Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
To shave or not to shave? Waar veel vrouwen bij hogere temperaturen vanzelfsprekend naar het scheermesje grijpen, bekritiseren sommige feministen het schoonheidsideaal waarbij onthaard zijn de norm is voor vrouwen, maar niet voor mannen. Het stereotype beeld van de boze feminist met flinke bossen okselhaar bestaat nog steeds, maar hoe zit dat eigenlijk anno nu bij jonge Nederlandse feministen?
Spagaat
Zelf bevind ik me in een spagaat. Aan de ene kant zie ik in dat ik een bepaald schoonheidsideaal versterk door mij te scheren op alle plekken waar men dat bij vrouwen nodig acht. Een deel van mij denkt: de enige manier om verandering te bewerkstelligen, is om niet alleen in woord, maar ook in daad een norm te bevragen. Ik vind het bewonderenswaardig wanneer ik vrouwen zie die rond durven te lopen met een zichtbare laag haar. En dus knaagt het als ik er weer braafjes het scheermes bij pak onder de douche.
Aan de andere kant snap ik dat vrouwen zich prettiger voelen bij het weghalen van hun lichaamsbeharing. Bijvoorbeeld uit hygiënische overwegingen, of omdat geschoren benen gewoon hemels voelen als je onder je dekbed ligt. Maar de crux zit ’m er natuurlijk in dat die argumenten niet los staan van het bredere plaatje. Aangezien we als vrouw van jongs af aan leren dat haar op je lichaam niet hoort, rechtvaardigen we die norm met andere redenen, zoals dat het ongemakkelijk begint te jeuken als we het laten groeien.
“
Als vrouw leren we van jongs af aan dat haar op je lichaam niet hoort, dus rechtvaardigen we die norm met andere redenen
Bovendien vergt het rondlopen met zichtbaar aanwezige lichaamsbeharing bij vrouwen veel moed. Ik voelde me laatst, toen de overgang van de herfst naar de lente begon, zelfs al een beetje ongemakkelijk toen ik een hoogwaterbroek aan had en mijn miniem behaarde enkel eronder uitstak.
Maar al die redenen voelen klein en onbelangrijk als je uitzoomt en je afvraagt: is het eigenlijk niet bizar scheef dat van ons verwacht wordt dat we perfect glad geschoren zijn, terwijl die norm voor mannen in veel mindere mate of niet geldt? Ik bevroeg twee feministische bekenden over of ze zich wel of niet ontharen, en waarom.
Vies versus onrein
Anne Ardon (23), consultant cybersecurity en oud-oprichter van het feministische platform Stellingdames.nl, is er nog niet helemaal uit met haar scheerbeleid. “Ik kan me een feministisch stuk herinneren over het verschil tussen vies (dirty) en onrein (impure). We zeggen vaak vies wanneer we eigenlijk onrein bedoelen. Dat maakt voor mij duidelijk dat onze mening over lichaamsbeharing bij vrouwen vaak geen hygiëneoordeel is, maar een cultureel waardeoordeel. Daarnaast is keuzevrijheid een spectrum: het idee dat het een vrije keuze is versus een gedwongen keuze om wel of niet je lichaamsbeharing weg te halen, vind ik onterecht.”
“
Onze mening over lichaamsbeharing bij vrouwen is vaak geen hygiëneoordeel, maar een cultureel waardeoordeel
Of ze zelf haar lichaamsbeharing weghaalt? Daar is Anne niet heel consistent in: soms wel, soms niet. “Ik stond laatst onder de douche en realiseerde me dat ik meer waarde hecht aan het oordeel van de onbekende (man) op straat dan van vriendinnen of een vriendje. Het maakt me niet uit als mijn date me met ongeschoren benen ziet, maar de drempel om met harige benen de straat op te gaan, is veel groter voor mij.”
Minder ideaal, meer natuur
Die drempel is ook voor Santi van den Toorn (28), mede-oprichter van de stichting
Stem Op Een Vrouw en
de Bovengrondse, hoog. “Ondanks dat verscheidene vrouwen in mijn omgeving al trots volle dossen tentoonstellen, en we zelfs vergelijkende wedstrijdjes houden, ben ik bij tijd en wijle nog onzeker. Ik vind dat ik me niet moet aanstellen en ben voor
practice what you preach. Dat lukt nu op vakantie in Portugal in het gezelschap van drie andere ‘harige meisjes’ heel goed.”
“
Ik was er als puber stellig van overtuigd dat ik nooit een partner zou vinden omdat ik te veel haar had op mijn benen
Santi heeft, zoals vele vrouwen, een ingewikkelde relatie met haar lichaamsbeharing. “Ik was er als puber stellig van overtuigd dat ik nooit een partner zou vinden omdat ik te veel haar had op mijn benen. Nu, ruim vijftien jaar later, is dat gevecht nog niet ten einde, maar heb ik wel een duidelijke ontwikkeling doorgemaakt. Waarschijnlijk omdat ik ouder en minder onzeker ben geworden, me al geruime tijd bezig houd met het feminisme en ondanks al dat haar toch verschillende partners heb gehad.”
“Zo ben ik een aantal jaar geleden gestopt met het scheren van mijn oksels, iets wat mijn huisgenoten nog altijd vol walging aanzien, terwijl ik inmiddels kale oksels als onnatuurlijk en gek zie. Het hygiëneargument is onzin: als je je dagelijks doucht, is er niks aan de hand. En als het echt om hygiëne ging, spraken we mannen er ook op aan.”
“
Als het echt om hygiëne ging, spraken we mannen er ook op aan
“Qua beenhaar vrees ik toch voor mijn terugkeer naar Amsterdam. Ik ben me ervan bewust dat het een kwestie is van gewenning, want ik durfde als puber niet met korte mouwen naar buiten door het haar op mijn armen, terwijl ik nu vaak vergeet dat ik er veel van heb. Ik merk dat ik nu na vijf weken out and proud te zijn met ongeschoren benen, ik het al een stuk minder erg vind en mijn recalcitrante zelf het ook lekker vindt als mensen stiekem geschokt kijken. Weg met het ideaal, op naar meer natuur.”
