gevoel dat bij veel mensen leeft over seksueel onbeteugelde vrouwen wordt door de psychologisering ervan gerechtvaardigd
Natuurlijk kan je jeugd of je gezinssituatie invloed hebben op je gedrag. Dat zal niemand ontkennen. Maar wat onder deze ogenschijnlijke ‘bezorgdheid’ schuilgaat, is meestal niets anders dan de neiging om vrouwen op seksueel vlak in toom te houden. Deze zorgen worden namelijk weinig tot nooit getuit over mannen en hun seksuele escapades. Het ongemakkelijke gevoel dat bij veel mensen leeft over seksueel onbeteugelde vrouwen wordt door de onterechte psychologisering ervan zo gerechtvaardigd.
Slutshaming gebeurt niet alleen via directe en expliciete veroordeling, maar ook via de psychologisering van seksuele ‘losbandigheid’. En zo doen sommigen uit mijn kring van progressieve vrienden en kennissen, die denken zich nooit schuldig te maken aan slutshaming, precies dat. Maar dan net wat subtieler.
